Peştun
Peştun (ya zi Peştu; be Peştuki: Paştun ya zi Pahtun, be Hindki: Pathan, be Farski: Afğan), yew şaro ke Efğanıstan u Pakıstan miyan de cıwiyeno. Caê inan veroci Efğanıstan u zımey Pakıstano. Zıwanê inan Peştukiyo. Ê Efğanıstan de zafiya nıfusi vırazeni, verê name Efğani, inan rê no name (Peştu) vaciyao. Ema dıme ra, name Efğani semedi heme şarê Efğanıstani ifadekerdene vaciyao u a ri ra inan rê zey şarê Efğanıstanê bini ra, Efğan vaciyeno.
| ||||||||
Nıfus | ||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
50-60 milyon miyan de | ||||||||
Mıntıqa | ||||||||
Efğanıstan 12,776,369 (2012) Pakıstan 29,342,892 (2012) Hindıstan 6,000 | ||||||||
Zıwan | ||||||||
Din | ||||||||
Grubê qewmanê ke elaqedarê | ||||||||
Taciki, Nurıstaniy |
Peştuni vani ki ê tenya jew pi ra yeni u ê Efğanıstan ra veciyi. Seserri 13. u 16. miyan de taê qabiley Peştunan, Pakıstan sero goç kerdi, no şınasiyeno. Peştunan miyan de arezey (zihniyet) eşriteti zaf esti, eşireti inan zaf esti u eni eşiretan miyan de gıreya quwetın esta. Rıstımê (kok) inan hetê pi ra yeno. Yani Peştunan de pi deha muhimo, maye muhim niya. Peştunan de her qabile de bınqabile, bınaile u bınkeye esti. Enê qabileyan miyan de cengi xeylê vecini u zaf merdumi mıreni. Texmin beno ki Efğanıstan de pêro 12 milyon Peştuni, Pakıstan de pêro 29,342,892 milyon Peştuni esti.
Efğanıstan de veroci suka Kabili de qabiley Durraniy esti, rocvetışê suka Kabili de qabiley Ğılzaiy esti.
Peştuni pêro mısılmanano sunniyo. Ema inan miyan de Şiiy zi esti. Verê terefê mısılmanan ra işğalê Efğanıstani şarê Peştu dinê binan rê bawer kerdi, zey Hinduizm u Zerduştiye.