源氏物語
Teksto de la plej frua manuskripto sur volvolibro, de la 12-a jarcento
literatura verko
Aŭtoroj
Aŭtoro	Murasaki Shikibu
Lingvoj
Lingvo	frumeza japana lingvo
Eldonado
Ĝenro	tsukuri monogatari • monogatari
Partoj • Kiritsubo • Hahakigi • Utsusemi • Yūgao • Wakamurasaki • Suetsumuhana • Momiji no Ga • Hana no En • Aoi • Sakaki • Hanachirusato • Suma • Akashi • Miotsukushi • Yomogiu • Sekiya • Eawase • Matsukaze • Usugumo • Asagao • Otome • Tamakazura • Hatsune • Kochō • Hotaru • Tokonatsu • Kagaribi • Nowaki • Miyuki • Fujibakama • Makibashira • Umegae • Fuji no Uraba • Wakana • Kashiwagi • Yokobue • Suzumushi • Yūgiri • Minori • Maboroshi • Kumogakure • Niōnomiya • Kōbai • Takekawa • Hashihime • Shiigamoto • Agemaki • Sawarabi • Yadorigi • Azumaya • Ukifune • Kagerō • Tenarai • Yume no Ukihashi vd
Roluloj Hikaru Genji • Kiritsubo Emperor • Kiritsubo Consort • Lady Fujitsubo • Aoi no Ue • Reizei Emperor • Murasaki • Suzaku Emperor • Kokiden no nyōgo • Oborozukuyo • Akashi no Nyūdō • Onna San no miya • Kashiwagi • Kaoru • Niōnomiya • Yūgao • Hanachirusato • Ukifune • mother of Ukifune • Yūgiri vd

Genĵi monogatari (japane 源氏物語, Romano pri Genĵi) estas klasika verko de japana literaturo, kiun la nobelino kaj akompanantino Murasaki Shikibu verkis ĉirkaŭ la jaro 1000 ĉirkaŭ la pinto de la Epoko de Heian. Ĝi estas reprezenta verko en japana literaturo.

Ĝi estis foje nomata la unua romano en la mondo, la unua moderna romano, la unua psikologia romano aŭ la unua romano ankoraŭ konsiderata klasikaĵo. Konsiderita kiel majstroverko, ties preciza klasigo kaj influoj kaj sur la okcidenta kaj sur la orienta kanonoj estis pridebatitaj temoj.

La romano estas skribita en la Hieragana skribo, tiel nomata la virina skribo. Ĝi priskribas la vivon de la nobelaro en la Heian-epoko. Vivostilo de nobeloj en Heian-epoko kaj amoj de nobeloj estis unike priskribitaj.^[1] La grava heroo estas Hikaru-Genĵi, princo kies patro estas japana imperiestro kaj patrino estas konkubino de malalta klaso. Li estas tre bela viro kaj amis kelkajn virinojn.

Nur post la komenco de la 20-a jarcento Genji estis tradukita al moderna japana de la poeto Akiko Yosano. La unua angla traduko estis provita en 1882 sed estis malbonkvalita kaj nekompleta.

Historia kunteksto

Genĵi monogatari eble estis verkita ĉapitro post ĉapitro en pagitaj partoj, kiam Murasaki prezentis la rakonton al aristokrataj virinoj (la njokanoj). Ĝi havas multajn elementojn kiuj ankaŭ troviĝas en moderna romano: centra rolulo kaj tre granda nombro de gravaj kaj kromaj figuroj, bonevoluinta karakterizado de ĉiuj plej gravaj roluloj, okazado kovrantaj la vivdaŭron de la centra rolulo kaj pretere. La laboro ne uzas intrigon; anstataŭe, okazaĵoj okazas kaj roluloj simple iĝas pli maljunaj. Unu rimarkinda kvalito de la Genĵi, kaj de la kapablo de Murasaki, estas sia interna konsistenco, malgraŭ ke la rolularo (dramatis personæ) estas de proksimume kvar cent roluloj. Ekzemple, ĉiuj roluloj maljuniĝas dum la familio kaj feŭdaj rilatoj konservas ĝeneralan konsistencon.

Unu komplikaĵo kaj por legantoj kaj por tradukistoj de la Genĵi estas ke preskaŭ neniu el la roluloj en la origina teksto ricevas eksplicitajn nomojn. La roluloj estas anstataŭe referencitaj fare de sia funkcio aŭ rolo (ekz. Ministro de la Maldekstruloj), honora titolo (ekz. Ekscelenco), aŭ sia rilato al aliaj roluloj (ekz. kronprinco), kio ŝanĝiĝas dum la romano progresas. Tiu manko de nomoj devenas de Heian-epoka juredukado kiu igis neakcepteble konate kaj malakre libere mencii la personajn nomojn. Modernaj legantoj kaj tradukistoj uzis diversajn kromnomojn por konservi la spuron de la multaj roluloj.

