Alfonso la 12-a
Reĝo de Hispanio
Regado	1874–1885
Antaŭulo	(Unua Hispana Respubliko)
Sekvanto	Alfonso la 13-a
Persona informo
Alfonso XII
Naskonomo	Alfonso Francisco de Asís Fernando Pío Juan María de la Concepción Gregorio Pelayo de Borbón y Borbón
Naskiĝo	28-an de novembro 1857 (1857-11-28) en Reĝa Palaco de Madrido
Morto	25-an de novembro 1885 (1885-11-25) (27-jaraĝa) en Reĝa Palaco El Pardo
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	tuberkulozo • disenterio vd
Tombo	reĝa kripto de El Escorial vd
Religio	katolika eklezio vd
Lingvoj	hispana • franca • angla • germana vd
Loĝloko	Reĝa Palaco de Madrido vd
Ŝtataneco	Hispanio vd
Alma mater	Collège Stanislas • Royal Military College, Sandhurst • Tereza milita akademio • Theresianum vd
Subskribo
Familio
Dinastio	Burbonoj de Hispanio vd
Patro	Francisko de Asizo de Burbono vd
Patrino	Izabela la 2-a de Hispanio vd
Gefratoj	Infante Fernando, Prince of Asturias • Infanta María del Pilar of Spain • Infanta Isabel, Countess of Gergenti • Infanta Eulalia, Duchess of Galliera • Infanta María de la Paz of Spain • Infanta María de la Concepción of Spain • Infante Francisco de Asís of Spain vd
Edz(in)o	Mercedes of Orléans • Maria Kristina de Aŭstrio vd
Amkunulo	Adelaide Borghi-Mamo • Elena Sanz vd
Infanoj	María de las Mercedes, Princess of Asturias • Alfonso la 13-a • Alfonso Sanz y Martínez de Arrizala • Fernand Sanz • Infanta Maria Teresa Isabel of Spain vd
Profesio
Okupo	suvereno vd
Laborkampo	politiko vd
Postenoj Postenoj Reĝo de Hispanio • Head of State of Spain • Princo de Asturio vd
Honorigoj Honorigoj Kavaliro de la Ordeno de la Ora Ŝaffelo • Ordeno de Sankta Andreo • Granda Kruco de la Honora Legio • Knight of the Garter • Reĝa ordeno de la Serafoj • Supra Ordeno de la Plej Sankta Anunciacio • granda kruco de la Ordeno de Sanktaj Maŭrico kaj Lazaro • Knight grand cross of the order of the crown of Italy • Reĝa ordeno de Kamehameha la 1-a • Ordeno de Sankta Aleksandro Nevskij • Granda Kruco de la Ordeno de Karolo la 3-a • Granda Kruco de la ordeno de Izabela la Katolikino • ordenestro de la Ordeno de Santiago • Grand Master of the Order of the Golden Fleece • illustrious son • Kavaliro Grandkruca de la Ordeno de la Nederlanda Leono vd
vd	Fonto: Vikidatumoj

Alfonso la 12-a (naskiĝis la 28-an de novembro 1857 en Madrido, mortis la 25-an de novembro 1885 en El Pardo) estis la reĝo de Hispanio inter 1875 kaj 1885.

Vivo

Li estis la filo de la reĝino Izabela la 2-a kaj ŝia kuzo, la princo don Francisko de Asizo de Burbono, sed kelkaj fakuloj indikas, ke vere la reala biologia patro estis la kapitano Enrike Puig, amanto de lia patrino.

Kiam li estis infano, liaj gepatroj suferis la Revolucion de 1868, tial ili loĝis en ekzilo en kelkaj eŭropaj urboj.

Lia patrino abdikis por li en Parizo dum 1870.

