140-ы рамонтны завод
Тып ААТ
Заснаванне 1943[1]
Размяшчэнне Беларусь Барысаў, вул. Л. Чалоўскай, д. 19[1]
Сайт 140zavod.by

140-ы рамонтны завод — дзяржаўнае прадпрыемства ваенна-прамысловага комплексу Беларусі, якое спецыялізуецца на рамонце і мадэрнізацыі бранятанкавай тэхнікі і рухавікоў да яе[1]. У 2020—2021 гадах завод трапіў пад санкцыі ЕС, Вялікабрытаніі, ЗША і некаторых іншых краін.

Гісторыя

1943—1991

Рухомы танка-агрэгатны рамонтны завод № 7 быў створаны па рашэнні Дзяржаўнага камітэта абароны СССР[2], у маі—жніўні 1943 года ў горадзе Вышні Валачок Калінінскай вобласці РСФСР[1][3].

5 красавіка 1945 года завод быў узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі — «за прыкладнае выкананне заданняў камандавання ў баях з нямецкімі захопнікамі пры авалоданні горадам Будапешт і праяўленым пры гэтым доблесць і мужнасць"».

Усяго да канца Вялікай Айчыннай вайны завод адрамантаваў 6,5 тысяч танкаў, больш за 3000 рухавікоў, а таксама дзясяткі тысяч агрэгатаў трансмісіі, вузлоў і механізмаў[3].

У ліпені 1948 года быў перадыслакаваны ў горад Барысаў Мінскай вобласці БССР[1] і ў снежні 1948 года атрымаў новае найменне — 140-ы рамонтны завод.

У 1968 годзе завод асвоіў капітальны рамонт БМП-1, у 1981 годзе — капітальны рамонт танка Т-72, у 1988 годзе асвоіў капітальны рамонт інжынернай машыны разграмадзя ІМР. На базе прадпрыемства сумесна з канструктарска-тэхналагічным цэнтрам ГБТУ Міністэрства абароны СССР адпрацоўваліся тэхналогіі капітальнага рамонту і мадэрнізацыі бранятанкавай тэхнікі і ўзбраення, якія ў наступным ўкараняліся на іншых рамонтных прадпрыемствах. Усяго ў савецкі перыяд прадпрыемствам было адрамантавала больш 13000 баявых машын пяхоты БМП-1 і БМП-2, 1000 танкаў і 77000 рухавікоў[2].

1990-я гады

Т-72БМЭ — мадэрнізацыя танка Т-72, выкананая на 140-м рамонтным заводзе

Пасля 1991 года прадпрыемства перайшло ў вядзенне Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь[1].

У адпаведнасці з Дагаворам аб звычайных узброеных сілах у Еўропе Беларусь прыняла на сябе абавязацельствы па скарачэнні колькасці бронетэхнікі, пасля чаго на 140-м рамонтным заводзе пачалося знішчэнне перавышальных дазволены ліміт танкаў, бронетранспарцёраў і бронемашын. У сувязі з практычна поўным знікненнем дзяржаўных заказаў у 1990-я гады становішча прадпрыемства ўскладнілася[3], колькасць рабочых скарацілася з 1800 да 800 чалавек[4].

Імкнучыся пашырыць спектр паслуг, на заводзе асвоілі капітальны рамонт тэхнікі грамадзянскага прызначэння: чыгуначных автодрезин, автомотрис, цеплавозаў ТГК, а таксама рухавікоў для трактароў «Кіравец» і вялікагрузных аўтамабіляў БелАЗ[4].

Акрамя таго, на базе шасі падлягаючых ліквідацыі БМП-1 сумесна з УНДІТрансмаш былі распрацаваны аварыйна-выратавальныя машыны «Бярэзіна» і «Алеся», лесапажарныя машыны ЛПМ, а на базе танка — Т-62 — гусенічны цягач «Зубр»[4].

2000-я гады

У пачатку 2000-х гадоў на заводзе пачалася распрацоўка мадэрнізаваных варыянтаў БТР-60ПБ і БТР-70 для Узброеных Сіл краіны і замежных заказчыкаў[5].