Genĵi monogatari estis verkita en arkaika kortega lingvo kiu jam estis nelegebla jarcenton post kiam ĝi estis skribita.^[2] Tiel, la japanoj legis komentitajn kaj ilustritajn versiojn de la verko poste jam la 12-a jarcento.^[2] Ne estis ĝis la komenco de la 20-a jarcento kiam Genĵi estis tradukita en modernan japanan, fare de la poeto Akiko Josano.^[3]

Aŭtoreco

Murasaki Shikibu, bildo de Tosa Micuoki kiu faris serion ĉe La rakonto de Genĵi (17a jarcento).

La debato pri kiom multe de Genĵi estis fakte verkita de Murasaki Shikibu daŭris jarcentojn kaj estas plej verŝajne daŭra se iu grava arkiva eltrovaĵo ne alportas pruvojn. Estas ĝenerale akceptite ke la rakonto estis finita en sia nuna formo antaŭ 1021, kiam la verkinto de la Saraŝina Nikki skribis taglibran alnoton pri ŝia ĝojo ĉe akirado de kompleta kopio de la rakonto. Ŝi skribas ke ekzistas pli ol 50 ĉapitroj kaj mencias rolulon prezentita ĉe la fino de la verko, do se aliaj verkintoj krom Murasaki Shikibu laboris pri la rakonto, la laboro estis farita tre proksime al la tempo de ŝia skribo. La propra taglibro de Murasaki Shikibu inkludas referencon al la rakonto, kaj efektive la aplikiĝon al ŝi mem de la nomo "Murasaki" en aludo al la ĉefa virinfiguro. Tiu eniro konfirmas ke parto, se ne ĉio, el la taglibro estis havebla en 1008 kiam interna pruvo indikas konvinke ke la aludo estis jam notita.^[4]

Sinjorino Murasaki laŭdire verkis la rolulon de Genĵi bazite sur la ministro pri la Maldekstruloj tiutempe kiam ŝi estis en la kortego. Aliaj tradukistoj, kiel ekzemple Tyler, kredas ke la rolulo Murasaki no Ue, kun kiu Genĵi geedziĝas, estas bazita sur Murasaki Shikibu mem.

Yosano Akiko, la unua verkinto se temas pri moderna japana traduko de Genĵi, kredis ke Murasaki Shikibu aŭtoris nur ĉapitrojn 1an ĝis 33an, kaj ke ĉapitroj 35a ĝis 54a estis verkitaj fare de ŝia filino Daini no Sanmi.^[5] Ankaŭ aliaj fakuloj pridubis la aŭtorecon de ĉapitroj 42a ĝis 54a (precipe 44a, kiu enhavas rarajn ekzemplojn de kontinuecaj eraroj).^[5] Laŭ la enkonduko de Royall Tyler en lia angla traduko de la verko, lastatempa komputilanalizo trovis "statistike signifajn" diferencojn de stilo inter ĉapitroj 45-54 kaj la reston, kaj ankaŭ inter la fruaj ĉapitroj.^[5]

Intrigo

Ĉ. 15a – 蓬生 Jomogiu ("Fiherba rubo"). Sceno el bildigita manrulaĵo de la 12a jarcento Genĵi Monogatari Emaki tenita ĉe la Tokugaŭa Artomuzeo.

Ĉ. 16a – 関屋 Sekija ("Paŝe"). Genĵi Monogatari Emaki de la Tokugaŭa Artomuzeo.

Ĉ. 37a – 横笛 Jokobue ("Fluto"). Genĵi Monogatari Emaki de la Tokugaŭa Artomuzeo.

Ĉ. 39a – 夕霧 Jūgiri ("Vespera pluvonebulo"). Sceno el bildigita manrulaĵo de la 12a jarcento Genĵi Monogatari Emaki tenita ĉe la Gotoha Muzeo.

Ĉ. 48a – 早蕨 Saŭarabi ("Filikaj burĝonoj"). Genĵi Monogatari Emaki de la Tokugaŭa Artomuzeo.

Ĉ. 49a – 宿り木 Jadorigi ("Hedero"). Genĵi Monogatari Emaki de la Tokugaŭa Artomuzeo.

La verko rakontas la vivon de Hikaru Genĵi, aŭ "Brila Genĵi", nome la filo de antikva japana imperiestro, konata al legantoj kiel imperiestro Kiricubo, kaj malalt-ranga sed kara konkubino nomita sinjorino Kiricubo. Pro politikaj kialoj, la imperiestro forigas Genĵi de la linio de sinsekvo, degradante lin al malnobelo donante al li la familian nomon Minamoto, kaj li okupiĝas pri kariero kiel imperia oficiro. La rakonto koncentriĝas sur la romantika vivo de Genĵi kaj priskribas la kutimaron de la aristokrata socio de la tempo.

La patrino de Genĵi mortas kiam li estas trijaraĝa, kaj la imperiestro ne povas forgesi ŝin. La imperiestro Kiricubo tiam aŭdas pri virino (Sinjorino Fujicubo), antaŭe princino de la antaŭa imperiestro, kiu similas sian forpasintan konkubinon, kaj poste ŝi iĝas unu el siaj edzinoj. Genĵi amas ŝin unue kiel duonpatrino, sed poste kiel virino, kaj ili enamiĝas unu la alian. Genĵi estas seniluziigita fare de sia malpermesita amo por la Sinjorino Fujicubo kaj estas je malbonaj kondiĉoj kun sia edzino (Aoi no Ue). Li okupiĝas pri serio de nefeliĉaj amaferoj kun aliaj virinoj, sed en la plej multaj kazoj liaj antaŭenmarŝoj estas malakceptitaj, lia amanto mortas subite dum la afero, aŭ li iĝas enuigita je lia amanto.

