Dekano (kemio)

n-Dekano

Kemia formulo

C₁₀H₂₂

CAS-numero-kodo

Fizikaj proprecoj

Aspekto

senkolora likvaĵo kun odoro je benzino

142,2817 g·mol⁻¹

0,734g cm⁻³^[1]

−30 °C^[2]

174,9 °C^[3]

n_{761}^{20}

1,4080^[4]

Ekflama temperaturo

51 °C^[5]

Solvebleco

Akvo:0,007 g/L

Mortiga dozo (LD50)

>5000 mg/kg (buŝe)

Sekurecaj Indikoj

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xn
Noca por la sano

GHS Damaĝo Piktogramo

GHS Signalvorto

Damaĝa substanco

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H226, H304

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P210, P233, P240, P241, P242, P243, P280, P301+310, P303+361+353, P331, P370+378, P403+235, P405, P501^[6]

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Kemia strukturo de la dekano

3D Kemia strukturo de la dekano

Dekano aŭ C₁₀H₂₂ estas alkana hidrokarbonido kun dek karbonatomoj. Kvankam 75 strukturaj izomeroj eblas por la dekano, la termino rilatas al la normala dekano aŭ n-dekano. Tamen, ĉiuj izomeroj elmontras similajn proprecojn kaj la komponado kelkfoje estas preterlasita. Ĉi tiuj izomeroj estas brulemaj likvaĵoj ne solveblaj en akvo sed solveblaj en etanolo, benzino kaj keroseno. Kvankam ĝi estas komponado en brulaĵoj, ĝia uzo kiel reakciaĵo estas preskaŭ nula, male al manpleno da aliaj alkanoj.

Sintezoj

Sintezo 1

Preparado per reduktado de la dekanata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-2\,H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 2

Preparado ekde la dekanalo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 3

Preparado ekde la dekanolo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{LiAlH_{4}}}\,}}$

Sintezo 4

Preparado ekde la dekilamino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-NH_{2}Cl}]{+HCl}}\,}}$

Sintezo 5

Preparado ekde la dekanamido:

+3 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ ++

Sintezo 6

Preparado ekde la nonano:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Sintezo 7

Preparado ekde la oktano:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Reakcioj

Reakcio 1

Konvertado al dekanata acido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 2

Konvertado al dekanalo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 3

Konvertado al dekanolo:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$

Reakcio 4

Konvertado al dekilamino:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{+NH_{2}Cl}}\,}}$

Reakcio 5

Konvertado al dekanamido:

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{K_{2}Cr_{2}O_{7}}}\,}}$ ${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{NH_{3}}}\,}}$

Reakcio 6

Konvertado al "klorodekano":

${\mathsf {{\xrightarrow[{-HCl}]{+Cl_{2}}}\,}}$

Reakcio 7

Konvertado al dekeno:

${\mathsf {{\xrightarrow[{-H_{2}O}]{H_{2}SO_{4}}}\,}}$

Literaturo

Vidu ankaŭ

Hidrokarbonidoj

Referencoj

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.

[1] Chembk

[2] Chemical Book

[3] Chemsrc

[4] Stenutz

[5] Merck Millipore

[6] PubChem

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]