La gripo A (H1N1) – en la amaskomunikiloj ankaŭ nomata "porka gripo" – estas malsaniga infektiĝo de homo per gripaj virusoj de la tipo A kaj la subtipo H1N1. Tiu subtipo de gripa viruso estas novspeca, unuafoje observeblis epidemie dum aprilo 2009 en Meksiko kaj Usono. Tial la fenomeno komence ricevis la nomon gripa epidemio de Meksiko 2009 aŭ meksika gripo. Dum la sekvaj monatoj ĝi pandemie disvastiĝis tra ĉiuj mondopartoj.
Virusoj kaj terapio
La ĉe la unuaj infektiĝintoj trovitaj virusoj havas kombinaĵojn el genaj segmentoj el kvar malsamaj jam konataj virusoj – tiu kombinaĵo ĝis nun tutmonde ne registriĝis. La genaj segmentoj fontas el nordamerika viruso de porka gripo, el nordamerika viruso de birda gripo, el homa gripa viruso kaj el eŭrazia viruso de porka gripo ĝis tiam neniam trovita en Usono.[1]
La viruso laŭ unuaj informoj rezistas kontraŭ la kontraŭvirusaj medikamentoj Amantadino kaj Rimantadino, sed laŭ klinikaj observoj bremseblas per la medikamentoj Oseltamiviro kaj Zanamiviro. Tamen dum la vintro 2008/2009 ĉe "kutimaj" H1N1-virusoj en multaj ŝtatoj observeblis subita rezisteco kontraŭ la medikamento Oseltamiviro[2], kaj tia fenomeno ankaŭ povus okazi pri la nova viruso de la "meksika gripo".
Usono
La 21-an de aprilo 2009 la ŝtata "centro pri malsanokontrolo" de Usono raportis pri du kazoj de infektiĝo pere de viruso de porka gripo de la subtipo H1N1 ĉe homoj. La 23-an de aprilo 2009 post intensaj serĉoj konfirmiĝis sep pliaj kazoj. La infektiĝintoj venis el suda Kalifornio kaj el San Antonio en Teksaso. La aĝo de la infektiĝintoj inter 9 kaj 54 jaroj estis netipa por normala aĝa statistiko de gripo. En ĉiuj kazoj ne esplorebis rekta kontakto al porkoj. La 29-an de aprilo 2009 mortis 2-jara infano el Teksaso pro la gripo.
Meksiko
Laŭ informoj de la meksika ministerio pri sano, la 23-an de aprilo 2009 ekzistis 120 konfirmitaj kazoj pri spirorganaj malsanoj per novspeca gripa viruso, el ili 20 kun sekvo de morto. La infektiĝintoj venis el la federacia distrikto Meksik-urbo kaj la federaciaj subŝtatoj Baja California, San Luis Potosí kaj Oaxaca.[3] En gazetaraj artikoloj kelkajn tagojn poste jam menciiĝis 80 mortintoj kaj 1.300 malsaniĝintoj.[4]
En la amaskomunikiloj tiu-ĉi gripa epidemio ligiĝis al la homaj infektiĝoj per porka gripo en Usono. La meksika ministro pri sano rekomendis provizore fermi ĉiujn lernejojn kaj apliki certajn protektajn konsilojn.[5] Tutlande disdoniĝis protektaj maskoj.
Pliaj ŝtatoj
Pliaj kazoj de aktualaj homaj infektiĝoj per porka gripo ĝis la 27-a de aprilo 2009 konfirmiĝis en Kanado, Skotlando kaj Hispanio.
Suspektaj kazoj registriĝis en Francio, Hispanio, Israelo, Novzelando, Germanio kaj Svislando.[6]. La Monda Organizaĵo pri Sano levis la pandemian avertoŝtupon 3, kiu validis ekde la disvastiĝo de la birda gripo, la 27-an de aprilo 2009 al avertoŝtupo 4.[7] La 29-an de aprilo 2009 la avertoŝtupo leviĝis ĝis 5.[8] Nivelo 5 signifas ke la epidemio havas kapablon disvastiĝi tutmonde. La 10-an de junio 2009 estis proklamita avertoŝtupo 6.[9]. Laŭ MOS en tiu tago estis registritaj 27 737 malsanoj en 74 ŝtatoj kaj 141 mortintoj.
Eksteraj ligiloj
- retejo de la usona ŝtata "centro pri malsanokontrolo kaj prevento" (Center of Disease Control and Prevention ) pri la temo
- who.int retejo de la Monda Organizaĵo pri Sano pri la temo
- informo de la germania Friedrich-Loeffler-instituto pri besta saneco (germanlingve) Arkivigite je 2009-04-28 per la retarkivo Wayback Machine
- prijuĝo de la germania Robert Koch-instituto pri infekta medicino Arkivigite je 2009-05-01 per la retarkivo Wayback Machine
- aktualaj informoj kaj raportoj de la germania ŝtata oficejo pri loĝantara protekto kaj katastrofa helpo Arkivigite je 2009-04-30 per la retarkivo Wayback Machine
Referencoj
- ↑ informo de la usona ŝtata "centro pri malsanokontrolo" (Center of Disease Control) de la 23-a de aprilo 2009
- ↑ Dharan NJ, Gubareva LV, Meyer JJ kaj aliaj: Infections With Oseltamivir-Resistant Influenza A(H1N1) Virus en the United States. JAMA (Ĵurnalo de la Amerika Medicina Asocio), 2009; 301(10) de la 2-a de marto 2009
- ↑ gazetara informo de la meksika ministerio pri sano de la 23-a de aprilo 2009 el ties retejo (portal.salud.gob.mx)
- ↑ ekzemple la germana gazeto Frankfurter Allgemeine Zeitung, 27-a de aprilo 2009, paĝo 1.
- ↑ gazetara informo de la meksika ministerio pri sano de la 24-a de aprilo 2009. Arkivita el la originalo je 2009-04-27. Alirita 2009-04-28.
- ↑ germanlingva artikolo pri suspekto pri porka gripo en Argovio (Svislando)
- ↑ anglalingva gazetara informo de la ĝenerala direktorino de la Monda Organizaĵo pri Sano, d-rino Margaret Chan, de la 27-a de aprilo 2009
- ↑ anglalingva gazetara informo de d-rino Margaret Chan nome de la Monda Organizaĵo pri Sano la 29-an de aprilo 2009
- ↑ nederlandlingva gazetara informo de la ĝenerala direktorino de la Monda Organizaĵo pri Sano, d-rino Margaret Chan, de la 10-a de junio 2009