| Josef Kriehuber | |
|---|---|
 Memportreto de Josef Kriehuber, litografio, 1860 | |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 14-an de decembro 1800 en Vieno |
| Morto | 30-an de majo 1876 (75-jaraĝa) en Vieno |
| Tombo | Centra Tombejo de Vieno |
| Lingvoj | germana |
| Ŝtataneco | Aŭstrio |
| Alma mater | Akademio de Belartoj de Vieno |
| Familio | |
| Infano | Friedrich Kriehuber |
| Okupo | |
| Okupo | litografisto • pentristo • portretisto • grafikartisto • vidartisto |
Josef Kriehuber (naskiĝis la 15-an de decembro 1800 en Vieno; mortis la 30-an de majo 1876 samurbe) estis aŭstra litografiisto kaj pentristo.
Vivo
En la ago de 13 jaroj Kriehuber jam estis akceptata por la fako desegno de la akademio de vidaj artoj en Vieno. En 1818 li akompanis la polan princon Sanguszko kiel desegnoinstruisto al Polujo. En 1821 li revenis al Vieno. Por havigi al si monon por la studo ĉe la akademio kaj por vivtenado, li fariĝis unu el la plej laboremaj litografiistoj de eldonejo Trentsensky. En 1826 aperis liaj unuaj portretoj laŭ la nova prestekniko litografio. Dum la sekvaj jardekoj Kriehuber fariĝis la plej demandata kaj pagata portretisto de Vieno dum la bidermajro. Lia sukceso rezultis ja el tio, ke li lerte portretis virojn pli gravaj kaj virinojn pli belaj ol ili vere estis.
Per ekesto de la fotarto la stelo de Kriehuber malleviĝis. En 1860 li ankoraŭ ricevis kiel unua artisto en Aŭstrujo la Ordenon Francisko Jozefo. Liajn lastajn vivojarojn superombris manko de mendoj kaj mizero. Li mortis la 30-an de majo 1876 kaj estis entombigita en sia hejmurbo.
Gravaj kolektoj de liaj verkoj troviĝas en Muzeo Albertina kaj en la portetokolekto de la Aŭstra Nacia Biblioteko je Vieno. Ekde 1889 en Vieno-Margareten la strateto Kriehubergasse.
Verkaro
Lia verkaro, bildigo de la viena socio tiuepoka, ampleksas proksimume 3000 portretajn litografiojn, krom tio kelkajn centojn da akvareloj. Ekzistas preskaŭ neniu gravulo tiutempa, kiun Kriehuber ne portretis. Li ekzemple portretis jenajn personojn: Francisko la 1-a, Klemens von Metternich, Franz Grillparzer, Johann Nestroy, Friedrich Hebbel, Franz Schubert, Robert Schumann, Giacomo Meyerbeer, Carl Czerny, Franz Liszt, Sigismund Thalberg, Ole Bull, Niccolò Paganini, Fritz Reuter kaj Ferdinando Maksimiliano de Austrujo.
Literaturo
- Wolfgang von Wurzbach: Katalog der Porträtlithographien Josef Kriehubers. – 2-a eldono. Vieno: Walter Krieg Verlag, 1958
- Selma Krasa: Josef Kriehuber 1800–1876: Der Porträtist einer Epoche. – Vieno: Eldonejo Christian Brandstätter, 1987
- Kriehuber,Joseph. En Constantin von Wurzbach: Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich. 13-a volumo, p. 219 sj., Vieno 1865.
- Rudolf von Eitelberger von Edelberg: Gesammelte kunsthistorische Schriften, volumo 1, p. 90. Vieno: Braumüller, 1879.
Eksteraj ligiloj
- Informoj pri Josef Kriehuber en katalogo de la Germana Nacia Biblioteko (germane)
- Verkoj de Josef Kriehuber Arkivigite je 2007-03-18 per la retarkivo Wayback Machine