La radikaj herbicidoj

• La dinitroanilinoj (toluidinoj)

Aperintaj en 1960, la dinitroanilinoj estas malmulte solveblaj en akvo, havas fortan volatilecon kaj estas ofte fotoruinigeblaj : ili estas do produktoj enigotaj en la grundon, antaŭ la komenco de la kultivo.

Ili agas haltigante la kreskon de la plantidoj iom post ties ĝermado.

Ili estas uzataj antaŭelkreske kontraŭ la poacoj. Ilia tokseco estas malforta kaj ilia persisto varias laŭ la dozo (inter kelkaj semajnoj kaj unu jaro). Ilij nomoj finiĝas per "lino".

Ekzemploj : benfluralino, butralino, flukloralino, nitralino, orisalino, pendimetalino, trifluralino

• La anstataŭigitaj uroj (NH₂-CO-NH₂)

Ili estas ĉiuj herbicidoj. Ilia sorbo estas precipe radika. Kondukataj per la kruda sevo, ili akumuliĝas en la folioj, kie ili inhibicias la fotosintezon. Tre malfacile solveblaj en akvo kaj kun sufiĉe longa agpersisto en la grundo (2 ĝis 3 monatoj) sed varia laŭ la lokaj kondiĉoj (grundo, pluvo, temperaturo).

Ili bone efikas al la gramineoj kaj al iuj dikotiledonoj. Ili estas uzataj antaŭelkreske kaj postelkreske, Ilia tokseco estas kvazaŭ nula. Iliaj nomoj finiĝas per "urono".

Ekzemploj : klortolurono, kloroksurono, ciklurono, diurono, etidimurono, fenurono, izoproturono, linurono, monolinurono, metabenztiazurono, metobromurono, metoksurono, monurono, tiazaflurono, tebutiurono, tiazaflurono, sidurono, neburono …

• La triazinoj

Tiu grupo havas ciklan strukturon. Ili agas blokante la fotosintezon. Ili eniras per radika sorbo kaj vojaĝas per la kruda sevo. Ili aplikiĝas rekte sur la grundon.

La maizo estas plante tre tolera al tiuj produktoj, aparte al la atrazino. Ankaŭ la sorgo estas tolera sed la tritiko kaj la sojo estas tre sentivaj al ĝi. Ilia tokseco estas malforta kaj ili selektiveco estas ofte bona. Ilia solvebleco en akvo estas limigita kaj do ili malmulte eniras en la grundon. Ilia persisto povas atingi 6 ĝis 12 monatojn por iuj el ili.

Ekzemploj : atrazino, cianazino, metoprotrino, propazino, terbutilazino, simazino, simetrino, sekbumetono, terbumetono, ametrino, desmetrino, prometrino, terbutrino…

La radikaj kaj foliaj herbicidoj

• La imidazolinonoj

Iuj produktoj de tiu familio estas totalaj herbicidoj, aliaj estas selektivaj. Sorbataj per folioj kaj radikoj, ili estas sendependaj de la klimataj kondiĉoj. Ili agas blokante la agadon de la enzimo AHAS nemalhavebla por la sintezo de 3 gravaj aminacidoj : la valino, la leŭcino kaj la izoleŭcino. Tio malhelpas la kreskon de la planto kaj kaŭzas antaŭtempan seniliĝon. Tiu agmaniero klarigas la malgrandan toksecon de tiuj substancoj al la bestoj kaj homoj, ĉar ili ne kapablas sintezi tiujn aminacidojn, akirante ilin per la vegetaloj.

Ekzemploj : imazametabenz, imazapir…

• La sulfonilureoj

Ili agas al la sama enzimo kiel la imidazolinonoj.

Ekzemploj : amidosulfurono, azimsulfurono, klorsulfurono …

• La difenils-eteroj

Sintezitaj ekde 1964, tiuj molekuloj posedas 2 benzenajn kernojn ligitajn per unu oksigeno. Ili estas sorbataj per la folioj kaj la radikoj. Ilia transporto en la planto estas tre limigita, ili efikas per kontakto. Ili efikas inhibicie al la kresko de la meristemoj kaj estas pro tio uzataj ĝenerale antaŭelkreske aŭ frue postelkreske kontraŭ la poacoj. Ili inhibicias ankaŭ la spiron. Ilia solvebleco en akvo estas malgranda kaj ili persistas en la grundo dum 2 ĝis 4 monatoj. Ilia tokseco al la mamuloj estas malforta. Iliaj nomoj finiĝas ĝenerale per "feno".

Ekzemploj : acifluorfeno-natrio, aklonifeno, bifenokso, bromofenoksimo, klometoksifeno, diklofop-metilo, fluorodifeno, fomezafeno, laktofeno, nitrofeno, oksifluoreneo.

