"Bread and Circuses" [Pano kaj Cirko] estas la dudek-kvina kaj antaŭlasta epizodo de la dua sezono de Star Trek: The Original Series. Verkita fare de Gene Roddenberry kaj Gene L. Coon kaj reĝisorita de Ralph Senensky, ĝi estis unue elsendita la 15-an de marto 1968.

La titolo estas referenco al la frazo "Panem et circenses" [pano kaj cirko] prenita de la Satiro 10-a de la romia poeto Juvenal. La frazo implicas popolon distrita de pli gravaj aferoj per la bazoj de populisma agado.

Intrigo

La USS Enterprise (NCC-1701) estas sur rutina patrolo kiam ĝi trovas forsakton de enketa ŝipo, la SS 'Beagle'. La 'Beagle' estis sub la komando de Kapitano R. M. Merik (William Smithers). Spock sekvas la vojon de ruboj al planedo en la antaŭe neesplorita "sistemo 892".

Al la alveno, la "Enterprise" monitorigas televidan elsendon de 20-a jarcenta stilo elsendita de la planedo montrante bildojn de tio, kio ŝajnas esti romiaj gladiatora matĉo. La kulturo de la planedo tiel montriĝas kiel speco de romia kulturo kun teknologio de 20-a jarcento de la Tero. Anunciisto raportas al unu el la gladiatoroj kiel William B. Harrison; Spock identigas lin el la rekordoj de la ŝipo kiel unu el la oficiroj de 'Beagle'.

Kirk, Spock kaj D-ro. McCoy transportiĝas al la planedo por enketi. Ili estas kaptitaj kaj alportitaj antaŭ Septimus (Ian Wolfe), la ĉefo de grupo de fuĝintaj sklavoj, kiuj demandas ilin, ĉu ili estas "filoj de la suno". Septimus klarigas, ke li estis senatano ĝis kiam li aŭdis la "vortojn de la suno" kaj fariĝis sklavo. Kvankam alia sklavo, Flavius (Rhodes Reason), sugestas mortigi la kosmonaŭtojn, Septimus decidas, ke ili estas neniu minaco.

Kirk malkaŝas, ke li serĉas Kapitanon Merik'on, kiun la sklavoj sugestas estas Mericus, Unua Civitano. Flavius proponas helpi kaj kondukas Kirkon kaj sian teamon al la proksima urbo. Ili baldaŭ kaptiĝas kaj estas alportitaj antaŭ Mericus, kiu fakte estas Merik, kaj la Prokonsulo Claudius Marcus (Logan Ramsey), kiu invitas ilin sidi kaj paroli en privata. Merik raportas, ke kiam li renkontis Marcus'on kaj ekkonis sian kulturon, li konsentis, ke la planedo devas esti protektita tute de kultura poluado. Merik decidis resti, metante siajn kunulojn en la gladiatoriajn matĉojn, kie la plimulto de ili estus mortigitaj. Merik kaj Marcus provas konvinki al Kirk ke la teamo de USS Enterprise (NCC-1701) forlasu sian kosmoŝipon kaj integriĝu en la kulturon de la planedo. Kirk rifuzas iliajn postulojn kaj anstataŭe sendas signalojn al Ĉefa Inĝeniero, en la kodo, ke la surteriĝo estas en problemo, sed ke nenio devas esti farota.

Marcus sendas Spockon kaj McCoy'on en la televidan arenon kie ili devas batali Flavius'on kaj alian gladiatoron. Spock superas glatiatorojn, finante la batalon. Spock kaj McCoy estas redonitaj al la sklavejo dum Kirk estas kondamnita al televida ekzekuto planita por la sekva tago. Kiam la ekzekuto elsendiĝas, S-ro. Scott uzas malaltan potencan fazeron por kaŭzi potencan kripliĝon en elektrikaj iloj, permesante al Kirk liberigi Spockon kaj McCoy'on. Merik ekscias, ke la Entrepreno venkos kaj mortigas Marcus'on. La kosmonaŭtoj malaperigas same kiel la gardistoj ekpafas siajn mitralojn.

Reen al la stelŝipo, Spock esprimas surprizon ĉe suna-kulto kun klera predikado de universala frateco, opiniante, ke suno-adorado estis primitiva superstiĉo, sen ia filozofio. Lt. Uhura, kiu akompanis la elsendojn de la planedo ĉiun tempon, havas la respondon: "Tio ne estas la suno supren en la ĉielo. Tio estas la Filo de Dio."