Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
julio 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
julio | ||||||
lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
29 | 30 | 31 | ||||
aranĝo de 2024 tagoj |
La 17-a de julio estas la 198-a tago de la jaro (la 199-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 167 tagoj restas.
Je la 17-a de julio okazis, interalie:
Eventoj
- 180: En Kartago oni senkapigis 7 virojn kaj 5 virinojn - unuaj kristanaj martiroj en Afriko
- 561: Katelinus elektiĝis papo kaj alnomiĝis Johano la 3-a
- 1048: Damaso la 2-a komencis sian 23-tagan papecon, unu el la plej mallongaj en la historio
- 1134: Rekonkero: venko de islamanoj super aragona armeo en batalo de Fraga (provinco Huesko) - almoravidoj ekkontribuis al disvolvo de la islama civilizo en Norda Afriko
- 1203: La kvara krucmilito: krucmilitistoj konkeris kaj rabis Konstantinopolon - bizanca imperiestro fuĝis nokte de la urbo
- 1245: Unua koncilio en Liono finiĝis - papo Inocento la 4-a detronigis Frederikon la 2-a kiel romian-germanan imperiestron
- Litovio
- 1251: En buleo verkita de la papo Inocento la 4-a en Milano, la Grandduklando Litovio estis deklarita Katolika Regno de Litovio - tiel Litovio estis agnoskita kiel suverena subjekto de la eŭropa politiko fare de la plej granda aŭtoritato de la Okcidenta Eŭropo en tiu tempo, kaj tiel de Eŭropo mem
- Papo Inocento la 4-a komisiis la episkopon de Kulm kroni Mindaugas kiel reĝo de Litovio
- 1307: Swienca gento, kiu regis en la Pomerio de Gdańsk, sed estis forigata de influoj, perfidis princon Władysław Łokietek kaj subiĝis sub la regadon de grafoj el Brandenburgio
- 1393: Turka armeo konkeris la ĉefurbon de Bulgario - Veliko Tarnovo
- 1402: Jongle iĝis imperiestro de Ĉinio
- 1429: Karlo la 7-a kroniĝis kiel reĝo de Francio
- 1453: Centjara milito finiĝis - venka por francoj la batalo de Castillon (en nuna departemento Gironde); el inter kontinentaj kolonioj postrestis al Anglio nur regiono Calais
- 1505: Marteno Lutero eniris kristanan ordenon de aŭgustenanoj
- 1570: En Vilno fondiĝis Jesuita kolegio, kiu poste estis transformita al Universitato Vilno
- 1610: Caro de Rusio Bazilo la 4-a Ŝujskij estis detronigita
- 1657: La 6-a venecia-turka milito: decida venko de venecia ŝiparo en Dardanela markolo
- 1716: Unua imperiestro de Rusio Petro la Granda alvenis kun sia militŝiparo al Kopenhago
- 1717: Premiero de la suito Akva muziko de Georg Friedrich Händel sur Tamizo, en ĉeesto de la reĝo Georgo la 1-a
- 1762: Katerina la 2-a iĝis imperiestrino de Rusio (post murdo de caro Petro la 3-a)
- 1771: En Kanado okazis masakro de ĉirkaŭ 20 inuitoj, kune kun virinoj kaj infanoj
- 1785: Aventuristo Maurycy Beniowski proklamis sin reganto de Madagaskaro
- 1788: Rusa-sveda milito: marbatalo de Gogland (la plej granda insulo en Finna golfo) finita per taktika remiso kaj strategia venko de rusa ŝiparo
- Franca revolucio de 1789
- 1791: Nacia Gvardio masakris la popolon de Parizo kolektitan sur la Marsa Kampo - ĉirkaŭ 1500 viktimoj de manifestacio
- 1794: En Parizo oni gilotinis 16 karmelaninojn de monaĥejo en Compiègne
- 1821: Hispanio vendis Floridon al Usono
- 1830: Franca industriisto Thimonnier ricevis patenton por baza modelo de kudromaŝino, kiun li disvolvis
- 1841: Brita satira semajnrevuo "Punch" aperis
- 1850: En la Observatorio de la Universitato Harvard en Kembriĝo (Masaĉuseco) oni unuafoje en la historio fotis stelon - tio estis dagerotipo de Vego en la konstelacio Liro
- 1854: Aŭstrio: unua montara fervojo kun normiga normala ŝpuro la Semeringa fervojo, planita fare de Carl Ritter von Ghega, ekfunkciis por pasaĝera trafiko - monda heredaĵo de Unesko
