Infaneco kaj junaĝo

Pastorius naskiĝis la 1-an de decembro 1951 kiel filo de frapinstrumentisto John Francis Pastorius la 2-a kaj ties edzino Verna Katarina Haapala (poste Stephanie Katherine Pastorius) en Norristown en Pensilvanio.^[4] Mallonge post ties naskiĝo lia familio transloĝiĝis al Oakland Park en la usona ŝtato Florido. Tie li iris poste al la mezgrada lernejo, kie li malkovris sian pasion por sportoj kiel basbalo, korbopilkado kaj piedpilkado. Ankaŭ lia muzika kariero komencis tie.^[5] Pastorius ludis en pluraj lernejaj bandoj. En la aĝo de dek kvin li komencis muziki kiel frapinstrumentisto en la bando The Las Olas Brass. Kiam lin post kelka tempo anstataŭis alia frapinstrumentisto, kaj samtempe basisto Kenny Neubauer forlasis la bandon, Pastorius transiris al elektra basgitaro.^[6]

En la instru-vidbendo "Modern Electric Bass" Pastorius diris pri tio: "Mi vundis dum piedpilkado la manartikon, kio motivigis min ŝanĝiĝi al baso."

Muzika kariero

Jaco Pastorius en 1981 kun Weather Report

Pastorius akompanis en la surlokaj klubejoj la kantotriopon Supremes kaj kantistinon Nancy Wilson; li ankaŭ muzikis kun Ira Sullivan, Wayne Cochran kaj Peter Graves. Per tio li rapide fariĝis konata en la ĵazklubaro de suda Florido. Kiel membro de la dombando en Bachelors III Club' je Fort Lauderdale ekestis muzika renkonto kun Paul Bley kaj Pat Metheny. Post kelkaj semestroj ĉe la Universitato de Miamo li fariĝis en 1976 mem instruisto por ĵazo ĉe la tiea für muziklernejo Frost. Kun la ĵazroko-bando Blood, Sweat & Tears li ludis en 1975/1976. Mallonge poste li sonregistris kun Joni Mitchell la albumon Hejira kaj publikigis sian soloalbumon Jaco Pastorius, je kiu interalie kunverkis Herbie Hancock kaj kiu estis nomumata por du Gramioj. Aprilon de la sama jaro Pastorius fariĝis membro de la grupo Weather Report, al kiu li apartenis ĝis 1982 kaj kun kiu li festis siajn plej grandajn sukcesojn.^[7] Ekde 1979 li prezentis diversajn solokoncertojn, interalie je la Berlinaj Ĵaztagoj. Ekde 1981 li entreprenis sian bandego-projekton Word of Mouth, je kiu li ankaŭ eluzis siajn komponistajn talentojn. En bandetoj li muzikis kun Hiram Bullock kaj Kenwood Dennard, en Eŭropo ankaŭ kun Bireli Lagrene.

Drogoj, depresioj kaj morto

Dum lia tempo ĉe Weather Report komencis kaj kreskis la drogokonsumo de Pastorius, unue per alkoholo, poste ankaŭ per kokaino.^[8] En 1982 oni diagnozis je li dupolusan obstrukcon. Por kuraci lin, lia edzino sendis lin en psik-malsanulejon, kie oni preskribis al li litio-terapion. Du semajnojn poste li konvinkis la personaron de la malsanulejo, lasi lin prezenti koncerton kun Peter Graves. Pastorius promesis, post tio reveni en la malsanulejon, kion li tamen ne faris. Sed ĝis 1986 lia psiksana stato malboniĝis tiel draste, ke li denove devis esti portata en la malsanulejon Ĉar li rifuzis pluan akcepton de litio pro la kromefikoj, oni preskribis al li la medikamenton Tegretal.^[9] Ekde meze de 1986 li estis plejparte senhejma.

La 12-an de septembro 1987 je la 4:20 horo pordogardisto Luke Havan malmilde terenbatis Ĵakon Pastorius. La batado ekestis, kiam li rifuzis la eniron en la noktoklubejon Midnight Bottle Club en Wilton Manors al Pastorius, kaj tiu ĉi kolerege martelece frapis kontraŭ la pordo de la klubejo. Post tio Havan komencis bategi Pastoriuson. La pordogardisto poste diris, ke li estis taksinta la basiston agresema drogomaniulo. Post naŭ tagoj de komato Jaco Pastorius mortis en la aĝo de 35 jaroj la 21-an de septembro 1987 je la 22:00 horo sekve de siaj vundoj.^[10][7]

El unua geedzeco kun Tracy Pastorius devenas la gefiloj Mary kaj John. En lia dua geedzeco kun Ingrid naskiĝis en 1982 ĝemeloj, kiuj ankaŭ fariĝis muzikistoj: Felix Pastorius (baso)^[11] kaj Julius Pastorius (frapinstrumentaro).^[12][13]

Basinstrumentoj

Per sia plej fama elektra basgitaro, Fender Jazz Bass el 1962 kun treege mallarĝa kolo, Pastorius kreis „nekompareblan muzikan sonon,kiu fulmrapide povis ŝanĝiĝi ekde profunda, longa grumblado en helan jubiladon.“^[20] Kiam Pastorius 1986 haltadis en la novjorka Centra Parko, ĉar li estis senhejma, oni ŝtelis de li lian instrumenton. Majon de 2008 ĝi reaperis; ĝin ricevis muzikisto Will Lee, kiu igis konstati la verecon fare de Victor Wooten kaj Victor Bailey. Fender eldonis omaĝe al li la senfretan Jaco-Pastorius-version de Jazz Bass.^[21] Pastorius ludis ankaŭ fretajn basgitarojn, ekz. ĵazbason el la jaro 1960, kiun li aĉetis por 90 dolaroj en Florido.^[4]

Amplifiloj

Pastorius uzis por siaj prezentadoj du Acoustic-360-amplifilojn el la jaro 1968 po 200 vatoj kaj 18-colajn laŭtparolilojn.^[22] Pri la agordoj je la amplifilo li diris al la revuo Guitar Player Magazin:

Kutime mi suprenturnas la basagordilon plene kaj la altogordilon proksimume je la duono, depende de tio, je kia stato estas la kordoj. Ju pli malnovaj estas la kordoj, des pli da altoj oni devas enigi, ĉar la sonfideleco de la kordoj post kelka tempo vere malpliiĝas. Por studioregistradoj li uzis neniun amplifilon.^[4]

Aliaj

Li uzis baskordojn Swing-Bass.^[23] krome li uzis senetikedan efektpedalon, kun kiu li povis generi distorditan, bruan sonon. Dum koncertoj li ofte uzis la prokrastofunkcion de la pedalo, per kiu li sonigis certajn partojn de la baslinio kiel senfina buklo, por improvizi pri ĝi. Li konektis efektaparaton MXR-Digital-Delay kun unu el la du amplifiloj, por generi vibradon.

Soloalbumoj

Studioverkado kaj gastprezentadoj

Kun Weather Report

Konsultlibraj notoj

• Ian Carr u.a. Jazz Rough Guide. Metzler, Stutgarto 1999, ISBN 3-476-01584-X
• Leonard Feather, Ira Gitler: The Biographical Encyclopedia of Jazz. Oxford University Press, Oksfordo ktp. 1999, ISBN 978-0-19-532000-8
• Wolf Kampmann: Reclams Jazzlexikon. Reclam, Stutgarto 2003, ISBN 978-3-15-010528-3
• Martin Kunzler: Jazz-Lexikon. volumo 2, Reinbek 2002, ISBN 3-499-16513-9