Mandlowy bom
Mandlowy bom (Prunus dulcis)
systematika
Domena Eukaryoty
Swět Rostlinstwo
nadwótrěd: Semjenicy (Spermatophyta)
wótrěd: Pókšyty semjenjak (Magnoliophyta)
klasa: Rosopsida
pódklasa: (Rosidae)
pórěd: (Rosales)
swójźba: Róžowe rostliny (Rosaceae)
pódswójźba: (Amygdaloideae)
rod: Prunus
družyna: Mandlowy bom[1]
wědomnostne mě
Prunus dulcis
(Mill.) D. A. Webb

Mandlowy bom[1] (Prunus dulcis) jo kerk abo bom ze swójźby rožowych rostlinow. Jogo płod jo mandel[2].

Kwiśonka
Łopjeno
Płody
Płody
Ilustracija, Otto Wilhelm Thomé (1885)

Wopis

Mandlowy bom dośěgnjo wusokosć wót 3 až do 10 m. Wótergi jo jano kerk.

Krona jo kulojta až šyroko roznogata.

Łopjena

Łopjena su owalne až dłujkojśe-lancetojte a dośěgnu dłujkosć wót 5 až do 12 cm. Jich wogonki dośěgnu dłujkosć wokoło 2 cm a njasu na bazy někotare załzy.

Kwiśonka

Kwiśo wót měrca až do apryla. Swětłorožojte abo běłe kwiśonki se pśed łopjenjami jawje a dośěgnu pśeměr wót 3 až do 5 cm. Wóni stoje pó pěśoch až pó šesćoch w promjenjach.

Płody

Płone, jajojte, zelene, filcojśe kósmate płody wopśimjeju słabje brozdźonu packu ze śańkej škórpiznu. Wóni dośěgnu dłujkosć wót 3 až do 6 cm. Jich płodowe měso jo suche a packa jo wjelgin twarda.

Eksistěruju górke a słodke mandle, pśi tom górke mandle wopśimjeju až do 8 % amygdalina. Z amygdalina módrikowa kisalina nastanjo, tak až wjelika tšocha jo wjelgin gadojte.

Z mandlow se mandlowy wólej a zgromadnu z cukorom a aromatiskimi maśiznami marcipan gótowujotej. Mimo togo wopśimjeju mineralne maśizny.

Stojnišćo

Rosćo na njesolonych, pśepušćatych zemjach.

Synonymy

  • Amygdalus communis L.
  • Amygdalus dulcis Mill.
  • Prunus amygdalus (Linnaeus) Batsch.
  • Prunus communis L.
  • Prunus dulcis var. amara (DC.) Buchheim

Noty

  1. 1 2 W internetowym słowniku: Mandelbaum
  2. ↑ W internetowem słowniku: Mandel

Žrědła

  • Botanica, Bäume und Sträucher, Über 2000 Pflanzenporträts, ISBN 978-3-8331-4467-7, bok 682 (nim.)
  • Spohn: Welcher Baum ist das? Die neuen Kosmos-Naturführer, ISBN 978-3-440-10794-2, bok 107 (nim.)
  • Mayer, Schwegler: Welcher Baum ist das?, Bäume, Sträucher, Ziergehölze, ISBN 978-3-440-11273-1, bok 176 (nim.)

Eksterne wótkaze


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.