Japana teceremonio aŭ ĉanojo (en la japana: chanoyu (茶の湯), sadō aŭ chadō (茶道)) estas unu el la plej gravaj japanaj ceremonioj. Teceremonion influis zeno, ĝi estas tradicia rito dum kiu la verda pulvora teo (matcha), estas ceremonie preparita per sperta praktikanto kaj servita al gastareto en trankvila etoso.
Teo estas sankta en zeno kaj ŝintoismo. Ĝi aperis en la 16-a jarcento.
Chanoyu (茶の湯, litere «varmega akvo por la teo») estas la rito mem, kvankam sadō aŭ chadō (茶道, «la vojo de la teo») reprezentas la studon de la tedoktrino. Pli precize, la vorto chaji (茶事) rilatas al kompleta teceremonio kun manĝeto (kaiseki), usucha (薄茶, «maldika teo») kaj koicha (濃茶, «dika teo»), kiu daŭras proksimume kvar horojn. Chakai (茶会, «renkonto apud teo») ne inkludas la manĝeton kaiseki.
|
Teceremonio kaj Ikebano
Chabana (茶花, «te-floroj») estas tre simpla flor-dispono dum la ceremonio. Ŝabana venas el la ardo de Ikebano, alia tradicia Japana flor-dispono, kiu fontas en ŝintoismo kaj budhismo.
Ŝabana evoluis el antaŭa formo de ikebano, kiu estis farita kun te-majstro. Ŝabana nuna stilo estas norma stilo de flor-aranĝo por teceremonio.
En la plej simpla formo, ŝabana aranĝo estas simpla kunmeto de sezona floro en ujo.
Formoj de ceremonio
Chabako demae
Chabako demae (茶箱点前) estas nomita tiel, ĉar la iloj estas prenitaj el speciala skatolo nomata (chabako, signifanta teskatolon) kaj poste reordigitaj en ĝin.
Hakobi demae
Hakobi demae (運び点前)) estas ligita al ryū-rei (vidu poste), sed oni praktikas tiun en seiza-pozicio. Ĝia nomo devenas de la fakto, ke la necesaj iloj — bovlo, natsume, malvarmakvujo, ktp. — estas portitaj (運ぶ hakobu) en kaj el la teĉambro.
Obon temae
Dum obon temae (お盆点前), la gastiganto metas teujon, skurĝilon, te-elĉerpilon, chakin kaj natsume sur specialan pleton kaj kovras ilin per fukusa. Maldika teo estas preparita sur la pleto dum la gastoj sidas surplanke en seiza-pozicio.
Ryū-rei
En ryū-rei (立礼, «vertikala arko») teo estas preparata sur speciala tablo. La gastigantoj sidas antaŭ propra tablo. La nomo venas el praktiko fariĝi la unua kaj lasta gastiganto antaŭ la pordo de teejo. Dum ryū rei ĉeestas helpanto, kiu sidas malantaŭ la gastiganto kaj movas la ilojn kiam ili estas bezonataj. La helpanto ankaŭ servas teon kaj kunparolas kun la gastoj.
Iloj
Kama
Kama (釜) aŭ chagama (茶釜) estas fera poto por varmegigi akvon dum japana teceremonio. Ili ofte estas rondaj kun du ringoj ĉiuflankaj por porti ĝin kaj pendigi super tradician enan fajron.
Bildaro
- Teo servita
- Tetaso.
- Kameno.
- Maknova pentraĵo
- Vido de la ĝardeno
- Neformala teujo
- Tea ĝardeno
- Virino portanta kimonon preparas teon.
- Ene de la teejo
- Teaj iloj
- Teo kaj iloj
- Maiko preparanta tetasojn.
Referencoj
- ↑ (nl) Studio Wa brengt Japanse harmonie tot op bedrijf, Made in, la 25-an de novembro 2021
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
- esperante: Radio 3ZZZ: elsendo de la 14-a de decembro 2015: Intervjuo de HUĜIMOTO Hiroko, majstro de teceremonio (16:40-27:50).