У 2001 годзе завод пачаў распрацоўку мадэрнізаванага варыянту БТР-70 сумесна са славацкай кампаніяй «Metapol», якая прапанавала для ўстаноўкі на бронетранспарцёр свой вежавы баявы модуль «Cobra» (які таксама прапаноўваўся для ўстаноўкі на БМП-1 і на мадэрнізаваны варыянт бронетранспарцёра OT-64 SKOT чэхаславацкай вытворчасці). Дэманстрацыйны ўзор бронемашыны «Кобра-К» (БТР-70 з баявым модулем «Cobra») удзельнічаў у комплексных аператыўна-тактычных вучэннях «Бярэзіна-2002», якія праходзілі з 27 мая па 2 чэрвеня 2002 года, у кастрычніку 2002 года быў прадстаўлены на міжнароднай выставе ўзбраення і ваеннай тэхнікі «SOFEX-2002» у Амане (Іарданія), а пазней — на іншых зброевых выставах[6]. Акрамя таго, была створана бронемашына «Кобра-С» (БМП-1 з баявым модулем «Cobra»), таксама прадстаўленая на зброевых выставах і прапанаваная на экспарт[4] і пачаты работы па мадэрнізацыі аднаго МТ-ЛБ[7].

У гэты ж час адзін БТР-80 быў абсталяваны кандыцыянерам «Фалькат» мінскай вытворчасці (у далейшым, гэты бронетранспарцёр паспяхова прайшоў выпрабаванні, але далейшага развіцця гэты варыянт мадэрнізацыі не атрымаў)[8].

Да 2002 года сумесна са спецыялістамі расійскай кампаніі «Логас» на заводзе былі створаны сучасныя электронныя трэнажоры ТБ-172 для падрыхтоўкі экіпажаў танкаў і баявых машын пяхоты[4][9]. У гэтым жа годзе для вучэнняў «Бярэзіна-2002» былі зробленыя мадэрнізаваны танк Т-72Б (абсталяваны цеплавізійным прыцэлам TISAS) і мадэрнізаваны ўзор БМП-2 (абсталяваны прыцэльна-назіральным комплексам «Рубеж» вытворчасці ААТ «Пеленг»[10].

У 2003 годзе на заводзе ўкаранёна сістэма менеджменту якасці у адпаведнасці са стандартамі ISO 9001-2009 і сістэма кіравання навакольным асяроддзем у адпаведнасці з патрабаваннямі стандарту СТБ ІСО 14001-2005[2]. 30 снежня 2003 года завод перайшоў у вядзенне Дзяржаўнага ваенна-прамысловага камітэта Рэспублікі Беларусь[1].

17-20 мая 2005 года на выставе MILEX-2005тбыў прадстаўлены ўзор БМП-2 з прыцэльна-назіральным комплексам «Рубеж-М» вытворчасці ААТ «Пеленг» (мадэрнізаваны на 140-м рамонтным заводзе і прапанаваны на экспарт)[11].

У 2007 годзе завод пачаў распрацоўку мадэрнізаванага варыянту БРДМ-2[2].

БРДМ «Кайман»
Баявая машына Кайман з 30 мм аўтаматычнай гарматай 2А42
Бронеаўтамабіль «Абаронца»

Па стане на пачатак 2008 года, прадпрыемства мела магчымасць:[1]

  • ажыццяўляць капітальны рамонт асноўных баявых танкаў Т-72, Т-72А, Т-72Б, Т-72Б1, базавых шасі інжынерных машын разграмадзяння ІМР-2, баявых машын пяхоты БМП-1 і БМП-2, бронетранспарцёраў БТР-60ПБ, БТР-70 і спецыяльных машын на іх базе, дызельных рухавікоў і 20 відаў чыгуначнай тэхнікі[1];
  • ажыццяўляць рамонт агрэгатаў, артылерыйскіх сістэм, прыбораў прыцэльвання, электра- і спецабсталявання бранятанкавай тэхнікі савецкай вытворчасці[1];
  • вырабляць аварыйна-транспартныя машыны «Бярэзіна», лесапажарныя машыны ЛПМ і ЛПМ-1, усюдыходныя краны і экскаватары на шасі БМП-1, аварыйна-транспартныя машыны «Алеся» на базе БРДМ-2, гусенічныя цягачы «Зубр» на шасі танка Т-62[1]

У 2009 годзе завод асвоіў капітальны рамонт танкаў Т-80Б, т-80БВ і Т-80БВК[2].

23 снежня 2009 года Рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства было пераўтворана ў адкрытае акцыянернае таварыства.

2010-я гады

30 жніўня 2010 года заводам быў запатэнтаваны мадэрнізаваны варыянт БРДМ-2 (з заменай штатнага бензінавага рухавіка на дызельны рухавік магутнасцю 115 кВт з 5-ступеністай каробкай перадач і новай сістэмай астуджэння)[12]. У 2011 годзе завод асвоіў мадэрнізацыю бронемашын БРДМ-2 да ўзроўню БРДМ-2МБ1 (з устаноўкай дызельнага рухавіка і баявога модуля «Адунок»)[2].