Genĵi vizitas Kitajama, nome la norda kampara monteta areo de Kioto, kie li trovas belan dekjaraĝan knabinon. Li estas fascinita fare de tiu knabineto (Murasaki), kaj malkovras ke ŝi estas nevino de la Sinjorino Fujicubo. Finfine li kidnapas ŝin, alportas ŝin al sia propra palaco kaj edukas ŝin por esti lia ideala sinjorino - t.e., kiel la Sinjorino Fujicubo. Dum tiu tempo Genĵi ankaŭ renkontas la Sinjorinon Fujicubo sekrete, kaj ŝi ekhavas lian filon, Reizei. Ĉiu krom la du amantoj kredas ke la patro de la infano estas la imperiestro Kiricubo. Poste, la knabo iĝas Kronprinco kaj Sinjorino Fujicubo iĝas la imperiestrino, sed Genĵi kaj Sinjorino Fujicubo ĵuras konservi sian sekreton.

Genĵi kaj lia edzino, Sinjorino Aoi, reakordigas. Ŝi naskas filon sed baldaŭ poste mortas. Genĵi estas trista, sed trovas konsolon en Murasaki, kun kiu li geedziĝas. La patro de Genĵi, nome la imperiestro Kiricubo, mortas. Li estas sukcedita fare de lia filo Suzaku, kies patrino (Kokiden), kune kun la politikaj malamikoj de Kiricubo, prenas potencon en la kortego. Tiam alia de la sekretaj amaferoj de Genĵi estas senŝirmata: Genĵi kaj konkubino de la imperiestro Suzaku estas malkovritaj kiam ili renkontas en sekreto. La imperiestro Suzaku konfidas sian propran amuziĝon ĉe la atingoj de Genĵi kun la virino (Oborozukijo), sed li estas devigita puni sian duonfraton. Li ekzilas Genĵi al la urbo Suma en kampara Harima provinco (nun parto de Kobe en Gubernio Hjogo). Tie, prospera viro konata kiel la Akaŝi Novico (ĉar li estas de Akaŝi en Provinco Seccu) distras Genĵi, kaj Genĵi havas amaferon kun la filino de Akaŝi. Ŝi naskas la nuran filinon de Genĵi, kiu poste iĝos la imperiestrino.

En la regurbo, la imperiestro Suzaku estas turmentita per sonĝoj de sia malfrua patro, Kiricubo, kaj io komencas influi liajn okulojn. Dume, lia patrino, Kokiden, iĝas malsana, kio malfortigas ŝian potencan balanciĝadon super la trono. Tiel la imperiestro ordonas ke Genĵi estu pardonita, kaj li revenas al Kioto. Lia filo de Sinjorino Fujicubo, nome Reizei, iĝas la imperiestro. La nova imperiestro Reizei scias ke Genĵi estas sia reala patro, kaj levas la rangon de Genĵi al la plej alta ebla.

Tamen, kiam Genĵi iĝas 40 jarojn aĝa, lia vivo komencas malkreski. Lia politika statuso ne ŝanĝiĝas, sed lia amo kaj emocia vivo estas malrapide difektitaj. Li geedziĝas kun alia edzino, nome la Tria princino (konata kiel Onna san no miya en la Seidensticker-versio, aŭ Nyōsan en tiu de Waley). La nevo de Genĵi, nome Kaŝiŭagi, pli poste perfortas mem la Trian princinon, kaj ŝi naskas Kaoru (kiu, en simila situacio al tiu de Reizei, estas laŭleĝe konata kiel la filo de Genĵi). La nova geedziĝo de Genĵi ŝanĝas lian rilaton kun Murasaki, kiu iĝas monaĥino (bikĥuni).

La kara Murasaki de Genĵi mortas. En la sekva ĉapitro, Maboroŝi ("Iluzio"), Genĵi pripensas kiom paŝema la vivo estas. Tuj post Maboroŝi, ekzistas ĉapitro titolita Kumogakure ("Malaperita en la Nubojn"), kiu estas lasata blanke, sed implicas la morton de Genĵi.

