Johann Christian Poggendorff (1796-1877)
Manlibro pri pura kaj aplikata kemio (1854), verkita de Johann Christian Poggendorff.
Persona informo
Naskiĝo	29-a de decembro 1796 en Hamburgo
Morto	24-a de januaro 1877 en Berlino
Alma mater	Humboldt-Universitato en Berlino Reĝa Sveda Akademio de Sciencoj

Johann Christian POGGENDORFF (1796-1877) (Hamburgo, la 29-a de decembro 1796 - Berlino, la 24-a de januaro 1877) estis germana fizikisto, kemiisto kaj redaktoro. Li estis filo de Joachim (aŭ Jochim) Hinrich Poggendorff (1744-1817)^[1] kaj Johanna Maria Schreier (1758-1816)^[2] kaj patro de Paul Adolf Poggendorff (1832-1910) kaj Marie Charlotte Poggendorff (1836-1910), edzino de la germana filologo Valentin Rose (1829-1916).

Senkompare la plej granda kaj plej grava parto de lia laboro koncernis kemion, fizikon, elektron kaj magnetismon. Poggendorff estas konata pro sia elektrostatika motoro kiu estas analoga al la elektrostatika maŝino de Wilhelm Holtz. En 1841, li priskribis la uzon de la potenciometro por mezurado de elektraj potencialoj sen kurentkonsumo.

Biografio

Poggendorf estis edukita ĉe apotekisto en Hamburgo kaj, en la aĝo de dudek du, li komencis perlabori sian vivon kiel apotekisto en Itzehoe. Ambicio kaj forta inklino al scienca kariero igis lin forlasi la komercon kaj translokiĝi al Berlino, kien li eniris la Universitaton de Berlino, en 1820. Ĉi tie liaj kapabloj estis rapide rekonitaj, kaj en 1823 li estis nomumita meteorologia observanto ĉe la Akademio de Sciencoj.

Eĉ en ĉi tiu frua periodo li havis la ideon fondi sciencan revuon pri fiziko kaj kemio, kaj la realigo de ĉi tiu plano estis akcelita per la subita morto de Ludwig Wilhelm Gilbert (1769-1824), la redaktisto de "Annalen der Physik de Gilbert" (Analoj de fiziko de Gilberto), en 1824. Poggendorff tuj metis sin en komunikadon kun la redaktoro Wilhelm Ambrosius Barth (1790-1851), en Lepsiko. Li iĝis redaktisto de la "Annalen der Physik und Chemie" (Analoj pri fiziko kaj kemio), kio devis esti daŭrigo de la "Annalen de Gilbert" en sufiĉe ampleksa plano. Poggendorff estis admirinde kvalifikita por la tasko kaj redaktis la ĵurnalon dum 52 jaroj, ĝis 1876. En 1826, Poggendorff evoluigis la spegulan galvanometron, aparaton por detekti elektrajn kurentojn.

Bildo de la fizikisto kaj kemiisto Johann Christian Poggendorff.

Li havis eksterordinaran memoron pri moderna kaj historia scienca scio, malvarman kaj senantaŭjuĝan konadon, kaj fortan preferon por la faktoj pri la spekulativaj teorioj. Li tiam povis lanĉi sin en la spiriton de moderna eksperimenta scienco. Li posedis en granda mezuro la germanan virton de ordo en la organizo de scio kaj en la konduto de la komerco. Krome, li havis ĉarmajn manierojn kaj bonegan takton en traktado kun la homoj. Tiuj kvalitoj baldaŭ igis la "Analojn de Poggendorff" la plej grava scienca revuo en Eŭropo.

En la kurso de siaj 52 jaroj kiel redaktisto de la "Analoj", li ne povis ne akiri nekutiman scion pri la verkoj de modernaj homoj de scienco. Ĉi tiu scio, kune kun tio, kion li kolektis per historiaj legaĵoj de same nekutima longo, li zorge prilaboris kaj donis al la mondo en sia "Biographisch-literarisches Handworterbuch zur Geschichte der exacten Wissenschaften", 1863 ("Biografia-beletra manlibro pri la historio de la ekzaktaj sciencoj", 1863), enhavanta novaĵojn pri la vivoj kaj verkoj de matematikistoj, astronomoj, fizikistoj kaj kemiistoj, de ĉiuj popoloj kaj aĝoj. Ĉi tiu verko enhavas mirindan kolekton de faktoj valoregaj por kinejoj kaj sciencaj historiistoj. La unuaj du volumoj estis publikigitaj en 1863; post lia morto, tria volumo aperis en 1898, kovrante la periodon 1858-1883, kaj kvara eldono en 1904, irante ĝis la komenco de la 20-a jarcento.

Lia literatura kaj scienca reputacio rapide alportis al li honorindan rekonon. En 1830 li estis nomumita reĝa profesoro, en 1838 Honorinda Doktoro pri Fiziko kaj Profesoro Eksterordinara ĉe la Universitato de Berlino, kaj en 1839 membro de la "Berlina Akademio de Sciencoj". En 1845, li estis elektita eksterlanda membro de la Reĝa Sveda Akademio de Sciencoj. Multaj ofertoj de ordinaraj profesorecoj estis faritaj al li, sed li rifuzis ilin ĉiujn, dediĉante sin al siaj devoj kiel redaktisto de "Annalen" kaj la enmergiĝo en sia scienca esplorado. Li mortis en Berlino la 24-an de januaro 1877.

Vidu ankaŭ

Referencoj