Kiel Yörük (pl. turke Yörükler aŭ Yürükler, aŭ kiel ili nomas sin mem : Yörüglää, en esperanto Jorukoj apartenas al nomadoj la grupo de oguzaj-turkaj triboj kiuj nun plejparte vivas en Anatolio kaj en Nord Makedonio^[1], kaj estas hanafismaj sunaistoj peze influite de la antikvaj kredoj de Tengrismo. Yöürk knaboj estas Cirkumcido, estos kromaĵo Sünnet festo kay estas festataj grandaj. Kamelluktado estas grava sporta evento de Jorukoj kulturo^[2].

Nuntempe la kamiono ofte anstataŭas la dromedarojn.

Origino de la nomo Yörük

La termino Yörük/Yürük (=persono kiu alvenas piede) referencas ofte al la turka yürümek, (en ilia propra lingvo yörümek= "movi, marŝi, iri, promeni"), kaj tial povus, almenaŭ origine, esti ligita al nomada vivmaniero. Kurdaj nomadoj almenaŭ ne priskribas sin kiel Yörük. En la turka la ĝenerala nomo por nomadoj estas göçebe (göç signifas "migrado, elmigro").

Joruka identeco

Yörük (skribita kun majusklo kiel la nomo de triba grupo en la turka) tial estus prefere etna nomo en la senco de kultura komunumo (yörüklük) ol nomo por indiki nomadojn kun brutara vivmaniero kaj -ekonomio. Tiel ankaŭ la plej multaj jorukoj vidas sin mem.

La jorukoj ne klare vidas sin mem kiel etna unueco surbaze de ilia yörüklük. Por ilia mem-kompreno plej gravas la familio (aile), la parenceco asocio (sülâle), la tenda komunumo (oba), la tenda grupo (kabile) kaj kun limigoj ankaŭ la tribo (aşiret).

Joruka lingvo

La jorukoj parolas malnovan formon de la turka. Iliaj dialektoj estas preskaŭ tute liberaj de arabaj kaj persaj pruntvortoj kaj reflektas la tradician vivon de brutarnomadoj. En la joruka ekzistas ankoraŭ malnovaj turkaj vortoj, idiomaĵoj kaj gramatikaj formoj kiuj en la hodiaŭa ĉiutaga lingvouzo de la turka socio  ne (aŭ ne plu) estas uzataj, sed tamen estas konataj.

Muziko

La progresema akulturado de la jorukoj kondukis al tio ke ilia specifa kulturo kaj ankaŭ ilia originala muziko pli kaj pli estis anstataŭigita. La turka popmuziko sonas intertempe ankaŭ en la nomadaj tendoj. Tamen, ĉe festoj kiel ekzemple festoj okaze de geedziĝo aŭ cirkumcido la propra muziko de la Yörük ankoraŭ gravas.

Dokumenta filmo

Biljana Garvanlieva: Fremde Kinder: Tabakmädchen (Fremdaj infanoj: Tabaka knabino), Christian Beetz Filmproduktion por ZDF, Germanio, 2009 (28 minutoj; la 14-jaraĝa Mümine apartenas al la etna malplimulto Yörük en Makedonio; video).

Referencoj

• Tiu ĉi artikolo estas tute aŭ parta traduko de la samtitola artikolo en la germana vikipedio je la 4-a de aŭgusto 2018.