| 3-Okso-pentadekano | ||
| Kemia formulo | ||
 | ||
3-pentadekanono | ||
 | ||
| Alternativa(j) nomo(j) | ||
| ||
| CAS-numero-kodo | 18787-66-1 | |
| ChemSpider kodo | 475226 | |
| PubChem-kodo | 545972 | |
| Fizikaj proprecoj | ||
| Aspekto | blanka aŭ flava, brulema solidaĵo | |
| Molmaso | 226,4026 g mol−1 | |
| Denseco | 0,818 g/cm−3[1] | |
| Fandpunkto | 29,5°C [2] | |
| Bolpunkto | 293°C [3] | |
| Refrakta indico | 1,4416[4] | |
| Solvebleco | Akvo:nesolvebla | |
| Mortiga dozo (LD50) | 5000 mg/kg (buŝe) | |
| GHS etikedigo de kemiaĵoj | ||
| GHS Damaĝo Piktogramo |
| |
| GHS Signalvorto | Averto | |
| GHS Deklaroj pri damaĝoj | H227, H411 | |
| GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P273, P391, P501 | |
(25 °C kaj 100 kPa) | ||
3-Pentadekanono aŭ etila dodekila ketono estas organika kombinaĵo rezultanta el interagado de la propanalo kaj klorododekano. Ĝi estas blanka aŭ flava, brulema solidaĵo facile fandebla, nesolvebla en akvo. 3-Pentadekanono posedas 15 karbonatomojn, 30 hidrogenatomojn kaj 1 oksigenatomon. 3-Pentadekanono uzatas en kemiaj sintezoj kaj en la preparado de farmaciaĵoj kaj aromataĵoj.
3-Pentadekanono estas ketona komponaĵo, kiu apartenas al la klaso de organikaj komponaĵoj konataj kiel ketonoj. Ĝi estas senkolora, olea likvaĵo kun malforta odoro, kiu estas ofte uzata en la farmaciaj kaj manĝaj industrioj. La kunmetaĵo estas sintezita per diversaj metodoj, kaj ĝiaj aplikoj en scienca esplorado estas vaste studitaj.
La sintezo de la 3-Pentadekanono povas esti atingita uzante plurajn metodojn. Unu el la plej oftaj metodoj estas la oksidigo de 3-pentadekanolo uzanta oksigenajn agentojn kiel ekzemple kalia permanganato, krom trioksida aŭ natria dukromato. Alia metodo implicas la reakcion de 1-pentadekeno kun ozono, sekvata per la redukto de la ozonido kun zinko aŭ natria borohidrido.
La mekanismo de ago de 3-Pentadekanono ankoraŭ ne estas plene komprenata. Tamen, studoj sugestas, ke la kunmetaĵo povas funkcii kiel neŭrotransmisiilo aŭ neŭromodulatoro en la nervaj sistemoj de la insektoj. Estis ankaŭ proponite ke 3-Pentadekanono povas influi la flarsistemon de la insektoj, kaŭzante interrompon en sekspariĝa konduto.
Studoj montris, ke 3-Pentadekanono havas diversajn biokemiajn kaj fiziologiajn efikojn al insektoj. Ekzemple, la kunmetaĵo povas influi la esprimon de certaj genoj en la ruĝa farunskarabo. Aldone, 3-Pentadekanono pruviĝis ŝanĝi la nivelojn de certaj neŭrotransmisiiloj en la nervaj sistemoj de la insektoj.[5]
Sintezoj
Sintezo 1
- Preparado de la 3-pentadekanono per traktado de propanoila klorido kaj dodekano:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}}](../I/af21b07e9e503bdbbee6814c136975f68f374663.svg)
Sintezo 2
- Preparado de la 3-pentadekanono per oksidado de la 3-pentadekanolo:
|
|
![{\displaystyle {\mathsf {{\xrightarrow[{}]{CuO}}\,}}}](../I/1320cf1808e25f7ff08a46b665ed4e48a86d7655.svg)
Sintezo 3
- Preparado de la 3-pentadekanono per traktado de propanalo kaj klorododekano:
|
|
Sintezo 4
- Preparado de la 3-pentadekanono per traktado de tridekanalo kaj kloroetano:
|
|