- 1860: Itala sendependiga milito: batalo de Milazzo (Sicilio) komenciĝis
- 1868: Japanio translokigis ĉefurbon de Kioto al Tokio
- 1882: Venko de usona armeo en la batalo kontraŭ apaĉoj apud Big Dry Wash (Arizono)
- 1897: Jukonio: Alaska orimpetego komenciĝis
- 1898: Hispana-usona milito: kapitulaco de hispanaj defendantoj de Santiago de Kubo
- 1902: Usona inventisto Willis Haviland Carrier kreis unuan sistemon de klimatizado
- 1904: Rusa-japana milito: batalo de montpasejo Motian (proksime al Ljaojan) komenciĝis
- Unua Mondmilito
- 1917: Brita reĝo Georgo la 5-a ŝanĝis nomon de sia dinastio al Windsor
- 1918: Imperiestro Nikolao la 2-a kun sia familio estis mortigita en Jekaterinburg de taĉmento de Ĉeka (nokte de la 16-a/17-a de julio); Omsk: Provizora Registaro de Siberio akceptis Deklaron pri Sendependeco de Siberio: RMS Carpathia, kiu savis postvivantojn de sinkiĝo de la Titanic en 1912, estis sinkigita de germana U-boato kun la perdo de kvin ŝipanoj
- 1928: Fanatika religiulo Jose de Leon Toral murdis atence prezidenton de Meksiko Álvaro Obregón
- 1928: Kongreso de Tria Internacio komenciĝis
- 1929: En Luiziano ekfunkciis usona flugkompanio Delta Air Lines
- 1929: Sovetunio rompis diplomatiajn rilatojn kun Ĉinio pro la Ĉina-soveta konflikto koncerne la ĉinan orientan fervojon
- 1932: Hamburgo: en Altona dum konfrontiĝo inter nazioj el Sturmabteilung (SA) kaj komunistoj pereis 18 personoj
- 1933: Dua Pola Respubliko: apud Myślibórz frakasis aviadilo kun litovaj pilotoj Steponas Darius kaj Stasys Girėnas, kiuj trapasis Atlantikon kaj flugis direkte al Litovio, ambaŭ pereis
- 1936: Puĉo de la 17-a kaj la 18-a de julio: ekstremdekstraj fortoj de hispanaj naciistoj sub komando de Francisco Franco puĉis kontraŭ rajtigita registaro de la Dua Hispana Respubliko - Hispana Enlanda Milito komenciĝis
- Dua Mondmilito
- 1940: Germana okupado de Pollando: en Ĝenerala Gubernio aperis falsaj monbiletoj kun valoro de 100 zlotoj; en ĜG revenis dekkelkaj ekzilitoj de Rumanio; Varsovio: La 17-an de julio unuafoje oni arestis lernantojn, instruataj en privata loĝejo. Oni ankaŭ arestis instruistojn de la lernojaro - informis du tagojn poste konspira "Biuletyn Informacyjny"; en Francio fondiĝis pola-franca organizaĵo "Visigoth-Lorraine" (Grizaj Homoj), kiu en la jaroj 1940-43 evakuis al Britio per marvojo ĉirkaŭ 2 mil personojn, kaj per landvojo tra Pireneoj - ĉirkaŭ 4 mil personojn; en Tokio britoj subskribis interkonsenton pri liveroj al Ĉinio - la brita registaro konstatis, ke eksporto de armiloj kaj municio de Honkongo estas jam malpermesita kaj mem deklaris por 3 monatoj malpermesi transiton tra Birmo
- 1941: Eksterordinara Ekstermiga Agado: en la lasta ekzekuto de intelektularo en Palmiry germanoj pafmortigis 47 polojn (entute pereis ĉi tie pli ol 2000 polajn intelektulojn); 26-a tago de la fulmomilita germana invado al Sovetunio: Adolf Hitler dekretis pri estrado de novaj oriente okupitaj teritorioj, se ne subiĝis al administrado de ĜG, kies respondeca ministro en Berlino iĝis Alfred Rosenberg, kaj dekretis pri la polica sekurigo de ili al kio kompetentigis Heinrich Himmler, kiu siavice ordonis haltigi translokigon de germanoj de ĜG al polaj enkorpigitaj teritorioj pro komencita germanigo de la ambaŭ; en Nov-Jorko usona juĝejo rifuzas redoni al rumanaj regopovoj apartenantaj al Pollando 4 mln da dolaroj (deponitaj en Rumana Banko post la germana invado, kaj arestitaj de Usono); unua polo ricevis diplomon de kuracisto ĉe Pola Kuracista Fakultato de la Universitato de Edinburgo
