La gentoturo origine estas turo por loĝi konstruigitaj de influriĉaj urbaj familioj en Italujo.
Historio
La gentoturoj estis konstruataj en kverelriĉa epoko de la 12a kaj 13a jarcentoj, samepoke kiel la burgfridoj de kamparaj burgoj, fare de la itala kampara nobelaro kiu ĝis tiam servis sur la burgoj al iliaj mastroj.
La baza areo estas kvadrata, la alteco estas malsamaj. La turoj estas fortike elkonstruitaj. Oni atingas la suprajn etaĝojn per ŝtupetaroj aŭ ŝnureskaloj, kiu povas esti tiritaj supren. En la plej altaj etaĝoj la loĝantoj havis armilojn, peĉon, akvon kaj provizaĵojn. Kelkaj turoj havas gargojlojn, per ili la loĝantoj povis verŝi varmegan peĉon kaj akvon al la sieĝantoj.
La plej multaj turoj estis konstruitaj ĉ. 1200. Jam dum la 13a kaj 14a jarcentoj ili estis malkonstruitaj. Pli poste ili estas stokejoj, loĝejoj, vendejoj aŭ malliberejoj.
Urboj kun gentoturoj
La urbo kun la plej multaj komplete konservataj gentoturoj estas San Gimignano en Toskanio kun 15 jam de fore videblaj turoj. En Florenco ekzistis ĉ. 200 turoj; multaj el ili jam disfalis pro kadukeco aŭ pro tertremoj.
En Bolonjo estas de 180 ankoraŭ 20 turoj aŭ turaj bazoj konservataj. Du la plej famaj estas la du oblikvaj turoj de Bolonjo (Asinelli, 97 m, kaj Garisenda, 48 m). En Siena ekzistas ankoraŭ 15, en Volterra ses, en Pisa tri. En Lucca ekzistis 250. La 50 turoj en Perugia devis esti malkonstruitaj post la ribelado en la jaro 1531 je papa ordono.
En Germanujo oni havas gentoturojn precipe en Regensburg, kie la urbaj patriciuloj konstruis tiujn turoj laŭ la itala ekzemplo.
Turo Korso Donati, Florenco
Torre Forteguerri, Siena
tura bazo en Siena
ora turo, Regensburg
Vidu ankaŭ
Literaturo
- Klaus Tragbar: Vom Geschlechterturm zum Stadthaus. Studien zu Herkunft, Typologie und städtebaulichen Aspekten des mittelalterlichen Wohnbaus in der Toskana (um 1100 bis 1350) (= Beiträge zur Kunstgeschichte des Mittelalters und der Renaissance 10). Rhema-Verlag, Münster 2003, ISBN 3-930454-22-X.