| Charles Tournemire | |
|---|---|
 Charles Tournemire en 1910 | |
| Bazaj informoj | |
| Naskonomo | Charles Tournemire |
| Naskiĝo | 22-an de januaro 1870 en Bordeaux |
| Morto | 3-an de novembro 1939 (69-jaraĝa) en Arcachon |
| Ĝenroj | opero • simfonio |
| Profesio | komponisto |
| Instrumentoj | orgeno |
| |
| Persona informo | |
| Naskonomo | Charles Arnould Tournemire |
| Tombo | Arcachon cemetery |
| Lingvoj | franca |
| Ŝtataneco | Francio |
| Alma mater | Konservatorio de Parizo |
Subskribo  | |
| Okupo | |
| Okupo | komponisto • orgenisto • muzikinstruisto • universitata instruisto |
Charles TOURNEMIRE (naskiĝis la 22-an de januaro 1870 en Bordeaux, mortis la 4-an de novembro 1939 en Arcachon) estis franca orgenisto kaj komponisto.
Vivo
Charles Tournemire studis en Parizo muzikon kun César Franck (orgenludadon kaj kontrapunkton), Charles-Marie Widor (orgenludado), Vincent d'Indy (kompozicion) kaj A. Toudou (harmoniinstruon). Ekde 1898 li tenis orgenistan postenon ĉe la Pariza baziliko Sainte-Clotilde; liaj tieaj antaŭuloj estis la famaj orgenistoj César Franck kaj Gabriel Pierné. En 1919 Tournemire profesoriĝis pri ĉambromuziko ĉe la Pariza Konservatorio.
Verkaro
Dumvive la famo de Tournemire baziĝis precipe sur liaj kvalitoj kiel elstara orgenisto kaj orgenimprovizisto. Nuntempe oni memoras ĉefe siajn ok orkestrosimfoniojn, krome ankaŭ lian grandiozan verkon L'Orgue Mystique (op. 55-57). Jen temas pri komponaĵociklo, kiu enhavas por ĉiu dimanĉo en la paso de eklezia jaro kvin pecojn ligitajn al la katolika liturgio, kiuj estas inspiritaj de koresponaj gregoriaj ĉantoj kaj kiujn oni interpretu kun fleksema agogiko. Pro la strikta ligiteco kun la liturgio oni preskaŭ neniam prezentas ilin en koncertoj. Ege rimarkinda estas la Symphonie-Choral op. 69 por orgeno, kiu estas strukturita unuteme kaj surmontras kompleksan, parte plurtonalan tonlingvaĵon. Ĉi tiu komponaĵo samkiel la Symphonie sacrée atestas la enprofundiĝintan misteran katolikismon de Tournemire.
La komponisto posedis etan domon sur soleca, ŝtormplena insulo Ouessant ĉe la franca okcidenta marbordo Ouessant, kie li ŝatis loĝi. Tie la muĝego de la ventego inspiris lin al liaj viziaj orgenkomponaĵoj . Tournemire ŝatis esti en la abatejo de Solesmes kaj la katedralo de Amiens. Liaj samtempuloj priskribis lin kiel temperamentoplena kaj kaprica. Ĉiun muzikon, kiu ne estas komponita por la glorado de dio, li rigardis sensenca. Tournemire ankaŭ estis fama improvizisto de eksterordinara inventemo, inspiriteco kaj vizia esprimpovo. Lia surdiskigita improvizaĵo pri la paska sekvenco Victimae paschali laudes atestas liajn kapablojn kaj lertecon. Ĝis nuntempe oni aŭdas la orgenverkaron de Tournemire maloftege.
Krom liaj orgenverkoj ankaŭ menciindas la Douze Prélude-Poèmes por piano, konceptitaj kiel meditaĵoj pri la situacioj de la homa vivo. En ĉi tiu cikla verko li lerte sondas la resonancoj de granda fortepiano. Krome Tournemire verkis operojn kaj pluajn orkestrokomponaĵojn.
Famaj lernantoj de Tournemire estis Maurice Duruflé kaj Jean Langlais. Olivier Messiaen, kies stilon la orkestrosimfonioj de Tournemire jam iomete anticipas, lin nomis lin „majstro de la arabesko“.
Verkoj (elektitaj)
Orkestrokomponaĵoj
- Simfonio n-ro 1, Op. 18 Romantique
- Simfonio n-ro 2, Op. 36 Ouessant
- Simfonio n-ro 3, Op. 43 Moscow 1913
- Simfonio n-ro 4, Op. 44 Pages symphoniques
- Simfonio n-ro 5, Op. 47
- Simfonio n-ro 6, Op. 48 por tenoro, ĥoro, orgeno kaj orkestro
- Simfonio n-ro 7, Op. 49 Les danses de la vie
- Simfonio n-ro 8, Op. 51 Le triomphe de la mort
Orgenkomponaĵoj
- Triple Choral, op.41 (1910)
- L'Orgue mystique (1927-1932)
- Cycle de Noël, op.55
- Cycle de Pâques, op.56
- Cycle Après La Pentecôte, op.57
- Trois Poèmes, op.59 (1932)
- Sei Fioretti, op.60
- Fantasie symphonique, op.64 (1934)
- Sept Chorales-Poëmes, op.67 (1935)
- Symphonie-Choral, op.69 (1935)
- Symphonie sacrée, op.71 (1936)
- Suite évocatrice, op.74 (1938)
- Deux Fresques symphoniques sacrées, op.75-76 (1938-1939)
Ĉambromuziko
- Arĉkvarteto "Musique orante", op.61 (1933)
- Violonsonato "Sonate-Poème", op.65 (1934)
Sonregistraĵoj (elektitaj)
Orkestrokomponaĵoj
Simfonioj 1, 2, 3, 4, 5, 7 und 8
- Moscow Symphony Orchestra - Antonio de Almeida (1994 - 1995)
Simfonio no 6
- Orchestre Philharmonique de Liège, Chœur Symphonique de Namur, Chœur Polyphonia de Bruxelles - Pierre Bartholomée
Orgenkomponaĵoj
L'orgue mystique
- Georges Delvallée (kompleta)
- Sandro R. Müller (ĝis nun ne kompleta)
Literaturo
- Peter Ewers: Charles Tournemire: Aspekte zu Leben und Werk, ISBN=3-928243-17-9