26 лістапада 2013 года двое спецыялістаў 140-га завода загінулі ў ходзе тэрарыстычнай атакі на гасцініцу «Амстэрдам» у Сане, сталіцы Емена. Беларусы працавалі пры Міністэрстве абароны краіны і, па некаторай інфармацыі, аказвалі дапамогу ў тэхнічным абслугоўванні танкаў Т-80БВ, закупленых еменскім бокам у Беларусі ў 2010 годзе[13]. Зыходзячы з публікацыі газеты «Во славу Родины», гэта была не адзіная замежная камандзіроўка спецыялістаў завода, і яго работнікі часта выязджаюць у іншыя краіны з мэтай тэхнічнага абслугоўвання машын і дэманстрацыі магчымасцяў выпускаюцца узораў прадукцыі[14].

У 2014—2015 гады на заводзе была распрацавана бронемашына МБТС «Кайман»[15].

У 2015 годзе на заводзе былі завершаны работы па стварэнні мадэрнізаванага бронетранспарцёра БТР-60МБ1[16]. У студзені 2017 года на заводзе былі завершаны работы па стварэнні мадэрнізаванага бронетранспарцёра БТР-70МБ1, пасля завяршэння выпрабаванняў афіцыйна прынятага на ўзбраенне[17][15].

Прадстаўлены ў 2016 годзе на «танкавым біятлоне» варыянт мадэрнізацыі танка Т-72Б у 2017 годзе быў прыняты на ўзбраенне пад найменнем Т-72БМ1[15][18].

20-22 мая 2017 года на якая прайшла ў Мінску 8-й міжнароднай выставе ўзбраення і ваеннай тэхнікі «MILEX-2017» быў прадстаўлены дэманстрацыйны ўзор танка Т-72БМЭ[3], які мадэрнізавалі 140-ы рамонтны завод, кампанія «Белтэхэкспарт» і ААТ «Пеленг» (Менск)[19].

15-18 мая 2019 года на 9-й Міжнароднай выставе ўзбраення і ваеннай тэхнікі «MILEX-2019» 140-ы рамонтны завод прадставіў бронеаўтамабіль «Абаронца» на шасі трохвоснага грузавіка МАЗ-631708[20].

Міжнародныя санкцыі

17 снежня 2020 года завод быў унесены ў «Чорны спіс Еўрасаюза»[21]. Пры абгрунтаванні ўвядзення санкцый Савет Еўрапейскага саюза адзначыў, што завод з’яўляецца часткай Дзяржаўнага ваенна-прамысловага камітэта, які адказвае за рэалізацыю ваенна-тэхнічнай палітыкі і падпарадкоўваецца Савету міністраў і прэзідэнту, такім чынам якія атрымліваюць выгаду ад сувязі з рэжымам Лукашэнкі і падтрымліваюць яго[22]. Акрамя таго, кампанія вырабляе транспартныя сродкі і бронетранспарцёры, якія выкарыстоўваліся супраць мірных дэманстрацый, якія мелі месца пасля прэзідэнцкіх выбараў 2020 года, што ўскладае на яе адказнасць за рэпрэсіі супраць грамадзянскай супольнасці і беларускай дэмакратычнай апазіцыі[22].

Албанія, Ісландыя, Ліхтэнштэйн, Нарвегія, Паўночная Македонія, Чарнагорыя далучыліся да снежаньскага пакета санкцый ЕС 26 студзеня 2021 года[23]. Таксама завод у свае санкцыйныя спісы ўнеслі Вялікабрытанія[24] і Швейцарыя[25].

2 снежня 2021 года 140-ы рамонтны завод быў уключаны ў санкцыйныя спісы ЗША[26] і Канады[27].

У снежні 2021 года паведамлялася, што з-за санкцый Еўрапейскага Саюза, накладзеных на 140-ы рамонтны завод, былі спыненыя пастаўкі бранявых лістоў з Фінляндыі, у выніку чаго спынілася вытворчасць БРДМ «Кайман»[28].

У 2022 годзе завод трапіў пад санкцыі Новай Зеландыі, Японіі і Украіны[29].