La resto de la verko estas konata kiel la "Uji Ĉapitroj". Tiuj ĉapitroj montras Kaoru kaj lian plej bonan amikon, Niou. Niou estas imperia princo, nome la filo da la filino de Genĵi, la nuna imperiestrino nun kiam Reizei abdikis la tronon, dum Kaoru estas konata al la mondo kiel la filo de Genĵi sed estis fakte generita fare de la nevo de Genĵi. La ĉapitroj implikas Kaoru kaj la rivalecon de Niou super pluraj filinoj de imperia princo kiuj loĝas en Uĝi, nome loko je kelka distanco for de la ĉefurbo. La rakonto finiĝas subite, kun Kaoru-scivolado ĉu Niou kaŝas la sinjorinon kiu estis la antaŭa amatino for de li. Kaoru foje estis nomita la unua kontraŭheroo en literaturo.^[6]

Fino

La rakonto finiĝas subite, en mezo de la frazo. Opinioj varias ĉu tia fino estis la celita fino de la verkinto. Arthur Waley, kiu faris la unuan anglan tradukon de la tutaĵo de Genĵi monogatari, kredis ke la verko kiel ni havas ĝin estis finita. Ivan Morris, verkinto de The World of the Shining Prince (La Mondo de la Brila Princo), kredis ke ĝi ne estis kompleta, kaj ke pli postaj ĉapitroj estas maltrafitaj. Edward Seidensticker, kiu faris la duan tradukon de la Genĵi, kredis ke ĝi ne estis finita, kaj ke Murasaki Shikibu ne havintus laŭplanan rakontostrukturon kun "planita fino", kaj simple iris en skribon tiom longe kiom ŝi povis.

Literatura kunteksto

Ĉar la verko estis skribita por distri la japanan kortegon de la dekunua jarcento, la rakonto prezentas multajn malfacilaĵojn al modernaj legantoj. Unua kaj ĉefe, la lingvo de Murasaki, nome la kortega japana de la Heiana Periodo, estis altagrade klerega kaj havis tre kompleksan gramatikon. Alia problemo estas ke nomi homojn estis konsiderita malĝentila en Heiana kortega socio, tiel ke neniu el la roluloj estas nomitaj ene de la verko; anstataŭe, la rakontanto rilatas al viroj ofte proksime de ilia rango aŭ ilia stato en vivo, kaj al virinoj ofte laŭ la koloro de ilia vestaĵo, aŭ per la vortoj uzitaj ĉe renkontiĝo, aŭ per la rango de eminenta vira parenco. Tio rezultigas malsamajn nomojn por la sama rolulo depende de la ĉapitro.

Alia aspekto de la lingvo estas la graveco de utiligado de poezio en konversacioj. Modifado aŭ revortigado de klasika poemo laŭ la fakta situacio estis atendita konduto en Heiana kortega vivo, kaj ofte helpis komuniki fajne vualitajn aludojn. La poemoj en la Genĵi ofte estas en la klasika japana tankaa formularo. Multaj el la poemoj estis konataj al la celita spektantaro, tiel ke kutime nur la unuajn malmultajn liniojn oni ricevas kaj la leganto laŭsupoze kompletigas la penson mem, multe kiel hodiaŭ oni diras kiam en Romo kaj oni forlasas la reston de la diraĵo (" ... oni faras kiel la romanoj faras") neesprimitaj.^[7]

Kiel okazas ĉe plej multe de la Heiana literaturo, la Genĵi estis verŝajne skribita plejparte (aŭ eble tute) en kanaa (japana fonetika manuskribmaniero) kaj ne en ĉinaj karaktroj ĉar ĝi estis skribita fare de virino por ina spektantaro. Skribado per ĉinaj karaktroj estis tiutempe vira okupo; virinoj estis ĝenerale diskretaj dum uzado de ĉinaj simboloj, limigante sin plejparte al indiĝenaj japanaj vortoj (iamato kotoba).

Krom la vortprovizo ligita al politiko kaj budhismo, la Genĵi enhavas rimarkinde malmultajn ĉinajn pruntvortojn (kango). Tio havas la efikon donadi al la rakonto tre glatan fluon. Tamen, ĝi ankaŭ enkondukas konfuzon: ekzistas kelkaj homonimoj (nome vortoj kun la sama elparolo sed malsamaj signifoj), kaj por modernaj legantoj kunteksto ne estas ĉiam sufiĉa por determini kiu signifo estis celita.

Murasaki estis nek la unua nek la lasta verkisto de la Heian-epoko, nek estis la Genĵi la plej frua ekzemplo de "monogatari ". Pli bone, la Genĵi staras super aliaj rakontoj da la tempo laŭ la sama maniero kiel la teatraĵoj de William Shakespeare superbrilas aliajn elizabetajn dramojn.

Strukturo

La romano estas tradicie dividita en tri partoj, la unuaj du temas pri la vivo de Genĵi, kaj la lasta temas pri la fruaj jaroj de du el la eminentaj posteuloj de Genĵi nome Niou kaj Kaoru. Ekzistas ankaŭ pluraj mallongaj transiraj ĉapitroj kiuj estas kutime grupigitaj aparte kaj kies aŭtoreco foje estas pridubita.

1. La apero kaj falo de Genĵi
   1. Juneco, ĉapitroj 1-33: amo, enamiĝo, kaj ekzilo
   2. Sukceso kaj malsukcesoj, ĉapitroj 34-41: gusto de potenco kaj la morto de lia kara edzino
2. La transiro (ĉapitroj 42-44): mallongegaj epizodoj sekvante la morton de Genĵi
3. Uĝi, ĉapitroj 45-54: la oficialaj kaj sekretaj posteuloj de Genĵi, Niou kaj Kaoru

La 54-a kaj lasta ĉapitro "La Flosponto de Sonĝoj" foje estas argumentita kiel aparta parto de la Uĝi-parto fare de modernaj akademiuloj. Ĝi ŝajnas daŭrigi la rakonton de la antaŭaj ĉapitroj, sed havas nekutime abstraktan ĉapitrotitolon. Ĝi estas la nura ĉapitro kies titolo havas neniun klaran referencon ene de la teksto, sed tio povas esti ĉar la ĉapitro estas nefinita. (Tiu demando estas pli malfacila ĉar oni ne scias precize kiam la ĉapitroj akiris siajn titolojn.)

