Flavius Biondus Foroliviensis (1392-1463) | |
---|---|
La Historioj de Bjondo, ekde la Malkresko de la Romia Imperio, eldonita en 1543. | |
Persona informo | |
Naskiĝo | 1392 en Forli, Italio |
Morto | 4-a de junio 1463 en Romo, Italio |
Lingvoj | latina • itala |
Okupo | |
Okupo | historiisto • arkeologo • geografo • renesanca humanisto |
Flavio Biondo (1392-1463) estis humanisto, historiisto, arkeologo, filologo, antikvaĵisto, erudiciulo kaj unu el la unuaj historiistoj kiu dividis la historion en tri periodojn: Antikva, Mezepoka kaj Moderna, kaj li estas agnoskata unu el la unuaj arkeologoj. Li studis retorikon, gramatikon kaj poetikarton kun Giovanni Ballistario le Kremono, kaj dum mallonga restado en Milano apud la familio Sforza, li malkovris la solan kodekson entenanta la dialogon "Brutus" far Cicerono. En 1433, li translokiĝis al Romo kaj en 144 estis nomumita sekretario en la kancelerieco de la papo Eŭgeno la 4-a (1383-1447).
Okaze de la nomiĝo de Amadeo la 8-a el Savojo (1383-1451) kiel papo, li akompanis Eŭgeno la 4-a en la ekzilon al Ferrara kaj Florenco. Kiam lia protektanto mortis, en 1447, li estis nomumita en la samaj oficoj de liaj sukcedintoj Nikolao la 5-a (1397-1455), Kaliksto la 3-a (1378-1458) kaj Enea Silvjo Pikolomini (1405-1464), kiu estis granda humanisto tiel kiel li. Bjondo publikigis tri enciklopediajn verkojn, dokumentante la ruinojn kaj la topografion de la antikva Romo, kies klopodoj starigitaj de Flavjo estis uzitaj de alia klera samtempulo Poggio Bracciolini (1380-1459).
En lia epoko la ruinaĵoj de la antikva Romo estis kovritaj kaj neesploritaj. En 1420, kiam li supreniris la Kapitolon, li trovis nur dezertigitajn kampojn. La Forumo, entombigita de la erodita sojlo, estis uzita por bovobredistoj - kaj pro tio konata kiel Campo Vaccino - kaj porkoj traserĉadis ties vegetaĵaron plenplenan je fiplantoj. Flavjo kaj lia kolego kaj humanisto Leon Battista Alberti (1404-1472) ekesploris kaj dokumentis la arkitekturon, topografion kaj la historion pri Romo, kaj tiu procezo revivigis la belaĵojn de la antikva roma gloro.
Selektita verkaro
- De Roma Instaurata, 1444
- Italia illustrata, 1448-1458
- Historiarum ab inclinatione Romanorum imperii decades (Jardekoj da romia historio ekde la Malkresko de la Romia Imperio, verkita inter 1439 kaj 1453, kaj publikigita en 1483).
- Roma triumphans, (La triumfoj de Romo, 1459)
- De Origine et Gestis Venetorum, (Pri la deveno kaj historio de Venecio, Bazelo, 1531)
- Historiarum, 1442, 32 volumoj.
- Historiae Romanae, The Popular Encyclopaedia, far A. Whitelaw.
- De verbis romanae locutionis, 1435
- De expeditione in Turchos (1453)
Literaturo
- Universal Biography - John Platts.
- Encyclopædia Britannica
- Catholic Encyclopedia
- Spiritus Temporis Arkivigite je 2014-11-06 per la retarkivo Wayback Machine
- Summa Gallicana
- Enciclopedia Italiana
- Encyclopedia of Italian Literary Studies: A-J
- A New History of the Humanities: The Search for Principles and Patterns from ..., Rens Bod
- Creating East and West: Renaissance Humanists and the Ottoman Turks, Nancy Bisaha
- Encyclopædia Britannica
- The Grove Encyclopedia of Medieval Art and Architecture, Volume 2, Colum Hourihane
- Dicionário da Idade Média, Henry R. Loyn
- WorldCat Identities
- Guia do Estudante Abril Arkivigite je 2014-12-20 per la retarkivo Wayback Machine
- The Collapse of Complex Societies, Joseph Tainter
- Romans in a New World: Classical Models in Sixteenth-Century Spanish America, David A. Lupher
- Panorama, Power, and History: Vasari and Stradano's City Views in the ... Arkivigite je 2014-11-06 per la retarkivo Wayback Machine, Ryan E. Gregg
- Syntagmatia: Essays on Neo-Latin Literature in Honour of Monique Mund ..., Dirk Sacré, Jan Papy
- Machiavelli to Marx: Modern Western Political Thought, Dante Germino
- The Idea of Historical Recurrence in Western Thought: From Antiquity to the ..., G. W. Trompf