Finougriske rěcy

Geografiske rozšyrjenje:	Pódzajtšna, srjejźna a pódpołnocna Europa
Genetiska klasifikacija:	Uralske rěcy  Finougriske rěcy
Podskupiny:
Rozšyrjenje finougriskich rěcow

Kupka finougriskich rěcow słuša k swójźbje uralskich rěcow. Wobstoje z dweju kupkowu: z ugriskich rěcow a z finsko-permskich rěcow.

Rěcy

• Ugriske rěcy
  • hungoršćina
  • chantišćina
  • manzišćina
• Finsko-permske rěcy
  • Permske rěcy
    • Komiska rěc
    • Komipermjakska rěc
    • Udmurtska rěc
  • Finsko-wolzyne rěcy
    • marišćina
    • mordwinske rěcy
      • Ersa rěc
      • Mokša rěc
    • Mortwe Finsko-wolzyne rěcy
      • Merja rěc
      • Metsera rěc
      • Muroma rěc
    • Finsko-samiske rěcy
      • samiske rěcy
        • Zapadosamiske rěcy
          • Južnosamiska rěc
          • Umesamiska rěc – blisko wótemrěśa (ca. 20 rěcnikow)
          • Pitesamiska rěc – blisko wótemrěśa (ca. 20 rěcnikow)
          • Lulesamiska rěc
          • Sewjerosamiska rěc
        • Wuchodosamiske rěcy
          • Inarisamiska rěc
          • Kemisamiska rěc – wótemrěśa
          • Skoltsamiska rěc
          • Akalasamiska rěc – wótemrěśa
          • Kildinsamiska rěc
          • Tersamiska rěc – blisko wótemrěśa (2 rěcnika)
      • Baltofinske rěcy
        • ižoršćina
        • liwišćina – blisko wótemrěśa (1 rěcnica maśeršćiny, ca. 25 rěcnikow ako cuza rěc)
        • karelske rěcy
          • liwšćina (teke aunuska karelšćina abo oloněčćina)
          • lüdišćina – blisko wótemrěśa
          • karelšćina
            • sewjerna karelšćina (teke dwinska karelšćina)
            • pódpołdnjowa karelšćina
        • Finšćina
          • Finšćina Tornio-doła
        • wotišćina – blisko wótemrěśa (30–40 rěcnikow)
        • wepsišćina
        • Estnišćina
          • wõrušćina
          • setušćina

Wósebnosći

• Finougriske rěcy su aglutinujuce rěcy, t.gr. póśěgi buchu pśez wužywanje sufiksow a rědšej teke prefiksow wugronjone. Na pś. dom – w mójom domje:
  • finski: talo – talossani
  • mordwiniski: kudo – kudosom
  • hugorski: ház – házamban
• Finougriske rěcy njamaju žeden gramatiski rod.
• W baltofinskich a samiskich rěcach eksistěrujo stopnjowa změna konsonantow (nimski Stufenwechsel), t.gr. změna konsonanta w zdonku pó sufiksu. (Na pś. finski kukka – kukat (‘kwětka – kwětki’), katu – kadut (‘droga – drogi’); samiski ahkku – ahkut (‘starka – starki’), goahti – goađi (‘hěta – hěty’). Teke ma nejwěcej finskich rěcow wokalowu harmoniju.
• Z wuwześim Komišćiny njeznaju finougriske rěcy žeden syntetiski futur. W jadnotliwych rěcach wustupujo tola analytiski futur.
• We finougriskich rěcach njeeksistěrujo słowo za měś. Wobsejźeństwo se zwětšego pśez werb byś a deklinaciju wobsejźarja zwuraznja – pó słowje pla někogo jo něco (na pś. finski minulla on auto "mam awto", mordwiniski moń kudom "mam dom")
• We wšych finougriskich rěcach typiska jo bogatosć na padach, pśedewšym k zwuraznjenju městnych poměrow.
• Finske rěcy wobsejźe k negaciji zaprějacy werb, kótaryž se město głownego werba bu konjugěrujo. Na pś.:
  • Finski mennä – "hyś": en mene, "njejdu" – et mene, "njejźoš" – ei mene, "njejźo"
  • Komiski ker – "cyniś": og ker, "njecynim" – on ker, "njecyniš" – oz ker, "njecyni"
  • Samiski mannat "hyś": in mana "njejdu" - it mana "njejźoš" - ii mana "njejźo"

Numerale

Eksterne wótkaze

• Frequently Asked Questions about Finno-Ugrian Languages
• László Marácz: The Untenability Of The Finno-Ugrian Theory From A Linguistic Point Of View
• Lisćina uralskich rěčow z ličbu rěcnikow (engelski)