Ne konfuzu ĉi tiun artikolon kun Fenkolo aŭ Fenolo.
Fenĉolo
Molekula strukturoMolekula strukturo
α-Fenĉolo β-Fenĉolo
Alternativa(j) Nomo(j)
  • Fenĉola alkoholo
  • Endo-Fenĉolo
  • 2-Fenĉanolo
  • 3,3-dimethyl-8,9-dinorbornan-2-ol
Kemia formuloC10H17OH
PubChem-kodo6997371
ChemSpider kodo4882019
CAS-numero-kodo
Kemiaj proprecoj
Aspektosenkolora ĝis flaveca
solido aŭ duonsolida je
meditemperaturo kun
kamforeca odoro
Molmaso154.135765 g mol−1
SmilesCC1(C2CCC(C2)(C1O)C)C
Denseco
  • 0,942 g/cm3 (20 °C)
Refrakta indico 1,4625 ĝis  1,4780
Fandopunkto39 to 45 °C
(102 to 113 ℉; 312 to 318 K)
Bolpunkto201 °C (394 ℉; 474 K)
Ekflama
temperaturo		65 °C (149 ℉; 338 K)
Solvebleco
Sekurecaj Indikoj
RiskojR36/38
SekurecoS22/24/25 S24/25
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero
GHS etikedigo de kemiaĵoj[1]
GHS Damaĝo-piktogramo
07 – Toksa substanco
GHS SignalvortoAverto
GHS Deklaroj pri damaĝojH315, H319, H335
GHS Deklaroj pri antaŭgardojP261, P264, P271, P280, P302+352, P304+340, P305+351+338, P312, P321, P332+313, P337+313, P362, P403+233, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Fenĉolo aŭ Fenĉila alkoholo estas dicikla unuterpeno kaj izomero de la borneolo. Ĝi prezentiĝas laŭ kvar izomeraj stereokemiaj modifitaj, α-Fenĉolo (endo- kaj ekzo- tipaj) kaj β-Fenĉolo (endo- kaj ekzo- tipaj), kie la hidroksila grupo staras super kaj malsuper la nivelo de ties sesmembra grupo. Fenĉolo troviĝas en plantoj kiel Oficina rosmareno, Vera lupolo, Muskato, Pino kaj fruktoj kiel Limeo, Oranĝo kaj Grapfrukto.

La odoro varias el kamforsimila ĝis citroneca aŭ ligneca. La gusto estas amara kaj limeosimila. La α-izomeroj estas iritaj al la okuloj, haŭto kaj mukozaj membranoj. Kiam ingestita ĝi kaŭzas iriton al la digesta sistemo, kaj kiam inhalita ĝi estas irita al la spira sistemo. La Fenĉolo estas produkta elde la Fenĉono-reduktiĝo kaj rekristalizita per miksaĵo da benzeno kaj etero aŭ distilado. La Fenĉono same estas produktebla per malhidrogenizo de la Fenĉolo. Kiel gustigilo ĝi estas uzata en trinkaĵoj, glaciaĵoj, dolĉajoj kaj bakaĵoj. Fenĉolo estas antisepsa kaj neŭrotonika. En medicino ĝi estas aplikebla en kazoj de hepata kaj galvezika unsuficienco.

Literaturo

Plantoj enhavantaj fenĉolon


Izomeroj de la fenĉolo

Referencoj

  1. ↑ PubChem

Vidu ankaŭ


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.