Vivo

Alexander Borodino estis la eksteredzeca filo de la kartvela princo Luka Stepanoviĉ Gedianov (1772–1840) kaj ties 24-jara konkubino Avdotja Konstantinovna Antonova. Ĉar la princo estis edziĝinta, li registrigis la infanon kiel filo de sia servisto Porfirij Borodin. La patro, pensiita leŭtenanto de la rusa armeo, atribuis sian devenon sur la regantofamilio Gedevanishvili de la iama georgia reĝolando Imereti. Mallonge antaŭ sia morto li konfesis sian patrecon.

Borodino alkreskis je sia patrino en Peterburgo. Tie li ricevis bonan kaj ampleksan edukon. Li montriĝis kiel eksterordinara talenta kaj ellernis krom la germana, franca, itala kaj angla lingvoj ankaŭ la ludadon de piano, fluto kaj violonĉelo.

En la jaro 1863 Borodino edziĝis la rusinon Jekaterina Protopopova, brila juna pianistino. Ili konatiĝis dum restado en Germanio en Heidelberg kaj ekamis unu la alian dum komuna voraĝo al Baden-Baden, kie ili ankaŭ fianĉiĝis. Ili havis tri filinojn.

Fine de sia vivo Borodino pli kaj pli suferis je sekvoj de ĥoleroinfekto kaj je korproblemoj. La 27-an de februaro 1887 li tamen partoprenis balon de sia akademio, kie li enmeze de la festaĵoj mortis pro korinfarkto. Li estas entombigita sur la Tiĥvin-tombejo de Aleksandr-Nevskij-monaĥejo en Sankta-Peterburgo.

Borodino kiel natursciencisto

En 1850 li komencis sian edukadon ĉe la Armea Akademio por Medicino kaj Kirurgio en Sankta-Peterburgo, kie li baldaŭ malkovris sian dumvivan entuziasmon por eksperimenta kemio. En 1858 li doktoriĝis ĉe la sama akademio pri medicino. En sia disertaĵo li okupiĝis pri esploroj de kemiaj kaj venensciencaj ecoj de fosfor- kaj arsenacidoj. Post sia doktoriĝo li estis unu jaron kirurgiisto en armea malsanulejo, poste li forlasis Rusion, por science plukleriĝi en okcidenta Eŭropo. Lia instruisto Nikolaj Nikolajeviĉ Zinin ebligis al li studon en eŭropa eksterlando. Lia unua celo estis la laboratorio Emil Erlenmeyer en la Karpfengasse 2 en Heidelberg. Tie li ankaŭ trafis sur rusajn samlandanojn, i.a. Dmitrij Mendelejev. Post du jaroj lia stipendio estis plilongigita, tamen tiam li iris al Pizo je Sebastiano de Luca.

Post sia reveno en la jaro 1862 li ricevis postenon kiel profesoro pri organika kemio ĉe la akademio en Sankta-Peterburgo, kie li de tiam sin dediĉis al siaj kemiaj esploroj.

Borodino esploris organikaj reakciojn kaj kombinaĵojn kaj disvolvis en ĉi tiu kadro gravan laboratorian metodon de analitika titrado de ureo en la medicino. Por la organika kemio ĝis nun gravas liaj postaj esploroj ĉe la supre nomita armeakademio, kiu sekvigis en la jaro 1861 la establon de la sintezo de fluororganikaj kombinaĵoj. Borodino publikis ankaŭ studon Pri la historio de la fluorkombinaĵoj kaj pri la fluorbenzolo en Jarlibro le kemio de Justus von Liebig. Ege gravas liaj esploroj sur la kampo de la polimeriĝo kaj kondensado de la aldehidoj same kiel la die fundamentan malkovron de la aldolo-adicio en la jaro 1872. Pluaj gravaj mejloŝtonoj de lia esplorista kariero estas la laŭ li nomitaj famaj Borodinsche Silberdecarboxylierung kaj la Hunsdiecker-Borodino reakcio.

Borodino kiel komponisto

Tutmonde Borodino famiĝis malpli kiel siencisto, sed kiel komponisto. Kiel Borodino sukecis, krom sia profesorado ĉe la akademio trovi tempon por la muziko, tio restas mistera. En letero al sia edzino li priskribis

la malfacilaĵon esti samtempe kaj Glinka kaj ankaŭ Stupiŝin (ŝtatoficisto), sciencisto, registara komisiito, artisto, ŝtatoficisto, filantropo, patro de filoj de aliaj homoj, kuracisto kaj invalido... Finfine oni fariĝas nur tiu lasta.

Tamen en 1864 li kuniris kun Milij Balakirev. Per li Borodino ekkonis la tri komponistojn César Cui, Modest Musorgskij und Nikolaj Rimskij-Korsakov. Tiamaniere Borodino fariĝis la kvina kaj lasta membro de la nacirusa kvinopo. Ilia epopea romantisma stilo plej bone kompareblas kun tiu de Richard Wagner.

En la jaro 1869 Balakirev dirigentis la unuan simfonion de Borodin. Samjare Borodino ekverkis sian heroan operon „Princo Igorj“, kun la famaj „Polovecaj dancoj“. Tiun ĉi komponaĵon, kies libreton la komponisto mem aranĝis laŭ la mezepoka Igorj-kanto, oni ofte rigardas kiel lia plej grava. Ĝi restis ĝis lia morto nekompletigita, kio verŝajne atribueblas al lia eksternorma laborŝarĝiteco kiel esploristo. „Princo Igorj“ poste estis finfarita kaj orkestrigita fare de Aleksandr Glazunov kaj Nikolaj Rimskij-Korsakov. Same malkompletigita restis tria simfonio, kiun denove Glazunov finfaris post lia morto.

La praprezentado de sia dua simfonio komence estis malsukcesa, sed kiam Franz Liszt en 1880 aranĝis en Baden-Baden pluan prezentadon, direktatan de Wendelin Weißheimer, Borodino famiĝis ankaŭ ekster Rusio. Entuziasme Borodino skribis al Wendelin Weißheimer: "Sinjoro pr-o Riedel afable informis min pri la sukceso de mia simfonio. La bonan sukceson mi sendube devas danki al la bonega realigado sub via talenta direktado".

Borodino mem nomis muzikon tempopasigo, ripozo for de pli seriozaj okupoj, per kio li verŝajne opiniis sian laboron kiel sciencisto.