- 1942: Operaco Reinhardt: de Hamburgo alvenis transporto de 300 judoj al koncentrejo Aŭŝvico en okupata de germanoj Pollando; dua tago de Rastado de la Vintra Ciklodromo - la plej granda arestado de la francaj judoj, entute 13 152 personojn (en tio 4 mil infanoj) oni deportis al koncentreja komplekso Aŭŝvico-Birkenau; Himmler la duan fojon vizitis koncentrejon Aŭŝvico por vidi selektadon de malliberigitoj kaj ilian mortigon per gaso; Guĝarato: al Balachadi (proksime al Ĝamnagar) unua transporto de polaj infanoj alvenis el la "malhoma tero" — 5 mil infanojn akceptis maharaĝo Digvijaysinhji; Hispanio: Francisco Franco subskribis dekreton pri fondo de kortesoj; en Bulgario programo de la kontraŭfaŝisma organizaĵo Patruja Fronto estis anoncita ĉe la eksterleĝa radiostacio Hristo Botev; Orienta Fronto: germana 6-a Armeo ligis batalkontakton kun trupoj de sovetaj 62-a kaj 64-a Armeoj — Batalo ĉe Stalingrado komencita
- 1943: Operaco Reinhardt: Germanoj likvidis geton en Międzyrzec Podlaski elveturigante 17 000 - 24 000 judojn al ekstermejoj Treblinka kaj Majdanek - travivis nur ĉirkaŭ 100 lokaj judoj danke al helpo de ĉirkaŭaj loĝantoj; Volinia masakro: banditaj taĉmentoj de Ukraina Ribela Armeo kun helpo de germanoj la duan tagon ĝismurdis kune 150 loĝantojn de la pola vilaĝo Kupowalce (Volina provinco); venĝe pro partizana agado de Pola Enlanda Armeo en sia Areo Bjalistoko germanaj ĝendarmoj murdis 257 homojn (en tio 189 infanoj kaj virinoj) el la vilaĝo Krasowo-Częstki (proksime al Wysokie Mazowieckie) post pli frua rabo de iliaj posedaĵoj; nokte de la 17-a/18-a de julio Gestapo arestis en Nowogródek 120 polojn; Britio: Supera Komandanto Kazimierz Sosnkowski nomumis generalon Tadeusz Komorowski komandanto de la Pola Enlanda Armeo post kiam Gestapo arestis fine de junio generalon Stefan Rowecki
- 1944: Dua soveta okupado de Pollando: post Operaco "Ostra Brama" en vilaĝo Bogusze NKVD senarmigis kaj arestis invititajn por interparoloj taĉmentestrojn de la Pola Enlanda Armeo el ĵus liberigita Vilno-regiono kaj krome malliberigis generalon Aleksander Krzyżanowski kun oficiroj sendante ĉiujn al sovetiaj malliberejoj (entute ĉirkaŭ 5 mil soldatoj rilate al la Operaco Tempesto); germana polico forveturigis de Varsovio al koncentrejo en Gross-Rosen 60 personojn; germana feldmarŝalo Erwin Rommel estis serioze vundita en norda Francio post pripafo de lia aŭtomobilo de brita ĉasaviadilo; Itala kampanjo: Dua Pola Korpuso komencis finan atakon al Ankono
- 1945: Potsdama konferenco komenciĝis - Josif Stalin, Harry S. Truman kaj Winston Churchill traktis pri la sorto de Germanio (plena senarmigo kun puno de militkrimuloj) kaj disdivido de influoj en Eŭropo
- 1945: Pola Soldataro eniris al Spiš (nord-orienta Slovakio) kaj Orava (regiono Žilina)
- 1948: Suda Koreio akiris sian konstitucion
- 1949: Stalinismo en Pollando: post incendio de fabriko "Zamech" en Elbląg oni arestis kun akuzo de sabotado pli ol 100 personojn, ĉefe ligitajn kun Francio, kaj poste verdiktis mortkondamnojn
- 1951: Baldueno fariĝas la kvina reĝo de la belgoj
- 1953: Pola Popola Respubliko: provizora juĝo en Bydgoszcz dum elvetura sesio en Nakło nad Notecią kondamnis al mortpuno volksdeutsche kaj militkrimulon Harry Schulz
- 1955: Kalifornio: malfermo de la unua amuzparko de Walt Disney - Disneyland
- 1968: En Londono okazis premiero de la filmo Flava submarŝipo bazita sur muziko de The Beatles
- 1973: Restanta eksterlande reĝo de Afganio Mohammed Zahir Ŝaho estis elpostenigita de sia kuzo per puĉo - Reĝlando Afganio iĝis respubliko
- 1975: Apollo-Sojuz-testprojekto: sur tera orbito unuafoje ligiĝis usona kaj soveta kosmoŝipoj Apollo kun Sojuz
