Ĉapelo ˆ
 â
Ĉ ĉ
Ê ê
ế
Ĝ ĝ
Ĥ ĥ
Î î
Ĵ ĵ
Ô ô
Ŝ ŝ
Û û
Ŵ ŵ
Ŷ ŷ
Ĉ ĉ

Ĉ, minuskle ĉ, estas la 4-a litero de la esperanta alfabeto, kies nomo estas "ĉo".

Litero Ĉ

"Ĉ" estas invento de L. L. Zamenhofo, modifo de c per cirkumflekso.

"Ĉ" kune kun la parenca esperantlingva litero Ŝ trovis vojon ankaŭ ekster Esperantion: en hispana fonemskribo ĝi povas esti uzata por montri la sonon [ĉ].

Sono [ĉ]

La sono reprezentata esperante per Ĉ havas multajn alialingvajn simbolojn aŭ kombinajn formojn:

Multaj lingvoj ne nature uzas ĉi tiun sonon, sed nure imitas ĝin por prononci vortojn el aliaj lingvoj. La franca uzas tch, la germana tsch, la norvega tsj, la moderna hebrea צ' (cadi+gereŝ).

Mallongigo ĉirkaŭ

"ĉ." estas la kutima mallongigo de ĉirkaŭ.

Surogataj skribosistemoj

Kiel surogata skribosistemo, eblas eviti la ĉapelan signon en situacioj kiam uzo de la normala litero ĉ teknike problemas (historie en nacilingvaj tajpiloj aŭ en telegramoj, moderne ekzemple en poŝtelefonaj mesaĝetoj aŭ iuj retpoŝtaj programoj): tradicia helpa kodo en Esperanto estas la h-sistemo, do reprezentigo de la litero per kombino "ch", kvankam en la 20-a jarcento pli kaj pli uziĝis la x-sistemo, do reprezentigo de la litero per kombino "cx" (avantaĝa por aŭtomata anstataŭigo per la vera ĉapelita litero). Aliaj sistemoj malpli ofte uzatas: el ili menciindas la uzo de la kombinoj cˆ kaj c'.

En komputiloj

En Unikodo, Ĉ kaj ĉ havas la kodojn 264 (deksesume U+0108) kaj 265 (deksesume U+0109), respektive.

Signo&#x0108 ;&#x0109 ;
Unikoda nomoLATIN CAPITAL LETTER C WITH CIRCUMFLEXLATIN SMALL LETTER C WITH CIRCUMFLEX
Enkodigodekumedeksesumedekumedeksesume
Unikodo264U+0108265U+0109
UTF-8196 136C4 88196 137C4 89
HTMLĈĈĉĉ
Nomita referenco en HTMLĈĉ
ISO 8859-3198C6230E6


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.