Listo de ĉapitroj

La anglaj tradukoj ĉi tie estas prenitaj de tiuj de Arthur Waley, de Edward Seidensticker, kaj de Royall Tyler. La unua kolumno rilatas al la traduko de Waley, la dua al tiu de Seidensticker, kaj la tria al Tyler. Ĝi ne estas konata certe kiam la ĉapitroj akiris siajn titolojn. Fruaj mencioj de la Rakonto rilatas al ĉapitronombroj, aŭ enhavas alternativajn titolojn por kelkaj el la ĉapitroj. Tio povas indiki ke la titoloj poste estis aldonitaj. La titoloj estas plejparte derivitaj de poeziaĵo kiu estas citita ene de la teksto, aŭ aludoj al diversaj roluloj.

Ch. 5 — 若紫 Ŭakamurasaki ("Juna Murasaki"). Tosa Micuoki, 1617–91.

Ch. 20 – 朝顔 Asagao ("Konvolvulo"). Tosa Micuoki.

Ch. 42 – 匂宮 Niō no Mija ("La parfumita princo"). Tosa Micuoki.

Ch. 50 – 東屋 Azumaja ("Orienta kabano"). Manrulaĵo de la 12a jarcento ĉe la Tokugaŭa Artomuzeo.

La kroma ĉapitro inter 41a kaj 42a en kelkaj manuskriptoj estas nomita 雲隠 (Kumogakure) kio signifas "Malaperi en la nuboj" - la ĉapitro estas titolo nur, kaj estas verŝajne intencita por elvoki la morton de Genĵi. Kelkaj akademiuloj postulis la ekziston de ĉapitro inter 1a kaj 2a kiu prezentintus kelkajn rolulojn kiuj (kiam ĝi nun staras) ekaperas tre subite.

La Waley-traduko tute preterlasas la 38-an ĉapitron.

Pli postaj verkintoj verkis kromajn ĉapitrojn, plejofte aŭ inter 41a kaj 42a, aŭ post la fino.

Manuskriptoj

La origina manuskripto verkita de Murasaki Shikibu jam ne plu ekzistas. Nombraj kopioj, totale ĉirkaŭ 300 laŭ Ikeda Kikan, ekzistas kun diferencoj inter ili. Oni supozas, ke Shikibu ofte reeniris kaj eldonis antaŭajn manuskriptojn enkondukante dissimilaĵojn rilate al la antaŭaj kopioj.^[8]

La diversaj manuskriptoj estas klasitaj en tri kategorioj:^[9][10]

• Kavaĉibon (河内本, Kawachibon^?)
• Aobjōŝibon (青表紙本, Aobyōshibon^?)
• Bepon (別本, Beppon^?)

En la 13a jarcento, estis faritaj du precipaj klopodoj fare de Minamoto no Ĉikajuki kaj Fujivara Teika por eldoni kaj revizii la diferencajn manuskriptojn. La manuskripto Ĉikajuki estas konata kiel Kavaĉibon; multaj eldonoj estis faritaj komence en 1236 kaj kompletigante en 1255. La manuskripto Teika estas konasta kiel Aobjōŝibon; ties eldonoj estas pli konservemaj kaj ŝajne pli bone reprezentas la originalon. Tiuj du manuskriptoj estis uzataj kiel la bazo por multaj estontaj kopioj.

La kategorio Beppon reprezentas ĉiujn aliajn manuskriptojn ne apartenantaj ĉu al Kavaĉibon aŭ Aobjōŝibon. Tio inkludas pli antikvajn sed nekompletajn manuskriptojn, miksitajn manuskriptojn derivitajn kaj el Kavaĉibon kaj el Aobjōŝibon, kaj komentariojn.

La 10-an de marto 2008, oni anoncis, ke oni trovis manuskripton de la fino de la periodo Kamakura en Kioto.^[11][12] Ĝi estas la sesa ĉapitro "Suetsumuhana" kaj estas 65 paĝojn longa. Plej restantaj manuskriptoj estas bazitaj sur kopioj de la manuskripto de Teika kiu enkondukis reviziojn en la originalo. Tiu ĵuse malkovrita manuskripto apartenas al diferenca stirpo kaj ne estis influita de Teika. Profesoro Yamamoto Tokurō, kiu ekzamenis la manuskripton diris, "Tiu estas valora malkovro ĉar Kamakuraj manuskriptoj estas tiom raraj." Profesoro Katō Yōsuke diris, "Tiu estas grava malkovro ĉar ĝi asertas ke ne-Teikaj manuskriptoj estis legataj dum la periodo Kamakura."

