Berlin
Berlin yew bacarê Almanyao u mıntıqa ra rocvetışê (şerqê) Almanya dero. Yewbiyayışê Almanya Federale u Cumhuriyetê Almanyayo Demokratik ra dıme Berlin serra 1990ıne de bi paytextê Almanya. Berlin bacarê Almanyao tewr gırdo.
  | |
|---|---|
 | |
| Melumat | |
| Dewlete | Almanya |
| Mıntıqa | Berlin-Brandenburg Metropolitan Region û Berlin |
| Merkezê idarey | Almanya |
| Ware | Almanya |
| Erd | 891,12 km2 |
| Nıfus | 3 755 251 |
| Berziye | 34 m |
| Serdar | Kai Wegner |
| Kodê têlefoni | 030 |
| Letey saete | Central European Standard Time (GMT+1) |
| Kodê postey | 10115–14199 |
| Zıwano resmi | Almanki |
| Sazbiyayış | |
| Cayo tewr berz | Arkenberge |
| Qıta | Ewropa |
| Zıwanê bini | Almanki û Berlin German |
| Geokod | 2950159 |
| Website | www.berlin.de/politik-verwaltung-buerger |
| Xerita | |
 | |
| Wikidata sera bıvurne | |
Tarix
Berlin bacarê do khano u seserra 12ine de niyao ro. Verênde serra 1701ıne de bi paytextê Brandenburgi. Serranê 1701 u 1871e miyan de Berlin paytextê Qralina Prusya biyo. Raveri ra serra 1871e de Berlin paytextê Almanyayo. Wextê dêmdayışê endustriyede Berlin zaf biyo gırd u biyo merkezê transport u iqtısadi. Serra 1936i de kayê Olimpiya Berlin de biyê.
Wextê Herbê Dınyayê Dıyıne Berlin biyo xırabe. Serra 1945i de Berlin bi dı letey. O ra dıme mıntıqa rocawanê (ğerbê) Berlini be terefê Qraliya Yewbiyayiye, Amerika u Fransa ra pia idare bi. Mıntıqa rocvetışê (şerqê) Berlini ki terefê Rusya ra idare bi. Serra 1949i de hetê rocvetışê (şerqê) Berlini bi paytextê Cumhuriyetê Almanya Demokratike. Serra 1961e de Berlin miyan de seraser yew dês vıraziya. Labelê serra 1989i de no dês ancia rıziya u dı heti biy yew, amey pêser.
İklım
Ewro nıfusê Berlini 3.3 milyono; labelê nıfusê metroy 4.2 milyono. Zaf mıxtelıf mılleti tede cıwiyenê: şarê Polonan, Zazayan u Tırkan tede zafo. Nıfusê şare Tırkiya 117,624o.
İklimê Berlini honıko; sıliye zaf varena. Seba awıka germıne (Gulf Stream), hewaê Berlini zaf serdın niyo. Erdê Berlini her daim kheweo (kıhoyo).
Nıfus
| Serre | Nıfus | Serre | Nıfus |
|---|---|---|---|
| {{{serre1}}} | {{{amarine1}}} | {{{serre6}}} | {{{amarine6}}} |
| {{{serre2}}} | {{{amarine2}}} | {{{serre7}}} | {{{amarine7}}} |
| {{{serre3}}} | {{{amarine3}}} | {{{serre8}}} | {{{amarine8}}} |
| {{{serre4}}} | {{{amarine4}}} | {{{serre9}}} | {{{amarine9}}} |
| {{{serre5}}} | {{{amarine5}}} | {{{serre10}}} | {{{amarine10}}} |
İqtısad
Nıka Berlin bacarê da moderno. Banê xeylê berzi u bınaê ke hetê mımarine ra mıkemmel vıraziyaê tede estê. Ewro Berlin merkezê huner, zagon, siyaset u turizmio. Sektorê dewlete zaf gırdo. Merkezê Deutsche Welle u Der Tagesspiegeli Berlin de ronaeyo.