- 1976: Indonezio aneksis Orientan Timoron
- 1976: La 21-a Somera Olimpiko komenciĝis en Montrealo
- 1979: Nikaragva revolucio: prezidento Anastasio Somoza Debayle faligita de sandinistoj (fuĝis al Usono)
- 1984: Laurent Fabius iĝis ĉefministro de Francio
- 1986: Lasta en Pola Popola Respubliko amnestio por politikaj malliberuloj
- 1989: Pollando rekomencis diplomatiajn rilatojn kun Vatikano
- 1994: Brazila nacia teamo de futbalo venkis finale de Futbala Mondpokalo en Usono la italan nacian teamon de futbalo, gajnante sian kvaran majstrotitolon
- 1995: Tutmonda loktrova sistemo (GPS) ekfunkciis
- 1996: 230 personoj pereis apud Longinsulo en katastrofo de Boeing 747 apartenanta al usona flugkompanio Trans World Airlines, fluganta de Novjorko al Parizo
- 1996: Komunumo de portugallingvaj landoj fondiĝis - la portugala lingvo validas tie kiel oficiala lingvo
- 1998: 120 ŝtatoj subskribis en Romo statuton pri Internacia puna kortumo kun sidejo en Hago - la kortumo estis taskigita juĝi krimojn de genocido, militkrimojn kaj krimojn kontraŭ la homaro
- 1998: Miloš Zeman iĝis ĉefministro de Ĉeĥio
- 1998: Sankt-Peterburgo: restaĵoj de la lasta imperiestro Nikolao la 2-a kaj lia familio estis entombigitaj en la kapelo de Katedralo de la Sanktaj Petro kaj Paŭlo
- 1998: Tertremo ĉe la marbordoj de Papuo-Nov-Gvineo kaj kaŭzita de ĝi cunamo detruis 10 vilaĝojn mortigante ĉ. 1500 personojn, ĉ. 2000 perdiĝis kaj kelke da miloj senhejmiĝis
- 2000: Baŝar al-Asad iĝis prezidento de Sirio
- 2000: En Usono ekfunkciis MusicBrainz, malferma muzika datumaro
- 2006: En tertremo sur Javo 659 personoj pereis
- 2007: 16 personoj pereis kaj pli ol 40 vundiĝis en Islamabado en bomba atenco de sinmortiginto dum la manifestacio de kontraŭuloj de prezidento de Pakistano generalo Pervez Muŝaraf
- 2009: 9 personoj pereis kaj ĉirkaŭ 50 vundiĝis en bombaj atencoj kontraŭ hoteloj Marriott kaj Ritz-Carlton en la ĉefurbo de Indonezio Ĝakarto
- 2009: Dum la 127-a misio de la flugprogramo la kosmopramo Endeavour kun 7-persona skipo atingis Internacian Kosmostacion, kie jam troviĝis 6 kosmonaŭtoj, fiksante rekordan nombron de homoj samtempe estantaj sur la malalta ĉirkaŭtera orbito
- 2014: Israela Operaco Ŝirma Marĝeno eniris fazon de la tera invado al Gazaa Sektoro
- 2014: Terorismo: 298 personoj pereis en Donecka provinco apud Hrabove de Ukrainio en la atenco kontraŭ Boeing 777 apartenanta al Malaysia Airlines kaj fluganta de Amsterdamo al Kuala-Lumpuro
- 2015: Ne malpli ol 120 personoj pereis kaj 130 vundiĝis pro eksplodo de bombaŭto en iraka urbo de la gubernio Dijala
- 2017: Tombejo Powązki en Varsovio: solena forkonduko el la apuda militista tombejo de la restaĵoj de kelkdeko de Anatemitaj Soldatoj al Norda Tombejo en kvartalo Bielany
- 2020: Leĝo pri nefortempiĝo de komunistaj krimoj en Pola Popola Respubliko estis subskribita de la prezidento de Pollando Andrzej Duda
- Invado de Rusio en Ukrainion
- 2022: 144-a tago de rusa agreso: Pasinttage ĉ. 17 350 konsumantoj reakiris elektron, kvankam plu ĉirkaŭ 600 000 estas detranĉitaj de kurento; en Vinico okazis funebra ceremonio de 4-jara Liza, unu el tri infanoj, kiuj pereis dum rusa raketa atako al komerca centro; rusoj kun perfido bruligas kampojn kun greno; 19-jara serĝento el Nacia Gvardio paffaligis rusan Su-25, la trian; en Kieva provinco oni jam registris pli ol 1 300 korpojn de civiluloj murditaj de rusia armeo; Volodimir Zelenskij: datrevene de paffaligo MH17 Rusio plu dissemas la morton; la prezidento demisiis ĉefon de Sekreta Servo de Ukrainio kaj ĝeneralan akuzistinon; en Ukrainio oni registris 651 punprocesojn pri perfido;