La foliaj herbicidoj

• La sintezitaj fitohormonoj

Konataj en 1942, ili estas sorbataj de la foliaro kaj vojaĝas per la sevo. Ilia tokseco estas nula. Ekzistas 2 grandaj grupoj :

• la unua derivas de la indolaceta acido (AIA), kreska hormono de la vegetaloj. Ili kaŭzas nenormalan kreskon de la planto (dikotiledono), kondukantan al ties morto. La plej konata estas la 2,4-D (acido dikloro 2,4 fenoksiacetata), tre uzata por la selektiva senherbigo de la monokotiledonoj, kiuj estas malmulte sentivaj, malsame al la dikotiledonoj. La 2,4,5-T estas uzata kiel senvepriganto,
• la komponaĵoj derivantaj de la propionata kaj buterata acidoj. Ili estas sorbataj per la foliaro kaj akumuliĝas en la partoj kun intensaj ĉeldividoj (meristemo, burĝono, radiko) kie ili okazigas nenormalan kreskon. Ilia persisto en la pajloj malpermesas ilian uzon en florkultivado.

Ekzemploj :1) 2,4-D, 2,4-MCPA, , triklopir, diklofop-metil, 2,4,5-T,

2) 2,4-DP (diklorprop), MCPP (mekoprop), 2,3,6-TBA, dikamba, piklorame, klopiralid, flurenol...

• Nitritaj kolorantoj (derivitaj de fenolo, dinitrofenolo)

Derivita de benzeno, tiu grupo inkluzivas molekulojn toksajn por la bestoj (insekticido) kaj la vegetaloj. Ili estas flavaj. Ili estis tre uzataj kontraŭ larĝan gamon de dikotiledonoj en ida stadio, por la protektado de la cerealoj en postelkreska apliko. Ili estas kontaktaj herbicidoj ja rapida ago kaŭzanta nekrozojn al la histoj, kiuj sekiĝas kaj mortas. Ili agas sur la ĉelaj membranoj, kiujn ili likigas al la jonoj H+, forte malaltigante la pH de la ĉeloj. Ili ne moviĝas en la planto, nur la tuŝitaj partoj estos infektitaj per la herbicido kaj montros brulsignojn je la tuŝpunktoj.

Ili estas danĝeraj por la homo kaj la ĉirkaŭo pro ilia alta tokseco. La DNOC, en seka stato, prezentas plian riskon de eksplodo. La nitritaj kolorantoj estas nun anstataŭigataj per pli selektivaj produktoj.

Ekzemploj : DNBP (dinozebo), DNOC (Dinitro-Orto-Krezol), dinoterbe, PCP (pentaklorofenol).

• La Karbamatoj

Kreitaj en 1945 por la detruo de la poacoj, tiuj herbicidoj dividiĝas en 4 kategorioj : - 1) la derivaĵoj de la karbamata acido (NH₂-COOH), kiu agas al la ĉeldivido. - 2) la derivaĵoj de la tiokarbamata acido (NH₂-CO-SH), kiu inhibicias la sintezon de la longĉenaj lipidoj kaj de la giberelinoj. - 3) la derivaĵoj de la ditiokarbamata acido (NH₂-CS-SH), kiu malhelpas la ĝermadon. - 4) la biskarbamatoj, kiuj malhelpas la fotosintezon.

Ĉiuj tiuj herbicidoj havas malfortan toksecon kaj pli malpli grandan volatilecon. Ili perturbas la ĉeldividon (antimitotiko) kaj la ĝeneralan fiziologion de la planto, kaŭzante la korbtenilan fenomenon, malhelpante la malfaldiĝon de la folioj.

Ili estas plej ofte uzataj antaŭelkreske (tiokarbamatoj) aŭ postseme, kelkfoje postelkreske (fenmedifamo, barbamo). Escepte de la allasataj kombinaĵoj, kiuj persistas dum pluraj monatoj en la grundo, ilia persisto estas kvazaŭ nula.

Ekzemploj : 1) : azulamo, barbamo, klorbufamo, klorprofamo, profamo, karbetamideo

2) Tiokarbamatoj : butilato, cikloato, diallato, triallato, EPTC, molinato, prosulfokarbo, vernolato, pedulato, tiobenkarbo
3) Ditiokarbamatoj : metam-natrio, nabamo...
4) Biskarbamatoj : desmdeifamo, fenmedifamo, karbutilato

• La kvaternaraj Amonioj (Bipiridiloj)

Ekzemploj: dikuat, parakuat, difenzokuat.

• fop/dimo kaj pinoksadeno.

Ili estas kontraŭpoacaj herbicidoj, kiuj inhibicias la ACCase en la kloroplastoj de la monokotiledonoj. Por kelkaj, multaj rezistoj aperis, ligitaj al modifoj de la celita enzimo, sed, la plej multaj ligitaj al aliaj mekanismoj.

Ekzemploj : Aloksidime-natrio, Klodinafop-propargilo.