Kiel legi la taksonomion
Kiel legi la taksonomion
Sezamo

Biologia klasado
Regno: Plantoj Plantae
Divizio: Angiospermoj Magnoliophyta
Klaso: Dukotiledonoj Magnoliopsida
Ordo: Lamialoj Lamiales
Familio: Pedaliacoj Pedaliacae
Genro: Sezamo Sesamum
Specio: S. indicum
Sesamum indicum
L.
Aliaj Vikimediaj projektoj

La hindia sezamo (Sesamum indicum) estas kultivata planto, precipe en Okcidenta Azio, Afriko, (Burkino) kaj Ĉinio, ĉefe por ties semoj, de kiuj oni prenas oleon. Ĝi estas verŝajne la unua kultivata oleplanto en la historio.

Manĝaj uzadoj

Virinoj de antikva Babilono manĝis halvaon (miksaĵo de mielo kaj sezamaj semoj) por plilongigi siajn vivojn kaj belecon. Romaj militistoj ankaŭ manĝis ĝin, por gajni kaj konservi fortecon kaj energion.[1] Halvao ankoraŭ estas kutima manĝajo en kelkaj landoj, ekzemple Turkio.

Simit

Simit (vidu supre), estas pano kovrita de sezamaj semoj. Ĝi ankaŭ estas nomata KoulouriGevrek, kaj oftas en Turkio, Grekio, Balkanio kaj la Mezoriento.

Nutrado

Nutraj datumoj - Rostitaj kontraŭ nekuiritaj sezamaj semoj
Sezamaj semoj, rostitaj
Nutra valoro po 100 g (3,5 uncoj)
Energio 570 kkal   2370 kJ
Karbonhidrato26.04 g
- Sukeroj0.48 g
- Fibro16.9 g
Graso48.00 g
Proteino16.96 g
Triptofano0.371 g
Treonino0.704 g
Izoleŭcino0.730 g
Leŭcino1.299 g
Lizino0.544 g
Metionino0.560 g
Cistino0.342 g
Fenilalanino0.899 g
Tirozino0.710 g
Valino0.947 g
Arginino2.515 g
Histidino0.499 g
Alanino0.886 g
Asparta acido1.574 g
Glutama acido3.782 g
Glicino1.162 g
Prolino0.774 g
Serino0.925 g
Akvo5.00 g
Vitaminoj
C-vitamino  0.0 mg0%
Mineraloj
Kalcio  131 mg13%
Fero  7.78 mg62%
Magnezio  346 mg94% 
Fosforo  774 mg111%
Kalio  406 mg9%
Natrio  39 mg3%
Zinko  7.16 mg72%
Procentaĵoj rilatas al usonaj
rekomendoj por plenkreskuloj.
Fonto: USDA Nutrient database angle
Sezamaj semoj, sekigitaj
Nutra valoro po 100 g (3,5 uncoj)
Energio 630 kkal   2640 kJ
Karbonhidrato11.73 g
- Sukeroj0.48 g
- Fibro11.6 g
Graso61.21 g
Proteino20.45 g
Triptofano0.330 g
Treonino0.730 g
Izoleŭcino0.750 g
Leŭcino1.500 g
Lizino0.650 g
Metionino0.880 g
Cistino0.440 g
Fenilalanino0.940 g
Tirozino0.790 g
Valino0.980 g
Arginino3.250 g
Histidino0.550 g
Alanino0.990 g
Asparta acido2.070 g
Glutama acido4.600 g
Glicino1.090 g
Prolino1.040 g
Serino1.200 g
Hidroksiprolino0.000 g
Akvo3.75 g
Vitaminoj
C-vitamino  0.0 mg0%
Mineraloj
Kalcio  60 mg6%
Fero  6.4 mg51%
Magnezio  345 mg93% 
Fosforo  667 mg95%
Kalio  370 mg8%
Natrio  47 mg3%
Zinko  11.16 mg112%
Procentaĵoj rilatas al usonaj
rekomendoj por plenkreskuloj.
Fonto: USDA Nutrient database angle
Nutraj enhavoj
Sezamaj semoj estas riĉaj fonte de oleo.

Dum jarmiloj, sezamaj semoj estas uzataj kiel fonto de manĝaĵo kaj oleo. Ĝi enhavas pli granda procento de oleo de preskaŭ ia semo. Kelkfoje, ĝi estas pli ol 50% oleo. Kompare, sojfabo estas 20% oleo. Ĝi estas unu el la plej stabilaj plantaj oleoj ĉar ĝi nature estas riĉa de antioksidantoj.

Notoj kaj fontoj

Eksteraj ligiloj

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.