- Mondreago: Indonezio: "pluraj" nacioj kondamnis Rusion dum interparoloj de G20; novaĵagentejo Interfax: pasinttage Moskvo forveturigis preskaŭ 30 000 personojn, kune kun pli ol 5 000 infanoj el areoj de Ukrainio al Rusio — sen partopreno de ukrainaj regopovoj; rusa televido proponas "5 mln da dolaroj kontraŭ kapo de Lech Wałęsa"; Britio: 50 000 rusiaj soldatoj pereis aŭ estis vunditaj, Rusio perdis pli ol 30% de sia efikeco en surtera batalo, kaj preskaŭ 1 700 detruitaj tankoj, preskaŭ 4 000 kirasitaj batalveturiloj — pro tio ukraina armeo "absolute" kredas, ke venkos; Unesko: rusoj detruis 157 objektojn ligitajn kun heredaĵo de Ukrainio; ambasado de Rusio en Svislando volas akuzi gazeton pro memeoj kun Putin — inter ilustraĵoj estas lia bildo kun nazo de klaŭno kaj ĉielarka desegno sur vizaĝo
- 2023: Pasinttage Ĥersona provinco estis 89 fojojn pripafita, unu persono pereis kaj 9 estis vunditaj, kune kun 2 infanoj; trafiko sur Krimea ponto haltigita — unu spano povus esti damaĝita, oni aŭdis du eksplodojn, en neklarigitaj cirkonstancoj pereis geedzoj kaj ilia fino estis vundita, sur borso malfortiĝis rublo; lastsemajne Ukrainio rekonkeris sude kaj oriente 18 km² de sia teritorio; Prezidanto de Ukrainio omaĝis datrevene 298 viktimojn de paffaligita de rusa pafaĵo super orienta Ukrainio MH17, kaj dankis al registaro de Svedio pro konfirmo de la Strategia Rekonstruo de Ukrainio por 2023-2027 kun la sumo 522 mln da eŭroj; super Azova Maro frakasiĝis rusa ĉasaviadilo Su-25; 2 mortigitoj kaj 10 vunditoj post rusa pripafo de la centro de urbo Bilopillja;
- Mondreago: al Belorusio alvenis 60 diversaj veturiloj apartenantaj al Grupo Wagner, registritaj en Donbaso, pluse venis kun 20 veturiloj la tria konvojo; Kremlo transprenis francan konzernon Danone kaj danan bierfarejon Carlsberg; Krimeo: al porinfana centro Arteko alvenis laŭvica grupo de 3 200 infanoj; Britio alvokis Rusion reveni al pasinttage rompita de ĝi grena interkonsento postulatw ĝian plenan realigon, kaj kondamnis drastan provon de Rusio fari maljustaĵon al la plej senarmitaj — Usona Sekretario de Ŝtato alvokis al senprokrasta daŭrigo de la pakto; pasinttage lasta ŝipo kun greno estis kontrolita
Esperantujo
- 2021: La 2-a Virtuala Kongreso de Esperanto komenciĝis ĉe retevent, la nova enreta renkontiĝa platformo
Naskiĝoj
- 1443: Alberto la Temerara, duko saksia
- 1487: Ismail la 1-a, ŝaĥo de Irano, fondinto de la Safavida Imperio (m. 1524)
- 1591: Anne Hutchinson, angla akuŝistino, adeptino de Antinomisma Polemiko, murdita (m. 1643)
- 1674: Isaac Watts, angla himnoverkisto, teologo, logikisto, kies himnoj enestas en ADORU - Ekumena Diserva Libro (m. 1748)
- 1787: Friedrich Krupp, germana industriisto, fondinto de la gisŝtalfabriko Krupp (m. 1826)
- 1817: Ivan Ajvazovskij, rusia pentristo (m. 1900)
- 1819: László Kőváry, hungara historiisto kaj statistikisto (m. 1907)
- 1842: Georg von Schönerer, aŭstra bienposedanto kaj politikisto, kontraŭbatalanta katolikismon (m. 1921)
- 1844: Vince Wartha, hungara kemiisto, profesoro, rektoro, membro de Hungara Scienca Akademio, okupiĝanta i.a. pri ekzamenado de karbonoj, vinoj, akvoj, argiloj (m. 1914)
- 1846: Nikolaj Mikluĥo-Maklaj, rusia etnologo, antropologo kaj biologo esplorinta ĉefe insularojn de Melanezio kune kun papuoj (m. 1888)
- 1849: János Réti, hungara agrikultura fakverkisto (m. 1910)
- 1851: Béni Egressy, hungara komponisto, aktoro, verkisto kaj tradukisto (m. 1814)
- 1860: Clara Viebig, germana ĵurnalistino, romanverkistino (La virina vilaĝo) kaj vojaĝistino (m. 1952)
