En muziko, duto[1] (aŭ sekundo) estas intervalo inter du sinsekvaj tonoj de diatona gamo. La duto, aŭ sekundo (el la latina secunda = "la dua"), rilatas do al la intervalo inter du apudaj ŝtupoj (ekz. c-d kaj ankaŭ e-f). La komplementa intervalo de la duto estas la septo.

En pli malvasta signifo, la sekundo (duto[2]supertoniko [3]) ankaŭ estas la dua tono, kiu kuŝas sur la dua grado de gamo (ekz. d en la tonalo C-maĵoro).

Variaĵoj


Ekzemploj de dutoj (vidu la tekston)

Dutoj ekzistas en kvar variaĵoj. Tre oftaj estas

  • la granda dutoplenduto (a), kiu konsistas el la intervalo de plenduto (ĝi rilatas al la proporcio de la du tonaltoj je 9/8, t.e. ĉirkaŭ 203,9 cendoj) ankaŭ nomita maĵora sekundo kaj
  • la eta dutoduonduto (b), kiu konsistas el la intervalo de duonduto, ankaŭ nomita minora sekundo.

Multe pli maloftas

  • la aŭgmentita duto (c), kies intervalo duontonon pli grandas ol la "granda duto", kaj

nur teorie ekzistas

  • la diminuita duto (d), kies du tonoj fakte same sonas.

Difinate per tonsilaboj

Pli precize eblas difini muzikajn intervalojn per tonsilaboj: Duto estas intervalo inter tono kaj skale sekva tono.

Kodaje

Tonalto de toniko <Kodály> [do] estas 2 (kaj de [Do] estas 1). Duto de [do]

  • al [re] estas 9/8 = 1,125
  • al [ri] estas 9/8 * 25/24 = 75/64 = 1,171875
  • al [ra] estas 9/8 * 24/25 = 27/25 = 1,08

Barate

En Barato tonalto de toniko <Bharata> [sa] estas 2 (kaj de [Sa] estas 1). Duto de [sa]

  • al [ra] estas 33/32 = 1,03125
  • al [ri] estas 16/15 = 1,0666...
  • al [ru] estas 10/9, = 1,111...
  • al [re] estas 9/8 = 1,125

La ĉi-supraj ciferoj montras la relativajn diferencojn de frekvencoj de tonoj.

Aŭdaj ekzemploj

  • Eta duto (duontono):
    • supren Pri tiu ĉi sono C-D bemola
    • suben Pri tiu ĉi sono C-B
  • Granda sekundo (plentono):
    • supren Pri tiu ĉi sono C-D
    • suben Pri tiu ĉi sono C-B bemola

Referencoj

  1. Kaj PIV kaj Reta Vortaro indikas, ke la esperanta termino estas duto.
  2. Dua signifo de duto en ReVo
  3. Supertoniko en NPIV

Vidu ankaŭ

muzikaj intervaloj
Bazaj: unuto (1) | duto (2) | trito (3) | kvarto (4) | kvinto (5) | sesto (6) | septo (7) | oktavo (8)
Pli grandaj ol oktavo: naŭto (9) | dekto (10) | dekunuto (11) | dekduto (12) | dektrito (13) | dekkvarto (14) | dekkvinto (15)
Pluaj intervaloj: duonduto | plenduto | ditono | tritono | komao | diesiso | limmo | apotome | lupokvinto
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.