La 29-an de oktobro 2008, la Porvirina Universitato Konan anoncis, ke oni trovis manuskripton el la mezo de la periodo Kamakura.^[13][14][15]

Ĝi estas la 32a ĉapitro, Umegae, kaj estas agnoskita kiel la plej antikva survivanta kopio de tiu ĉapitro, datinta el inter 1240–80. Tiu manuskripto Bepon estas 74 paĝojn longa kaj diferencas el manuskriptoj Aobjōŝibon en almenaŭ kvar lokoj, kio levigas la "eblon ke la enhavo povas esti pli proksima al la malkovrita origina manuskripto de Murasaki Shikibu".^[13]

Bildigitaj volvolibroj

Pendanta volvolibro el la fino de la 16a aŭ komenco de la 17a jarcentoj en inko kaj orfolio bildigante scenon el Genĵi.

Volvolibro el la 12a jarcento, nome Genĵi Monogatari Emaki, enhavas bildigitajn scenojn el Genĵi kune kun manskribita teksto sōgana. Tiu volvolibro estas la plej frua survivanta ekzemplo de japana "bilda rulaĵo": kolektanta bildojn kaj kaligrafion en unusola verko. La origina rulaĵo ŝajne enhavis 10-20 rulaĵojn kaj kovris la ĉiujn 54 ĉapitrojn. La survivantaj pecoj inkludas nur 19 bildojn kaj 65 paĝojn da teksto, plus naŭ paĝojn de fragmentoj. Tio estas ĉirkaŭkalkulita je 15% el la supozita originalo. La Tokugawa Arta Muzeo en Nagojo havas tri el la rulaĵoj devenaj el la Ovaria branĉo de la Tokugawa klano kaj unu rulaĵo el la Haĉisuka familio estas nune en la Gotoha Muzeo en Tokio. La rulaĵoj estas deklaritaj kiel Naciaj trezoroj de Japanio. La rulaĵoj estas tiom rompiĝemaj ke ili esta normale ne montrataj en publiko. La originaj rulaĵoj de la Tokugava Muzeo estis montritaj el la 21a de novembro al la 29a de novembro 2009. Ekde Hejsej 13, ili estis ekspoziciataj en la Tokugawa Muzeo ĉiam dum ĉirkaŭ unu semajno en Novembro. Ĝenerala anglalingvaj fotoreproduktaĵo kaj traduko estis presita en limigita eldono fare de Kodansha International (Tale of Genji Scroll, ISBN 0-87011-131-0).

Aliaj elstaraj versioj estas de Tosa Mitsuoki, kiu vivis el 1617 al 1691. Liaj pentraĵoj estas tre forte bazitaj sur Heiana stilo el la ekzistantaj rulaĵoj el la 12a jarcento kaj estas tute kompleta. La rakonto estis ankaŭ populara temo en Ukijo-e presejoj el la Epoko de Edo.

Ricevo kaj heredo

Genĵi monogatari estas grava verko de japana literaturo, kaj modernaj verkistoj citis ĝin kiel inspiron, kiel ekzemple Jorge Luis Borges kiu diris pri ĝi, "Genĵi monogatari, tradukita fare de Arthur Waley, estas skribita kun preskaŭ mirakla natureco, kaj kio interesas nin estas ne la ekzotikismo - la terura vorto - sed prefere la homaj pasioj de la romano. Tia intereso estas justa: la laboro de Murasaki estas kion oni sufiĉe ĝuste nomus psikologia romano ... Mi kuraĝas rekomendi tiun libron al tiuj kiuj legis min. La angla traduko kiu inspiris tiun mallongan nesufiĉan noton estas nomita Genĵi monogatari."^[16] Ĝi estas konata pro sia interna konsistenco, psikologia bildigo, kaj rolularo. La romanverkisto Kaŭabata Jasunari diris en sia nobelpremia ricevparolado: "Genĵi monogatari aparte estas la plej alta pinto de japana literaturo. Eĉ de tiam al nia tago ne ekzistas peco de fikcio por kompari kun ĝi."

2000-ena monbileto kun Genĵi monogatari kaj Murasaki Shikibu sur la dekstra angulo.

La Genĵi ankaŭ estas ofte referita kiel "la unua romano",^[17] kvankam ekzistas konsiderinda debato pri tio - inter tio ĉu Genĵi eĉ povas esti konsiderita "romano". Kelkaj konsideras la psikologian komprenon, kompleksecon kaj unuecon de la verko por kvalifiki ĝin por "nova" statuso dum samtempe malkvalifikante pli fruajn verkojn de proza fikcio.^[18] Aliaj vidas tiujn argumentojn kiel subjektivaj kaj malkonvinkaj.

