Aldono al la “Dua Libro de l’ Lingvo Internacia” | |
---|---|
skribita verko | |
Aŭtoroj | |
Aŭtoro | Ludoviko Lazaro Zamenhof |
Lingvoj | |
Lingvo | Esperanto |
Eldonado | |
Eldondato | 1888 |
Loko | Varsovio |
Trajtoj | |
Paĝoj | 19 |
Antaŭa verko | Dua Libro |
Aldono al la Dua Libro de l' Lingvo Internacia estas broŝuro eldonita de Zamenhof en 1888, kiel suplemento al la Dua Libro de l' Lingvo Internacia.[1][2]:§Ⅳ La broŝuro enkondukas la h-sistemon, kaj ŝanĝas la arkaikajn formojn kian, tian ktp. al la nunaj formoj kiam, tiam ktp.
Historio de eldonado
En la Antaŭparolo de la Dua Libro (januaro 1888), Zamenhof promesis ke li eldonos serion de kvin aŭ ses kajeroj pri Esperanto, komencante per la Dua Libro mem. Tamen, li ŝanĝis lian planon, kiam li aŭdis pri la intereso de la Usona Filozofia Societo. Anstataŭe, li eldonis la Aldonon, malgrandan broŝuron de 19 paĝoj, en junio de 1888. En la broŝuro, Zamenhof diskutas la interesiĝon de la Usona Filozofia Societo (nomita "Amerika Filozofia Societo" en la libro), kiu proponis aranĝi akademian kongreson pri internaciaj lingvoj. Zamenhof esperis, ke
|
kio tamen ne efektiviĝis. Sed estante singarda, Zamenhof atentigis, ke "ĉiuj diligente laboru laŭ la vojo jam unu fojon montrita."
Same kiel la Unua Libro kaj la Dua Libro, la Aldono estis subskribita per la pseŭdonimo D-ro Esperanto, sed mencias (citante raporton de Henry Phillips por la Usona Filozofia Societo) ke ĝi estas pseŭdonimo de iu "D-ro S." (Samenhof estas la originala germana formo de la nomo Zamenhof; L. L. Zamenhof ekuzis la Z-formon nur post la disvastigado de Esperanto.)
Post la publikigo de la Aldono, ĝi estis kunpresita kaj kunbindita kun la Dua Libro.
Enhavo
La Aldono al la Dua Libro ĉefe konsistas el diskuto pri la disvolviĝo de Esperanto kaj la estonta Esperanta movado.
Lingva reformo
Krome, la Aldono enkondukas la ununuran oficialan reformon de Esperanto: ĝi ŝanĝis la arkaikajn formojn kian, tian, ian, ĉian, nenian al la modernaj formoj kiam, tiam, iam, ĉiam, neniam, pro konfuzo kun kia-n, tia-n ktp.
Ortografio
La Aldono ankaŭ enkondukas la h-sistemon:
|
Plie, la Aldono diskutas la tipografion de la streketo por apartigi morfemojn:
|
Evoluo de Esperanto
En la Aldono, Zamenhof ree klarigas sian teorion de la disvolviĝo de Esperanto, kiu evolvus laŭ komuna uzado, same kiel naturaj lingvoj:
|
Tamen, li ankaŭ firme deklaras la neceson de stabilan fundamenton de la lingvo:
|
Kiel deviga fundamento de la lingvo, la Unua Libro kaj la Dua Libro poste anstataŭiĝis per la Fundamento de Esperanto, aprobita de la Unua Universala Kongreso.
Tiu verko estas (tute aŭ parte) entenata en la rete alirebla Tekstaro de Esperanto.
Referencoj
Eksteraj ligiloj
- Teksto de la Dua Libro kune kun la Aldono al la Dua Libro
- Enciklopedio de Esperanto/A en sia originala formo en la Interreto
- Enciklopedio de Esperanto en elŝutebla versio (PDF).
- Katalogo de Universitato de Amsterdamo
|