Dum ĉi tiuj jaroj en Hispanio estis kelkaj registaroj (1868-1870), la reĝado de Amadeo la 1-a de Savojo, kaj la Unua Respubliko (1873-74). Ĉi tiu finis kaj komencis duan periodon de provizoraj registaroj. Dum ĉi tiu periodo, li estis reprezentata de Antonio Cánovas

La 1an de decembro Alfonso prezentis sin kiel katolika, hispana, konstitucia, liberalisma kaj volema servi la nacion.

La 29-an de decembro 1874 la monarkio restariĝis en Hispanio pro la deklaro de la generalo Martínez-Campos en Sagunto (Valencio) favore al princo Alfonso. Tiam, la ĉefo de la ŝtato estis generalo Serrano. La provizora ĉefministro estis Sagasta post la puĉo de la generalo Pavía kiu faligis la nestabilan Unuan Respublikon. Januare de 1875 li alvenis en Hispanion kaj estis proklamita Reĝo antaŭ la Hispana Parlamento.

Lia reĝado konsistis ĉefe en restarigi la monarkion kaj la landon per la solvo de la internal luktoj kiujn la jaroj de la nomita Revolucia Jarseso kaŭzis, kaj tiel oni konsideris lin "el Pacificador" (La Pacigisto). Krome oni aprobis la novan Konstitucion de 1876. Dum tiu jaro finis la tria karlisma milito, kaŭzata de la sekvantoj de "Karlo la 7-a", oni malaprobis la apartan leĝaron de Eŭskio kaj Navaro kaj oni sukcesis ĉesi, provizore, la milito en Kubo pro la subskribo de la Paco de Zanjón.

Alfonso la 12-a realigis, en 1883, oficialan viziton al Belgio, Aŭstrio, Germanio kaj Francio. En Germanio li akceptis la nomumon kiel honora koronelo de regimento de Alzaco, teritorio konkerita de Germanio, kies regado reklamis Francio. Tiu fakto kaŭzis malamikan akcepton de la loĝantaro de Parizo dum la oficiala vizito al Francio.

Germanio klopodis okupi la insularon de Karolinoj, tiame sub hispana regado, provokante malamikecon inter ambaŭ landoj kie venkis Hispanio pro la subskribo de hispangermana traktato en 1885. Tiun saman jaron eksplodis epidemio de ĥolero en Aranjuez. La reĝo, sen atendi la aprobon de la registaro, vizitis la malsanulojn kio estis ŝatata de laloĝantaro. Malmulte poste, la 25an de novembro, Alfonso la 12-a mortis pro tuberkulozo en la Palaco El Pardo, Madrido.

Li geedziĝis dufoje, unue kun sia kuzino María de las Mercedes de Orleans, filino de la gedukoj de Montpensier, (en januaro de 1878), sed tiu mortis ankaŭ pro tuberkulozo nur post kelkaj monatoj, kaj poste kun Maria Kristina de Aŭstrio (en novembro de 1878), nevino de la imperiestro Francisko Jozefo de Aŭstrio. Li havis tri gefilojn de tiu dua geedziĝo:

• María de las Mercedes (1880–1904), princino de Asturio.
• María Teresa (1882–1912), infantino de Hispanio.
• Alfonso la 13-a (1886–1941), Reĝo de Hispanio, kiu naskiĝis post la morto de sia patro.

Kun la aktorino Elena Sanz li havis aliajn du filojn: Alfonso (naskita en 1880) kaj Fernando (en 1881).

La vidvino María Cristina estis regentino de Hispanio ĝis la maturaĝo de sia filo Alfonso, en 1902.

Alfonso la 12-a en fikcio (Filmoj)

• ¿Dónde vas Alfonso XII?
• ¿Dónde vas triste de ti?

Eksteraj ligiloj

• Biografio de Alfonso la 12-a oferita de la Biblioteko M. Cervantes Arkivigite je 2008-03-16 per la retarkivo Wayback Machine (en la hispana)
• María Luisa Sanz de Limantour, neleĝa nepino de Alfonso la 12-a (en la hispana)