| Colomba | |
|---|---|
| literatura verko | |
| Aŭtoroj | |
| Aŭtoro | Prosper Mérimée |
| Lingvoj | |
| Lingvo | franca lingvo |
| Eldonado | |
| Eldondato | 1840 |
| Ĝenro | novelo |
| Tradukado | |
 | |
| Kovrilpaĝo de la esperanta eldono | |
| Eldonjaro de tradukita versio | 1938 |
Colomba estas novelo-romano de Prosper Mérimée publikigita en julio 1840 en la Revue des deux mondes kaj la sekvan jaron en libroformato. Ĝi estas la rakonto de venĝo kiu okazas sur la insulo Korsiko . La romano estas konsiderata ĉefverko kaj klasikaĵo de la franca literaturo - fakte, ĝi estas parto de la sekundara eduka programo en Francio. En la romano Merimé sukcesas kombini klasikan tragedion kun lokismo, "la transhistoria motivo kaj etnologia esplorado", laŭ Anne-Emmanuelle Demartini. Ĝia efiko estis tiel granda ke Korsiko iĝis "la lando de Colomba" post ĝia publikigo.
Fono
En 1839 Prosper Mérimée, tiam inspektisto de Historiaj Monumentoj, vojaĝis al Korsiko. Lia restado daŭras sep semajnojn kaj kvankam li estas seniluziigita de la malmultaj elstaraj monumentoj sur la insulo, tie li trovas, laŭ sia propra atesto, "la puran naturon de la homo". "Ĉi tiu mamulo estas vere tre scivolema ĉi tie," li skribis al amiko, "kaj mi neniam laciĝas de rakontado de rakontoj pri vendettoj." Tiuj vendetrakontoj estos la deirpunkto de la romano. La rolulo, kiu donas la titolon al la verko, estas inspirita de la rakonto de Coloma Bartoli, virino kiun Merimé renkontis dum sia restado sur la insulo, kvankam post la publikigo de la romano ŝi diros, ke ĝi havas nenion komunan kun sia propra vivo.
Ne estis la unua fojo, ke Merimé traktis la temon de la korsika vendetto, kiel li jam faris tion en sia romano Mateo Falcone publikigita en 1829 kaj kiu, aliflanke, kontribuis al starigo de la literatura bildo de Korsiko kiel tero de banditoj kaj kruela venĝo.
Intriga resumo
Tra la lenso de historia fikcio, la novelo ekzamenas la korsikan vendetto. En la rakonto, Orso estas devigita konsideri ĉu li devus venĝi la morton de lia patro, ŝajne elfarita de la Barricini familio. Anglino, Lydia Nevil, provas malemigi lin de murdo, dum lia fratino, Colomba, uzas ĉion de ŝia ruzeco por certigi la kontraŭan rezulton.
La rakonto okazas en 1816. Orso della Rebbia revenas al Korsiko du jarojn post kiam lia patro estis murdita fare de la rivala Barricini-familio. Lia fratino Colomba - "la diablo mem", laŭ lia frato -, kiel la tuta socio, kiu kunhavas sistemon de valoroj fokusitaj al honoro kaj en kiu venĝo estas devo, postulas, ke li mortigu tiujn, kiuj mortigis lian patron. Sed Lydia Nevil, irlanda turisto kiu vojaĝis al la insulo kun ŝia patro kaj kiu renkontis Orson dum la vojaĝo, provas malpersvadi lin. Tiel, kiel rimarkigis Anne-Emmanuelle Demartini, la intrigo de la romano « dependas de la fatalo de la vendetto, el kiu tiu juna francigita korsiko senespere provas eskapi, ŝirita inter du kulturoj, ŝirita inter justeco kaj la leĝo de sango.", kiu neplaĉe memorigas lin pri la bela kaj feroca Colomba, virila gardisto de familia honoro kaj malnovaj lokaj kutimoj ». Orso finfine falas en embuskon de la Barricini-fratoj kaj finas mortigi ilin en legitima defendo.
Roluloj
- Brandolaccio "Brando" Savelli - amikema korsika eksterleĝulo
- Brusco - la hundo de Brando
- Colomba della Rebbia - la ĉefrolulo kaj fratino al Orso
- Kolonelo Nevil - la patro de Lydia
- Giudice Barricini - advokato kaj kapo de la Barricini familio
- Le Curé - eksa teologia studento, nun eksterleĝulo
- Lydia Nevil - anglino kaj romantika interesita de Orso
- Orlanduccio Barricini - filo de Giudice Barricini
- Orso della Rebbia - la frato de Colomba
- Vincentello Barricini - filo de Giudice Barricini
Recenzo
 |
|
Biografio
- Demartini, Anne-Emmanuelle (2018). "'Colomba' aŭ la beauté du diable". Les Collections de L'Histoire (en la franca) (81): 54-58.
En Esperanto aperis
- "Colomba" / El la franca lingvo esperantigis J. Beau. - Rickmansworth: Esperanto Publ. Co., [1938]. - VII, 192 p. - (La "Epoko" Libro-Klubo ; 6)