Kakosći
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
   
[He]2s22p2
6
C
periodowy system
Powšykne
mě, symbol, ordinalny licbnik Wuglik, C, 6
serija Njekow
kupka, perioda, blok 14, 2, p
naglěd carny (grafit)
bźezbarwny (diamant)
masowy późěl na zemskej wobalce 0,09 %
Atomarne
atomowa masa 12,0107 u
atomowy radius (wulicony) 70 (67) pm
kowalentny radius 77 pm
Van-der-Waals-Radius 170 pm
elektronowa konfiguracija [He]2s22p2
elektrony na energijowem niwowje
wustupne źěło 4,81 eV
Fyzikaliske
agregatny staw kruty
Modifikacije 3
kristalowa struktura G: heksagonalna
D: kubisce bokocentrowana
gustosć G: 2,25 g/cm3
D: 3,51 g/cm3
twardosć pó Mohs G: 0,5
D: 10
magnetizm diamagnetiski
škrějny dypk D: 3820 K (D: 3550 °C)
warjeński dypkG: (Subl.)
D: 5100 K (4800 °C)
molarny wolumen 5,29 · 10-6 m3/mol
wuparna śopłota sublimacija: 715 kJ/mol
škrějna śopłota kJ/mol
parowy śišć 1 Pa pśi 2710 K
specifiska śopłotna kapacita G: 709 J/(kg K)[1]
D: 427 J/(kg · K)
elektriska wóźiwosć G: 3 · 106 S/m
D: 1 · 10-4 S/m
śopłotna wóźiwosć G: 119–165 W/(m · K)
D: 900–1300 W/(m · K)
Chemiske
oksydaciske stawy 2, 4
oksidy (baziskosć) CO2; CO (pitśku kisały)
normalny potencial
elektronowa negatiwnosć2,55 (Pauling-Skala)
izotopy
izotop NH t1/2 ZM ZE MeV ZP
10C

{syn.}

 19,255 s ε 3,648 10B
11C

{syn.}

 20,39 min ε 1,982 11B
12C

98,9 %

 stabilny
13C

1,1 %

 stabilny
14C

< 10-9 %

 5730 a β− 0,156 14N
15C

{syn.}

 {{{cas_rozpadanja_dopoły}}} β− 9,772 15N
16C

{syn.}

 0,747 s β− 8,012 16N
Njetšašnostne pokaze
Markěrowanje ako tšašna maśizna
žedne tšašne symbole
R- a S-sady R: Pśedłoga:R-sady
S: Pśedłoga:S-sady
Pó móžnosći a jolic jo zwucone, se SI-jadnoty wužywaju.
Jolic nic druge zapisane, płaśe mjenjowane daty pśi standardnych wuměnjenjach.

Wuglik (łat. carbonium ze słowa carbo „(drjewowy) wugel“) jo chemiski element 6. głowneje kupki ze symbolom C. Wustupujo w pśiroźe w cystej formje ale teke chemiski wězany. Dla jogo wósebneje elektronoweje konfiguracije (połpołnjona L-škórpina) zamóžnosć k twórjenju kompleksnych molekulow a wót wšych chemiskich elementow nejwětšu wšelakorosć na chemiskich wězbow wobsejźi. Wuglikowe wězby twórje molekularny zakład wšogo zemskego žywjenja.

Wažne wězby

Dejmant a grafit - dwě formje wuglika

Oksida

Wuglik wustupujo w dwěma oksidoma, pśi tom ma rozdźělnu gódnosć.

  • CO (wuglikowy monoksid) jo wjelgin gadowaty za cłowjekow a wjele zwěrjetow a nastanjo pśez njedopołne spalenje. Wuglik jo w toś tej wězbje dwójogódnotny.
  • CO2 (wuglikowy dioksid) jo we wóźe rozpušćobny a reagěrujo z wódu k wuglikowej kisalinje (H2CO3). Wón se z wjele žywochow wudychujo, dokulaž wón se z wuglikowych hydratow a kislik nastanjo. Wuglik jo w toś tej wězbje stworogódnotny.

Kisalina

Wuglik wustupujo w jadnej anorganiskej kisalinje.

  • H2CO3 (wuglikowa kisalina) je słaba kisalina. Wóna móžo z wjele metalami sole twóriś.

Wuglikowe wóźiki

Wuglikowe wóźiki wobstoje ze nejmjeńša jadnogo wuglikowego atoma a styri wóźikowych atomow.

Eksistěruju tśi kupki, kótarež se w tom rozeznawaju, kak wjele seśonych wězbow maju.

  • Alkany
  • Alkeny
  • Alkiny

Nožki

  1. ↑ D. R. Lide: CRC handbook of chemistry and physics: A ready-reference book of chemical and physical data. 87. Aufl. Boca Raton Fla. : CRC Taylor & Francis, 2006 – ISBN 0-8493-0487-3
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.