Rilataj asertoj, eble en provo ignori tiujn debatojn, estas ke Genji estas la "unua psikologia romano" aŭ eĉ "historia romano",^[19] "la unua romano daŭre konsiderita kiel klasikaĵo" aŭ aliaj pli kvalifikitaj esprimoj. Tamen, kritikistoj preskaŭ konstante priskribis Genĵi monogatari kiel la plej malnovan, unue, kaj/aŭ plej bonegan romanon en japana literaturo,^[20][21] kvankam entuziasmaj propagandantoj poste eble neglektis la kompetentigan kategorion de en japana literaturo, kondukante al la debatoj pri la loko de la libro en monda literaturo. Eĉ en Japanio, la Rakonto de Genĵi ne estas universale akceptita; la malpli konata Oĉikubo Monogatari estis proponita kiel la "unua plenlonga romano de la mondo", eĉ se ĝia verkinto estas nekonata.^[22] Malgraŭ tiuj debatoj, Genĵi monogatari ĝuas solidan respekton inter la verkoj de literaturo, kaj ĝia influo en japana literaturo estis komparita kun tiu de Arkadio de Philip Sidney en angla literaturo.^[20]

La romano kaj aliaj verkoj de Sinjorino Murasaki estas baza legomaterialo en la instruplanoj de japanaj lernejoj. La Banko de Japanio emisiis 2000-enan monbileton en ŝia honoro, kiu havas scenon de la romano bazita sur ilustrita volvolibro de la 12-a jarcento.

