Gas-senŝargigaj lampoj aŭ gas-ŝargaj lampoj estas familio de artefaritaj lumfontoj kiuj generas lumon sendante elektran malŝargon tra jonigita gaso, plasmo. La kvalito de la gasa senŝargo dependas de la premo de la gaso same kiel de la ofteco de la fluo: vidu la kontribuojn pri alterna kurento kaj frekvenca klasifiko de plasmoj. Tipe, tiaj lampoj uzas noblan gason (argono, neono, kriptono kaj ksenono) aŭ miksaĵon de tiuj gasoj. La plej multaj lampoj estas plenigitaj je kromaj materialoj, kiel hidrargo, natrio, kaj metalaj halogenidoj. En operacio la gaso estas jonigita, kaj liberaj elektronoj, akcelitaj per la elektra kampo en la tubo, kolizias kun gaso kaj metalatomoj. Kelkaj elektronoj en la atomŝeloj de tiuj atomoj estas ekscititaj per tiuj kolizioj al pli alta energistato. Kiam la ekscitita atomo falas reen al pli malalta energistato, ĝi elsendas fotonon de karakteriza energio, rezultigante infraruĝan, videblan lumon, aŭ ultraviolan radiadon. Kelkaj lampoj transformas la ultraviolan radiadon al videbla lumo kun fluoreska teksturo ĉe la interna flanko de la vitra surfaco de la lampo. La lumtubo eble estas la plej konata gas-senŝargiga lampo.
Kompare kun inkandeska lampo kaj eĉ per LED lumo, gas-senŝargaj lampoj havigas pli altan efikecon,[1][2] sed estas pli komplike produktitaj, kaj postulas helpelektronikan ekipaĵon kiel ekzemple balastoj por kontroli faktan fluon tra la gaso. Kelkaj gas-senŝargaj lampoj ankaŭ bezonas percepteblan ekigotempon por realigi sian plenan malpezan produktaĵon. Tamen, pro ilia pli granda efikeco, gas-senŝargaj lampoj anstataŭigas blankardajn lumojn en multaj lumaplikoj.
Referencoj
- ↑ Types of Lighting. Energy.gov. US Department of Energy. Alirita 10a Junio 2013.
- ↑ LIGHTING TECHNOLOGIES: A GUIDE TO ENERGY-EFFICIENT ILLUMINATION. Energy Star. US Environmental Protection Agency. Alirita 10a Junio 2013.
Bibliografio
- Waymouth, John. (1971) Electric Discharge Lamps. Cambridge, MA: The M.I.T. Press. ISBN 0-262-23048-8.
- National Highway Traffic Safety Administration Glare from headlamps and other front mounted lamps. Federal Motor Vehicle Safety Standard No. 108. US Department of Transportation. Arkivita el la originalo je 2011-09-27. Alirita 2006-01-23.