Ernő Gáll
Persona informo
Naskiĝo 4-an de aprilo 1917 (1917-04-04)
en Oradea
Morto 17-an de majo 2000 (2000-05-17) (83-jaraĝa)
en Kluĵo
Lingvoj hungara • rumana
Ŝtataneco Rumanio
Familio
Edz(in)o Margit Gáll • Éva Gáll
Okupo
Okupo sociologo • redaktisto • verkisto

GÁLL Ernő (ga:l) estis rumania hungara redaktoro, sociologo, filozofo, universitata profesoro naskita en Nagyvárad la 4-an de aprilo 1917 kaj mortinta en Kluĵo la 17-a de majo 2000.

Biografio

Ernő Gáll la mezlernejon finis en Oradea, la universitaton li komencis en Kluĵo en la jurfakultato, poste li daŭrigis kaj finis la fakon pri filozofio (1941). Siajn unuajn sociologiajn kaj politologiajn verkojn li aperigis en 1935–36 la Nagyváradi Napló, ekde 1938 en la revuo Korunk. Ekde aŭtuno de 1942 li faris laborservon kaj en novembro 1944 li estis deportita. Li liberiĝis el la internejo de Buchenwald la 11-an de aprilo 1945. Post la hejmenveno, li iĝis la ĉefredaktoro de gazeto Igazság de Kluĵo, de februaro 1949 profesoro pri filozofio en la Universitato Bolyai de Kluĵo, poste ekde 1959 en Universitato Babeş–Bolyai de Kluĵo. Dume li estis respondecredaktoro de Utunk (1949–52), vicrektoro de Universitato Bolyai (1952–56), fine la ĉefredaktoro de reaperinta Korunk (1957-1984).

Ĉefaj verkoj

  • A romániai polgári szociológia, tan., Bk., 1958 [rumane: Bk., 1965];
  • Idealul prometeic, Bk., 1970, hungare: A humanizmus viszontagságai, Bk., 1972;
  • Gîndirea sociologică din România [kun Miron Constantinescu kaj Ovidiu Bădina], Bk., 1973;
  • A tudomány helye és szerepe művelődésünkben, Kvár, 1973;
  • Antonio Gramsci: A gyakorlat filozófiája, elekt., enkonduko, Bk., 1974;
  • Tegnapi és mai önismeret, Bk., 1975;
  • Nemzetiség, erkölcs, értelmiség, studaĵo., 1978;
  • Dimensiunile convieţuirii, studaĵoj, Bk., 1978;
  • Vasile Goldiş: Válogatott írások, elekt., enkonduko, Bk., 1978;
  • C. Dobrogeanu-Gherea: A kritikáról, kunmet., enkonduko, Bk., 1978;
  • Pandora visszatérése. A reményről és a méltóságról, eseo, Bk., 1979;
  • Az erkölcs dilemmái, eseoj, Kvár, 1981;
  • Mikó Imre: Változatok egy témára, enkonduko, red., 1981;
  • A sajátosság méltósága, eseoj, 1983;
  • Az ezredforduló kihívása, Bk., 1986;
  • Kelet-európai írástudók és a nemzeti-nemzetiségi törekvések, 1987;
  • A nacionalizmus színeváltozásai, Nagyvárad, 1994;
  • Számvetés. Huszonhét év a Korunk szerkesztőségében, Kvár, 1995;
  • J. Gabel: Jobboldali és baloldali zsidóellenesség, tradukaĵo, 1995;
  • A felelősség új határai, Napvilág Kiadó, 1999.
  • Napló I. 1977–1990, 2003.
  • Napló II. 1990–2000, 2003.
  • Gáll Ernő levelezése, red. Horváth Andor, Korunk–Napvilág, 2009.,

Fonto

Literaturo

  • Nemzetiség – felelősség. Írások Gáll Ernő emlékére (Verkoj al memoro de...). Red.: Földes György - Zsolt Gálfalvi. Napvilág, Bp., 2005

Eksteraj ligiloj

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.