Horzonozo aŭ jetlaco estas la laco, kiun homa korpo sentas post multhora flugado en jeto (aviadilo), trairinte multajn horzonojn orienten aŭ okcidenten. La korpo bezonas tagojn por adaptiĝi al la nova horaro en la alvenlando kaj al la nova korpa ritmo, kio ofte estigas problemojn pri dormado k. s.
Aliaj esprimoj estas:
- horzona konfuzo aŭ horzona laco
- horzonsufero
- sufero, problemo aŭ konfuzo pro hordiferenco
Simptomoj
Tipaj simptomoj estas:
- akvomanko kaj apetitmanko
- kapdoloro, sinusdoloro
- laco
- konfuzo
- stomakdoloro, naŭzo
- dormomanko, neregula dormoritmo
- incitemo
Pli facile okcidenten
Kvankam la ena horloĝo nur malfacile akceptas vojaĝon tra multaj horzonoj, multaj vojaĝantoj preferas flugi deoriente okcidenten. Homo vivas 24-horan tagon, kvankam la natura ritmo de ĝia ena horloĝo estas programita por pli longan tagon. Tial la ena horloĝo povas relative nature plilongigi tagon, sed estas multe pli malfacile al ĝi malplilongigi tagon. Flugante okcidenten la tago estos plilongigita. Vojaĝante okcidenten korespondas do al la natura direkto de sia ena horloĝo.
Prevento kaj kuracado
Daŭre vivi laŭ la hejma horzono
- Se la vojaĝo daŭros maksimume du tagojn eblas vivi laŭ la devenloko. Necesas por tio kalkuli la tempodiferencon kaj sisteme dormi dum la hejmaj noktohoroj.
- Gravaj profesiaj rendevuoj okazu ne dum la fiziologaj malaltaj fazoj (laŭ la hejma horzono), t.e. nokte kaj posttagmeze inter la 3-a kaj la 5-a.
- Dum la kutimaj hejmaj dormohoroj oni prefere restu endome aŭ portu sunokulvitrojn.
- Ankaŭ la manĝohorojn oni ne ŝanĝu. Same pri kvanto kaj speco de manĝoj, ĉar ankaŭ la stomako sekvas la enan horloĝon.
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
- La bona lingvo: horzono
- Signifo, efiko kaj konsilo por horzonozo (germane) Arkivigite je 2011-03-09 per la retarkivo Wayback Machine