Fineo kaj la fino de la harpioj

La trakia reĝo Fineo iĝis tiel bona divenisto, ke kolerigis Zeŭson, tial kial Fineo kapablis malkovri eĉ la diajn sekretojn. Pro tio, li estis blindigita kaj ekziliita en insulo. Zeŭso ordonis la harpiojn malebligi lin manĝi, do ĉiam kiam Fineo prenis manĝaĵon, ili eniris la palacon kaj forprenis ĝin el lia mano antaŭ ol li povis kontentigi sian malsaton. Tiel suferadis Fineo ĝis la alveno de la argonaŭtoj, kiuj haltis en tiu insulo dum ilia vojaĝo al Kolĥido. Jasono demandis lin, fama aŭguristo, pri la plej sekura maniero atingi tiun landon, sed Fineo ne konsentis respondi ĝis kiam la argonaŭtoj liberigos lin de lia torturo. Do, la flugilhavaj Boreidoj, Zeto kaj Kalaiso, atendis la eniron de la harpioj kaj persekutadis ilin ĉielen ĝis kiam la monstraj birdoj laciĝis kaj frakasis kontraŭ foraj rokoj. Ili ne mortigis la harpiojn danke al la interveno de ilia fratino Iriso (aŭ de Hermeso), kiu promesis ke Fineo ne plu estos ĉagrenita. Kompense, Fineo sciigis la argonaŭtojn pri la plej taŭga maniero eviti la simplegadaj rokoj en ilia vojo al Kolĥido^[8]. Tamen, alternativa versio rakontas ke kaj la harpioj kaj la boreidoj mortis pro laciĝo post tiu longdaŭra persekutado^[9] dum kiu ili traflugis Etiopion, Libion, Sicilion, Etolion kaj multajn landojn pli^[10]. Krome, en sia perdita teatraĵo Fineo Esĥilo asertis ke la Boreidoj finfine mortigis la monstrajn virinojn.

Al tiu baza rakonto pri la harpioj, oni poste aldonis kelkajn el ilia karakterizaĵojn. Ekzemple, oni rakontis ke, krom forpreni la manĝadon, la harpioj malpurigis la ceteron per ilia ekskrementoj. El tio, kaj post parola divastigado de la rakonto, oni konsideris ilin divastigantinoj de malpuro kaj malsano, kaj atribuis al la harpioj ilia fama monstra aspekto. Kun tiu formo, la harpioj ankaŭ iĝis plenumantinoj de la dia punado (fakte ili ricevis la kromnomon "hundinoj de Zeŭso"), ili forkaptis krimulojn kaj portis ilin al Tartaro, torturante ilin survoje. Viktimoj iliaj estis, ekzemple, la filinoj de la reĝo Pandareo, transportitaj de la harpioj al la Erinioj por ricevi punon pro la pekoj de ilia patro^[11]. Pro tio, kiam homo subite malaperis, oni diris ke li estis kaptita de la harpioj^[12]. Laŭ tiu karaktero, ili estis kruelaj, senkompataj kaj perfortaj. Laŭ la diversaj rakontoj, la harpioj personigis la detruan naturon de la vento, la marajn kirlojn, kaj post la persekutado fare de la argonaŭtoj, ili loĝis en la insuloj Strofadoj^[13], ĉe la enirero al Tartaro^[14] aŭ en kreta kaverno^[15].

La greka Palaifato^[16] vidis harpiojn kiel du filinojn de Fineo kiuj malspxaris liajn riĉajojn. Li nomiĝis Erasia (helene Ἐράσεια) kaj Arpuria (Ἁρπύρεια).

Nomoj kaj rilato al ventoj

Laŭ Heziodo, la harpioj origine estis du: Aello (tempesta vento, ankaŭ nomata Nikotoo kaj Aellopo) kaj Okipeto (aŭ Okitoo kaj Okipodo, rapida flugo), pli rapidaj ol kutimaj birdoj^[17]. Poste, la romianoj aldonis unu plian, Keleno (la malhela), kiun oni konsideras la plej malbona el ili.

Homero, en sia Iliado, mencias plian: Podargo (rapidaj piedoj), simpla personigo de kirlaj ventoj (la Tueloj, epiteto de la harpioj laŭ tiu verkisto) kaj patrino kun la vento Cefiro, de Ĥanto kaj Balio, la magie rapidegaj ĉevaloj de Aĥilo^[18]. La harpioj aperis ankaŭ kiel patrinoj de Flogeo kaj Harpago, la ĉevaloj de la Dioskuroj (Kastoro kaj Polukso). En tiu kunteksto Jane Ellen Harrison indikis la nocion kiu aperas en la verko de Vergilio^[19], pri ke ĉevalinoj iĝis gravedaj de la vento sole, mirinde por diri^[20]. La identigo al ventoj evidentiĝas en la Odiseado, kie Homero kalkulis la harpiojn inter la ventoj ĉefitaj de Eolo, kiuj devojigis Odiseon en sia reveno hejmen^[21].

La Harpioj torturadas la sinmortigintojn, trasformitajn en arboj. Ilustraĵo de Gustave Doré por La Divina Commedia de Danto.

La Harpioj en la Eneado kaj en Infero

Eneo trafis la harpiojn en la strofadaj insuloj, ĝuste kiam ili fulme ŝtelis la bankedon pretigota de la trojanoj. La ekspedicio klopodis vundi la harpiojn (la plej teruraj monstroj, laŭ Vergilio), tute sensukcese, pro tio ke ili rapidege revenis ĉielen post iliaj atakoj. Fine, Keleno malbenis la akompanantaron de Eneo, kriante ke la trojanoj tiel malŝatos ke ili eĉ formanĝos iliajn tablojn antaŭ la fino de tiu tago. Pro tio, la terurigita ekspedicio forfuĝis en timo^[22].

La harpioj ankoraŭ restis vivecaj dum Mezepoko. En lia Infero, Danto^[23] priskribas torturitan arbaron infestitan de harpioj, en la dua ringo, kie la sinmortintoj suferadis siajn punojn.

Ĉi tie la nauzigaj harpioj faras siajn nestojn,
Tiuj, kiuj forpelis la trojanojn el la Strofadoj
Kun seriozaj proklamoj de la baldaŭa veo.
Ili havas larĝajn flugilojn, virinajn kolon kaj vizaĝon,
ungajn piedojn kaj ŝvelintajn, plumitajn ventrojn;
Ili grakas iliajn lamentadojn en la timigaj arboj.^[24]

.