En Esperanto aperis

Rakontaro de Genĝi

Referencoj

Vidu ankaŭ

• La Kapkusena Libro

Bibliografio

• Bargen, Doris G (junio 1988). "Spirit Possession in the Context of Dramatic Expressions of Gender Conflict: The Aoi Episode of the Genji monogatari". Harvard Journal of Asiatic Studies 48 (1): 95–130. doi:10.2307/2719274. JSTOR 2719274.
• Bargen, Doris G (junio 1991). "The Search for Things Past in the Genji monogatari". Harvard Journal of Asiatic Studies 51 (1): 199–232. doi:10.2307/2719245. JSTOR 2719245.
• Bargen, Doris G (1997). A Woman's Weapon : Spirit possession in the Tale of Genji. Honolulu, Hi: University of Hawaiʻi Press.
• Bowring, Richard John (1988). Murasaki shikibu, The Tale of Genji. Cambridge ; New York: Cambridge University Press.
• Bryan, J. Ingram (1930). The Literature of Japan. New York: Henry Holt and Company.
• Childs, Margaret H (1999). "The value of vulnerability: Sexual coercion and the nature of love in japanese court of literature". Journal of Asian Studies 58 (4): 1059–1080. doi:10.2307/2658495. JSTOR 2658495.
• Chisholm, Julianne Kaui (novembro 1994). "The Steel-belted Radial of Karma: The End of Genji". The Journal of the Association of Teachers of Japanese 28 (2): 183–93. doi:10.2307/489291. JSTOR 489291.
• D'Etcheverry, Charo B (2007). Love after The Tale of Genji : Rewriting the World of the Shining Prince. Cambridge, Mass: Harvard University Press.
• Field, Norma (1987). The Splendor of Longing in the Tale of Genji. Princeton, N.J: Princeton University Press.
• Friday, Karl (somero 1988). "Teeth and Claws. Provincial Warriors and the Heian Court". Monumenta Nipponica 43 (2): 153–85. doi:10.2307/2384742. JSTOR 2384742.
• Gatten, Aileen (printempo 1977). "A Wisp of Smoke. Scent and Character in the Tale of Genji". Monumenta Nipponica 32 (1): 35–48. doi:10.2307/2384070. JSTOR 2384070.
• Gatten, Aileen (junio 1981). "The Order of the Early Chapters in the Genji monogatari". Harvard Journal of Asiatic Studies 41 (1): 5–46. doi:10.2307/2718998. JSTOR 2718998.
• Gatten, Aileen (aprilo 1986). "Weird Ladies: Narrative Strategy in the Genji monogatari". The Journal of the Association of Teachers of Japanese 21 (1): 29–48.
• Goff, Janet Emily (1991). Noh Drama and the Tale of Genji : The Art of Allusion in Fifteen Classical Plays. Princeton, N.J: Princeton University Press.
• Henitiuk, Valerie (2008). "Going to Bed with Waley: How Murasaki Shikibu Does and Does Not Become World Literature". Comparative Literature Studies 45 (1): 40–61. doi:10.1353/cls.0.0010.
• Hirota, Akiko (aŭtuno 1997). "The Tale of Genji: From Heian Classic to Heisei Comic". Journal of Popular Culture 31 (2): 29–68. doi:10.1111/j.0022-3840.1997.00029.x.
• Kamens, Edward B (1993). Approaches to Teaching Murasaki Shikibu's The Tale of Genji. New York: Modern Language Association of America.
• Kato, Shuichi (1979). A History of Japanese Literature: The First Thousand Years. David Chibbett. New York: Kodansha International, Ltd. ISBN 0-87011-491-3.
• Knapp, Bettina L (printempo 1992). "Lady Murasaki Shikibu's the Tale of Genji: Search for the Mother". Symposium 46 (1): 34–48. doi:10.1080/00397709.1992.10733759.
• Kornicki, P. F., "Unsuitable Books for Women? "Genji Monogatari" and "Ise Monogatari" in Late Seventeenth-Century Japan", Monumenta Nipponica, Vol. 60, No. 2 (Summer, 2005), pp. 147–193, Sophia University, JSTOR
• Kokusai Bunka Shinkokai, eld. (1970). Introduction to Classic Japanese Literature. Greenwood Printing. ISBN 0-8371-3118-9.
• McCormick, Melissa (2003). "Genji Goes West: The 1510 "Genji Album" and the Visualization of Court and Capital". The Art Bulletin 85: 54–85. doi:10.2307/3177327. JSTOR 3177327.
• McCullough, William H (1967). "Japanese Marriage Institutions in the Heian Period". Harvard Journal of Asiatic Studies 27: 103–167. doi:10.2307/2718385. JSTOR 2718385.
• Morris, Ivan I (1964). The World of the Shining Prince: Court Life in Ancient Japan. New York: Kodansha International.
• Morris, Ivan I (1971). The Tale of Genji Scroll [Genji monogatari emaki]. Tokyo: Kodansha International.
• Mostow, Joshua S (Aŭtuno 1992). "Painted Poems, Forgotten Words. Poem-Pictures and Classical Japanese Literature". Monumenta Nipponica 47 (3): 323–346. doi:10.2307/2385102. JSTOR 2385102.
• Mostow, Joshua S (Aprilo 1999). ""Picturing" in The Tale of Genji". The Journal of the Association of Teachers of Japanese 33 (1): 1–25. doi:10.2307/489628. JSTOR 489628.
• Murase, Miyeko (1983). Iconography of the Tale of Genji : Genji monogatari ekotoba. New York: Weatherhill.
• Murase, Miyeko (2001). The Tale of Genji : Legends and Paintings. New York: G. Braziller.
• Nickerson, Peter (Vintro 1993). "The Meaning of Matrilocality. Kinship, Property, and Politics in Mid-Heian". Monumenta Nipponica 48 (4): 429–67. doi:10.2307/2385292. JSTOR 2385292.
• Nihon Koten Bungaku Daijiten: Kan'yakuban. Tokyo: Iwanami Shoten. 1986. ISBN 4-00-080067-1.
• Okada, H. Richard (1991). Figures of Resistance : Language, Poetry, and Narrating in the Tale of Genji and Other Mid-Heian Texts. Durham: Duke University Press.
• Pekarik, Andrew (1982). Ukifune : Love in the tale of genji. New York: Columbia University Press.
• Puette, William J (1983). Guide to the Tale of Genji by Murasaki Shikibu. Rutland, Vt: C.E. Tuttle.
• Rowley, Gillian Gaye (2000). Yosano Akiko and the Tale of Genji. . Ann Arbor, MI: Center for Japanese Studies, University of Michigan.
• Seidensticker, Edward G. (1976). The Tale of Genji 1. Turtle Publishing. ISBN 978-4-8053-0919-3.
• Seidensticker, Edward G. (1976). The Tale of Genji 2. Turtle Publishing. ISBN 978-4-8053-0920-9.
• Sestili Daniele (1996). Musica e danza del principe Genji. Le arti dello spettacolo nell’antico Giappone. Lucca: LIM,
• Shirane, Haruo (decembro 1985). "The Aesthetics of Power: Politics in the Tale of Genji". Harvard Journal of Asiatic Studies 45 (2): 615–47. doi:10.2307/2718974. JSTOR 2718974.
• Shirane, Haruo (1987). The Bridge of Dreams : A Poetics of the Tale of Genji. Stanford, Calif.: Stanford University Press.
• Shirane, Haruo (2008). Envisioning the Tale of Genji: Media, Gender, and Cultural Production. New York: Columbia University Press.
• Stevenson kaj Ho, Barbara kaj Cynthia O (New York). Crossing the Bridge : Comparative Essays on Medieval European and Heian Japanese Women Writers. 2000: Palgrave. Check date values in: |date= (help)
• Tyler, Royall (1999). ""I Am I": Genji and Murasaki". Monumenta Nipponica 54 (4): 435–480. doi:10.2307/2668318. JSTOR 2668318.
• Tyler, Royall (2001). The Tale of Genji. New York: Viking.
• Tyler, Royall (marto 2002). "Marriage, Rank and Rape in The Tale of Genji". Intersections: Gender, History and Culture in the Asian Context 7.
• Tyler, Royall kaj Susan (2002). "The Possession of Ukifune". Asiatica Venetiana 5: 177–209.
• Tyler, Royall (2003). "Rivalry, Triumph, Folly, Revenge: A Plot Line through the Tale of Genji". Journal of Japanese Studies 29 (2): 251–87.
• Ury, Marian (1988). "A Heian Note on the Supernatural". The Journal of the Association of Teachers of Japanese 22 (2): 189–94. doi:10.2307/488941. JSTOR 488941.
• Lawrence, Hollendaisde (1958). Nihon Koten Bungaku Taikei 14: Genji Monogatari 1 (in Japanese). Tōkyō: Iwanami Shoten. ISBN 4-00-060014-1.
• Yoda, Tomiko (Decembro 1999). "Fractured Dialogues: Mono no aware and Poetic Communication in the Tale of Genji". Harvard Journal of Asiatic Studies 59 (2): 523–57. doi:10.2307/2652721. JSTOR 2652721.
• En tiu ĉi artikolo estas uzita traduko de teksto el la artikolo The Tale of Genji en la angla Vikipedio.