- 1862: Oscar Levertin, sveda simbolisma verkisto, enestanta en Sveda Antologio kaj rete legebla en esperanto (m. 1906)
- 1864: Franciszek Latinik, pola divizia generalo, partoprenanto de septaga milito pri Teŝinio (m. 1949)
- 1868: Parley Parker Christensen, usona prezidenta kandidato, vicprezidanto de Esperanto-Asocio de Norda Ameriko, lektoro de Esperanto kaj Esperanto-vojaĝanto (m. 1954)
- 1869: Ilona Jancsó, hungara verkistino, i.a. kunlaborantino de "La Heroldo" (m. 1927)
- 1870: John Edgar McFadyen, skota profesoro-bibliisto ĉe la Universitato de Glasgovo, okupiĝanta pri Malnova Testamento, esperantisto (m. 1933)
- 1871: Lyonel Feininger, usona-germana pentristo kaj grafikisto (m. 1956)
- 1876: Maksim Litvinov, soveta diplomato (m. 1951)
- 1881: Paul Friedrich Wilhelm Tarnow, germana diplomita inĝeniero, pioniro de Esperanto, kunfondinto de UEA, prilaborinto de Katalogo de la Esperanto-Gazetaro, ĉefkunlaboranto de la Enciklopedio de Esperanto (m. 1944)
- 1888: Milán Füst, hungara poeto kaj dramisto (m. 1967)
- 1888: Samuel Josef Agnon, aŭstra-israela Nobelpremiita verkisto priskribanta ĥasidismon (m. 1970)
- 1890: Géza Tabéry, rumania hungara ĵurnalisto kaj verkisto, kunfondino de Verkista laborkomunumo Helikon (m. 1958)
- 1894: Georges Lemaître, belga katolika pastro kaj astronomo, kreinto de la teorio pri praeksplodo (m. 1966)
- 1896: Albin Lesky, aŭstra klasika filologo
- 1898: Berenice Abbott, usona portretistino de artistoj, fotistino de Nov-Jorko (m. 1991)
- 1899: James Cagney, usona aktoro, vodevila artisto kaj dancisto (m. 1986)
- 1906: Antal Károlyi, hungara arkitekto, diplomito de Teknika kaj Ekonomia Universitato de Budapeŝto, ĉefarkitekto de Szombathely, okupiĝnta ankaŭ pri rekonstruado de historiaj monumentoj (m. 1969)
- 1912: Mária Kliburszkyné Vogl, hungara geokemiistino, membrino de Hungara Scienca Akademio, okupiĝanta pri meteoritoj kaj grundoj (m. 1996)
- 1913: Roger Garaudy, franca verkisto kaj filozofo, konvertito de marksismo al islamo, kontraŭcionisto (m. 2012)
- 1913: Kálmán Hazai, hungara naĝisto, akvopilkisto (m. 1996)
- 1914: Klári Tolnay, hungara aktorino (m. 1998)
- 1916: Jenő Nagy, hungara lingvisto, etnografo, ĉefkunlaboranto de hungarlingvaj "Lingvaj- kaj Literatursciencaj Komunikaĵoj" (m. 1996)
- 1917: Christiane Rochefort, franca verkistino
- 1920: Juan Antonio Samaranch, hispana sportaktivulo kaj diplomato, prezidanto de Internacia Olimpika Komitato (m. 2010)
- 1921: Hanna Szenes, hungara poetino (m. 1944)
- 1925: László Nagy, hungara poeto, interpretisto de la bulgara poezio (m. 1978)
- 1929: Márton Balázs rumania hungara matematikisto publikiganta en fakrevuoj en la hungara, rumana, angla kaj franca lingvoj, aŭtoro de pluraj universitataj notlibroj (m. 2016)
- 1932: Wojciech Kilar, pola pianisto kaj komponisto (m. 2013)
- 1932: Quino, argentina desegnisto, kreinto de la bildstria serio Mafalda (m. 2020)
- 1934: Rainer Kirsch, germana verkisto kaj tradukisto (m. 2015)
- 1935: Donald Sutherland, usona-kanada aktoro
- 1938: Gábor Jakab, ruman-hungara romia katolika pastro, redaktoro, eklezia verkisto
- 1939: Ali Ĥamenei, irana kleriko kaj politikisto, plej supera gvidanto de Irano
- 1942: László Kósa, hungara etnografo, historiisto, profesoro, membro de Hungara Scienca Akademio, okupiĝanta pri ligoj inter eklezioj kaj la socio
- 1947: Camilla Parker Bowles, reĝino de Unuiĝinta Reĝlando
- 1949: Gizella Tulván, rumania hungara pianistino, universitata instruistino
- 1954: Joseph Michael Straczynski, usona reĝisoro kaj verkisto
- 1954: Angela Merkel, kanceliero de Germanio 2005-2021
- 1956: Afric Simone, mozambika kantisto muzikanta ambaŭflanke de la Fera Kurteno