Belediya
| Semtê Berlini |
Erd be km² |
Sıxletiye serê km² ra |
|---|---|---|
 | ||
| Charlottenburg-Wilmersdorf | 64,72 | 4.944 |
| Friedrichshain-Kreuzberg | 20,16 | 13.357 |
| Lichtenberg | 52,29 | 4.961 |
| Marzahn-Hellersdorf | 61,74 | 4.013 |
| Mitte | 39,47 | 8.456 |
| Neukölln | 44,93 | 6.969 |
| Pankow | 103,01 | 3.542 |
| Reinickendorf | 89,46 | 2.697 |
| Spandau | 91,91 | 2.435 |
| Steglitz-Zehlendorf | 102,50 | 2.867 |
| Tempelhof-Schöneberg | 53,09 | 6.304 |
| Treptow-Köpenick | 168,42 | 1.430 |
Hewa
| Heway Berlin | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Aşmi/Mengi | Çel | Şbt | Adr | Nsn | Gln | Hzr | Tmz | Tbx | Kşk | Tşv | Tşp | Kan | Serre |
| Tewr vêşi germ °C (°F) | 15.0 (59) |
17.0 (62.6) |
23.0 (73.4) |
27.0 (80.6) |
33.0 (91.4) |
36.0 (96.8) |
38.8 (101.8) |
35.0 (95) |
32.0 (89.6) |
25.0 (77) |
18.0 (64.4) |
15.0 (59) |
38.8 (101.8) |
| Tewr nızm germ °C (°F) | 2.9 (37.2) |
4.2 (39.6) |
8.5 (47.3) |
13.2 (55.8) |
18.9 (66) |
21.8 (71.2) |
24.0 (75.2) |
23.6 (74.5) |
18.8 (65.8) |
13.4 (56.1) |
7.1 (44.8) |
4.4 (39.9) |
13.4 (56.1) |
| Roce de werteyınine °C (°F) | 0.5 (32.9) |
1.3 (34.3) |
4.9 (40.8) |
8.7 (47.7) |
14.0 (57.2) |
17.0 (62.6) |
19.0 (66.2) |
18.9 (66) |
14.7 (58.5) |
9.9 (49.8) |
4.7 (40.5) |
2.0 (35.6) |
9.6 (49.3) |
| Tewr nızm honık °C (°F) | −1.5 (29.3) |
−1.6 (29.1) |
1.3 (34.3) |
4.2 (39.6) |
9.0 (48.2) |
12.3 (54.1) |
14.7 (58.5) |
14.1 (57.4) |
10.6 (51.1) |
6.4 (43.5) |
2.2 (36) |
−0.4 (31.3) |
5.9 (42.6) |
| Tewr vêşi honık °C (°F) | -25.0 (-13) |
-16.0 (3.2) |
-13.0 (8.6) |
-4.0 (24.8) |
-1.0 (30.2) |
4.0 (39.2) |
7.0 (44.6) |
7.0 (44.6) |
0.0 (32) |
-7.0 (19.4) |
-9.0 (15.8) |
-17.0 (1.4) |
−21.0 (−5.8) |
| Sıxletina vartışi mm (inches) | 42 (1.65) |
33 (1.3) |
41 (1.61) |
37 (1.46) |
54 (2.13) |
69 (2.72) |
56 (2.2) |
58 (2.28) |
45 (1.77) |
37 (1.46) |
44 (1.73) |
55 (2.17) |
571 (22.48) |
| Rocê ticıni | 10.0 | 8.0 | 9.1 | 7.8 | 8.9 | 9.8 | 8.4 | 7.9 | 7.8 | 7.6 | 9.6 | 11.4 | 106.3 |
| Saeta tici | 46.5 | 73.5 | 120.9 | 159.0 | 220.1 | 222.0 | 217.0 | 210.8 | 156.0 | 111.6 | 51.0 | 37.2 | 1,625.6 |
| Source no. 1: World Meteorological Organization (UN)[1] | |||||||||||||
| Source no. 2: HKO[2] | |||||||||||||
Bıvênên
Çımeyi
- "Weather Information for Berlin". May 2011. http://www.worldweather.org/016/c00059.htm.
- "Climatological Normals of Berlin". Hong Kong Observatory. Archived from the original on 19 November 2019. https://web.archive.org/web/20191119204000/http://www.hko.gov.hk/wxinfo/climat/world/eng/europe/ger_pl/berlin_e.htm. Retrieved 20 May 2010.
- Sitey Berlinio Resmi Archived 2007-01-25 at the Wayback Machine