| Charles Francis Hall | |
|---|---|
.jpg.webp) | |
| Persona informo | |
| Naskiĝo | 1-an de januaro 1821 en Rochester, Nov-Hampŝiro,  Usono |
| Morto | 8-an de novembro 1871 (50-jaraĝa) en Thank God Harbor,  Gronlando |
| Mortokialo | arsena toksiĝo • apoplexy |
| Tombo | Thank God Harbor |
| Lingvoj | angla |
| Loĝloko | Cincinnati |
| Ŝtataneco | Usono |
Subskribo  | |
| Familio | |
| Infano | Anna S. Hall |
| Okupo | |
| Okupo | arctic explorer • gravuristo • newspaper proprietor • forĝisto • verkisto |
Charles Francis Hall (1821 – 8a de Novembro, 1871) estis usona esploristo al Arkto. Oni konas malmulte el la komenca vivo de Hall. Li naskiĝis en la ŝtato Vermont, sed dum li estis ankoraŭ infano lia familio translokiĝis al Roĉestro (Nov-Hampŝiro), kie, kiel knabo, li estis metilernanto de forĝisto. En la 1840-aj jaroj li edziĝis kaj translokiĝis okcidenten, alvenante en Cincinnati, Ohio, en 1849. Tie li eniris en negocoj pri sigeloj kaj gravuraĵoj, kaj poste li ekpublikigis du malgrandajn gazetojn, nome The Cincinnati Occasional kaj The Daily Press.
En 1860–1863 li faris unuan ekspedicion al Arkto. Li alvenis ĝis la Bafina Insulo kaj ĝuis la helpon de inuitaj gvidistoj "Joe" Ebierbing kaj "Hannah" Tookoolito. En dua ekspedicio (1864–1869) li serĉis spurojn de la malaperinta ekspedicio de Franklin kaj konstatis, ke la inuitoj ne helpis ilin kaj lasis ilin malsatmorti ĉar ili ne povis elteni kroman multnombran manĝantaron.[1]
La tria ekspecio, nome ekspedicio Polaris, estis pli bone preparita. Sub la estreco de Hall, la ŝipo Polaris eliris el Novjorko en Junio de 1871. Ĉirkaŭ Oktobro, la ŝipanoj estis vintrumante ĉe la bordo de norda Gronlando, farante preparojn por la vojaĝo al la Norda Poluso. Hall revenis al la ŝipo el esplora sleda veturo, kaj subite malsaniĝis. Antaŭ morti, li akuzis membrojn de la ŝipanaro esti veneninte lin. Fakte eltombigo de lia korpo farita en 1968 montris ke ja li estis englutinta grandan kvanton de arseniko en la lastaj du semajnoj de vivo.
La ĉefa atingo de la ekspedicio estis atingo de la 82° 29'N latitudo per ŝipo, rekordo tiam. Survoje suden, deknaŭ membroj de la ekspedicio separiĝis el la ŝipo kaj navigis sur glaciaĵo dum ses monatoj kaj 1,800 mejloj (2,900 km) antaŭ esti savitaj. La damaĝita ŝipo Polaris derivis kaj vrakis ĉe Etah, Gronlando, en Oktobro 1872. La restantaj homoj kapablis survivi la vintron, kaj estis savitaj la venontan someron. Okazis proceso por enketi pri la morto de Hall, sed oni ne faris akuzojn.
Vidu ankaŭ
Referencoj
Bibliografio
- Hall, Charles Frances. (1865) Arctic Researches, And Life Among The Esquimaŭ: Being A Narrative Of An Expedition In Search Of Sir John Franklin In The Years 1860, 1861 and 1862. Nov-Jorko: Harper & Brothers, Publishers.
- Hall, Thomas F. (1917). Has the North Pole Been Discovered? Boston: R.G. Badger
- Woodman, David. (1995) Strangers among Us. Montreal: McGill-Queen's University Press. ISBN 0-7735-1348-5.
- Biography at the Dictionary of Canadian Biography Online
- Robinson, Michael, The Coldest Crucible: Arctic Exploration and American Culture (Chicago, 2006)
- Berton,Pierre. "The Arctic Grail."
- Old News article from Old News Publishing Arkivigite je 2005-10-25 per la retarkivo Wayback Machine
- Henderson, Bruce. "Fatal North: Murder and Survival on the First North Pole Expedition." Diversion Books, New York, 2011. ISBN 978-0-9838395-9-0 (e-book).
- Kind, Stuart and Overman, Michael. "Science Against Crime". Doubleday and Company, Inc., New York, 1972. ISBN 0-385-09249-0.
- Loomis, Chauncey C. "Weird and Tragic Shores."
- The Royal Navy in Polar Exploration from Franklin to Scott, E. C. Coleman 2006 (Tempus Publishing)