- 1958: Wong Kar-wai, ĉina film-reĝisoro, premiita de Eŭropa Filmakademio
- 1959: András Ferenc Kovács, rumania hungara poeto
- 1960: József Bartha, rumania hungara grafikisto
- 1963: Matti Nykänen, finna skisaltisto, kvarfoja olimpikisto (m. 2019)
- 1971: Cory Doctorow, kanada sciencfikcia verkisto, bloganto, laboranta por Ret-Lima Fondumo
- 1975: Terence Tao, aŭstralia matematika mirinfano, profesoro de la Universitato de Kalifornio ĉe Los-Anĝeleso
- 1978: Fernando Ŝajani, brazila esperantisto, kreinto de la retejo Eventa Servo pri Esperanto-renkontiĝoj
- 1980: Mamed Khalidov, rusia, pola vetbatalanto de MMA (miksa luktosporto)
- 1982: André Vásáry, hungara operkantisto (soprano) kaj ŝlagrokantisto
- 1994: Benjamin Mendy, franca futbalisto, membro de la franca nacia teamo de futbalo
- 1998: Lilli Schweiger, germana infana aktorino
Mortoj
- 656: Uthman ibn Affan, la 3-a "ortodoksa kalifo", murdita (naskiĝis ĉirkaŭ 579)
- 855: Leono la 4-a, papo, sanktulo
- 924: Eduardo la pli aĝa, reĝo de Anglio (n. ĉirkaŭ 870)
- 1085: Roberto Gviskardo, normana aventuristo, duko de Apulio, Kalabrio kaj Sicilio (naskiĝis ĉirkaŭ 1015)
- 1399: Jadviga, reĝo de Pollando, katolika sanktulino, fondintino de preĝejoj kaj teologia fakultato en Krakova Akademio, patronino de Pollando, edzino de grandduko de Litovio kaj iure uxoris reĝo de Pollando Ladislao la 2-a (n. ĉ. 1374)
- 1453: John Talbot, angla generalo dum la centjara milito, venkinto de ĉirkaŭ 40 bataloj (n. inter 1384 kaj 1390)
- 1540: Johano la 1-a, vojvodo de Transilvanio, banuso de Szörény, hungara reĝo (n. 1487)
- 1566: Bartolomé de las Casas, hispana dominikano, kronikisto kaj defendanto de indianoj (n. 1484)
- 1571: Georg Fabricius, germana poeto, historiisto, filologo, pedagogo kaj poetikisto, eldonanto de Vergilio, Horacio kaj Ovidio (n. 1516)
- 1588: Sinan, turka arkitekturisto kaj konstru-inĝeniero por sultanoj de la Otomana Imperio de preskaŭ 400 konstruaĵoj, konata de la Moskeo de Selimo (n. 1489)
- 1603: Moseo Székely, reganto de Transsilvanio (mortis ĉirkaŭ 1550)
- 1748: Franz Karl Conradi, germana juristo, spertulo pri Romia juro (n. 1701)
- 1762: Petro la 3-a, unua imperiestro de Rusio el dinastio Romanov (n. 1728)
- 1790: Adam Smith, skota ekonomisto kaj filozofo, reprezentanto de skota klerismo, aŭtoro de la libro La Riĉo de Nacioj (n. 1723)
- 1851: Béni Egressy, hungara komponisto, tradukisto kaj aktoro (n. 1814)
- 1854: Ludwig Nonne, germana teologo kaj reformpedagogo (n. 1785)
- 1871: Carl Tausig, pola pianisto virtuozo, komponisto kaj muzikinstruisto (n. 1841)
- 1894: Charles Marie René Leconte de Lisle, franca poeto, reprezentanto de parnasa skolo, tradukinto de Homero (n. 1818)
- 1912: Henri Poincaré, franca matematikisto, fizikisto, astronomo kaj filozofo pri scienco, konata de la konjekto de Poincaré, ano de la patrona komitato de Internacia Scienca Asocio Esperanta (n. 1854)
- 1918: Clarence Bicknell, angla matematikisto, anglikana pastro, botanikisto, arkeologo, pentristo, poeto kaj esperantisto (n. 1842)
- 1918: Ekzekuto de la cara familio kun ties servistaro (11 viktimoj), farita de sekreta polico Ĉeka:
- Nikolao la 2-a, lasta caro de Rusio, ortodoksa sanktulo (n. 1868)
- Aleksandra Teodorovna, car-edzino de Rusio, sanktulino (n. 1872)
- Anastasija Nikolaevna Romanova, grandprincino, la plej juna filino, sanktulino (n. 1901)
- 1925: Lopes Trovão, brazila historiisto, oratoro, kuracisto, ĵurnalisto kaj politikisto (n. 1848)
- 1925: Marthe Renate Fischer, germana verkistino (n. 1851)
- 1925: Lovis Corinth, germana pentristo kaj presaĵfaristo, apartenanta al Munkena Moderno (n. 1858)
- 1937: Gabriel Pierné, franca komponisto de romantika muziko (n. 1863)
- 1938: Robert Wiene, germana reĝisoro de mutaj filmoj (n. 1873)
- 1940: Béla Nagy, hungara apotekisto, ĵurnalredaktoro kaj instruisto (n. 1866)
- 1943: Eugen Fried, franca komunisto (n. 1900)
- 1944: William James Sidis, usona mirinfano, matematikisto, kosmologo, sociologo, antropologo, lingvisto, poligloto, aŭtoro de planlingvo baziĝinta sur latino kaj la greka lingvo, kies nombroj baziĝas sur dekduuma sistemo (n. 1898)
- 1946: Florence Fuller, aŭstralia pentristino (n. 1867)
- 1946: Draguljob Mihajloviĉ, serba generalo, ekzekutita (n. 1893)
- 1952: Géza Kádár, hungara pentristo el Baia Mare (n. 1976)
- 1959: Aladár Beznák, hungara kuracisto kaj profesoro (m. 1901)
- 1959: Billie Holiday, usona ĵazkantistino, reprezentantino de la "urba" svingo (n. 1915)
- 1963: Werner Rose, germana teologo, ano de Konfesanta Eklezio (n. 1897)
- 1967: John Coltrane, usona ĵaz-saksofonisto, fletisto kaj klarnetisto (n. 1926)
- 1975: Béla Kellner, hungara kuracisto, patologo, profesoro, membro de Hungara Scienca Akademio (n. 1904)
- 1981: Kārlis Reisons, litova arkitekto (n. 1894)
- 1987: László Possonyi, hungara verkisto, redaktoro kaj tradukisto (n. 1903)
- 1993: István Znám, slovaka-hungara matematikisto, profesoro, okupiĝanta pri nombroteorio kaj grafeo (n. 1936)
- 1995: Juan Manuel Fangio, argentina plurfoja mondĉampiono de la Formulo 1 (n. 1911)
- 1997: Hugo Gunckel Luer, ĉilia botanikisto, apotekisto kaj profesoro (n. 1901)
- 2003: Endre Grandpierre K., hungara verkisto (n. 1916)
- 2003: David Kelly, brita fakulo pri biologia armilo, murdita (n. 1944)
- 2009: Leszek Kołakowski, pola filozofo, eseisto, publicisto, kritikisto de marksismo, konata de la libro Ĉefaj pensfadenoj de marksismo. Ekesto, evoluo kaj disfalo, lekciisto de la Universitato de Oksfordo, doktoriĝinta pri filozofio de Baruĥ Spinozo, kontraŭkomunisto (n. 1927)
- 2010: Bernard Giraudeau, franca aktoro, reĝisoro kaj verkisto (n. 1947)
- 2013: Henri Alleg, franca-alĝeria ĵurnalisto, komunisto, ĉefredaktoro de "Alger républicain", aŭtoro de La Question, libro denuncanta torturojn dum la milito de Alĝerio (n. 1921)
- 2014: Shuba Jay, malajzia aktorino (n. 1976)
- 2015: Jules Bianchi, franca aŭtosportisto (n. 1989)
- 2019: Andrea Camilleri, itala verikisto, teatra kaj televida reĝisoro (n. 1925)
- 2019: Willy Dirtl, aŭstra baletisto, unua solodancisto en Viena Ŝtata Operejo (n. 1931)
- 2020: Brigid Berlin, usona artistino, varhola superstelulino (n. 1939)
- 2020: Zenon Grocholewski, pola kardinalo, teologo, poligloto, funkciulo de Roma kurio, sekretario de Supera Tribunalo de la Apostola Signaturo, prezidanto de Kongregacio por la doktrino de la kredo (n. 1939)
- 2020: John Lewis, usona civilrajta aktivulo kaj politikisto (n. 1940)
- 2021: Pilar Bardem, hispana aktorino (n. 1939)
Specialaj tagoj kaj festoj
- Festoj kaj rememoroj en Katolika Eklezio:
- Sanktaj Justa kaj Rufina, hispanaj fratinoj, martirinoj el Sevilo
- Magnus Felix Ennodius, frukristana verkisto kaj teologo
- Leono la 4-a, papo
- Jadviga, reĝo de Pollando kaj princino de Litovio; en la pola katolika eklezio la rememoro okazas la 8-an de junio)
Tagoj de semajno
La 17-a de julio estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
- Lundo en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090;
- Mardo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;
- Merkredo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
- Vendredo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
- Sabato en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.