Зноскі

  1. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 140-й ремонтный завод // Предприятия оборонно-промышленного комплекса России и стран СНГ. Справочник. изд. 4-е, пер. М., 2008. стр. 448
  2. 1 2 3 4 5 6 ОАО «140 ремонтный завод» отмечает 7 мая 70-летие со дня образования // «Новости ЦАМТО» от 30 апреля 2013
  3. 1 2 3 4 Станислав Ворожин. Место, где танки возрождаются // газета «Во славу Родины», № 173 от 18 сентября 2018
  4. 1 2 3 4 5 Валерий Ковалёв. Вставший с колен // газета «Красная звезда» от 25 октября 2002
  5. ↑ Валерий Ковалёв. Эффект модернизации // «Красная звезда» от 15 августа 2002
  6. ↑ Алексей Мазепов. MILEX 2003 // журнал «Техника и вооружение», № 8, 2003. стр. 11-14
  7. ↑ Валерий Ковалёв. Военные водители не останутся «без колес» // газета «Красная звезда» от 20 ноября 2001
  8. ↑ Falkat — техника для человека // журнал «Армия», № 2, 2004. стр.32-33
  9. ↑ «Вскоре в части белорусской армии начнут поступать недавно принятые на вооружение современные электронные тренажеры. Они созданы на 140-м ремонтном заводе министерства обороны республики в Борисове в сотрудничестве с российской фирмой „Логос“ и предназначены для обучения экипажей танков и БМП»
    Валерий Ковалёв. В армии союзной Белоруссии // газета «Красная звезда» от 4 июня 2003
  10. ↑ подполковник Алексей Симоненко. Военно-техническая политика и вооружённые силы Республики Беларусь // журнал «Армия», № 5, 2003. стр.28-33
  11. ↑ Юрий Стригельский. MILEX набирает обороты // журнал «Армия», № 3, 2005. стр.53-59
  12. ↑ Н. С. Лутонин, В. И. Будевич, С. С. Шпак, Н. И. Голуб, В. С. Дулько (открытое акционерное общество «140-й ремонтный завод»). Бронированная разведывательно-дозорная машина // Патент Республики Беларусь U 6398 от 30 августа 2010
  13. ↑ Алескандр Алесин. Списанные в Беларуси танки воюют в Йемене Архівавана 23 красавіка 2021. // Naviny.by (20 октября 2014)
  14. ↑ Борисовчанину Анатолю Мазынскому, расстрелянному в Йемене, до пенсии оставался год // Govorim.by, 5 декабря 2013
  15. 1 2 3 генерал-майор Игорь Лотенков. Техника и вооружение: современный облик вооружённых сил // журнал «Армия», № 1, январь — февраль 2017. стр.2-5
  16. ↑ подполковник запаса Николай Макаревич. Завод, умеющий всё // «Во славу Родины», № 133 от 21 июля 2015
  17. ↑ ОАО «140 ремонтный завод» успешно завершил ОКР по модернизации БТР-70 Архівавана 19 ліпеня 2019. // официальный сайт Государственного военно-промышленного комитета РБ от 4 января 2017
  18. ↑ Битва «стальных гладиаторов» // журнал «Армия», № 4 (128), 2017. стр.24-27
  19. ↑ Белорусский танк T-72БМЭ с усиленной защитой и тепловизором // газета «Военно-промышленный курьер» от 22 мая 2017
  20. ↑ «Защитника» из Борисова показали на «MILEX — 2019». Фотофакт(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 20 ліпеня 2019. Праверана 27 снежня 2021.
  21. ↑ Jozwiak, Rikard. EU Officially Slaps More Economic Sanctions On Belarus Over Crackdown (англ.). Радио «Свобода» (17 снежня 2020). Архівавана з першакрыніцы 21 ліпеня 2021. Праверана 21 ліпеня 2021.
  22. 1 2 Consolidated text: Council Decision 2012/642/CFSP of 15 October 2012 concerning restrictive measures in view of the situation in Belarus (англ.). EUR-Lex. Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2021. Праверана 26 кастрычніка 2021.
  23. ↑ Declaration by the High Representative on behalf of the European Union on the alignment of certain countries concerning restrictive measures against Belarus (англ.). Совет Европейского союза (26 студзеня 2021). Праверана 9 верасня 2021.
  24. ↑ CONSOLIDATED LIST OF FINANCIAL SANCTIONS TARGETS IN THE UK (англ.)(недаступная спасылка). ofsistorage.blob.core.windows.net. Казначейство Её Величества. Архівавана з першакрыніцы 17 снежня 2021. Праверана 26 кастрычніка 2021.
  25. ↑ Sanctions program: Belarus: Verordnung vom 11. Dezember 2020 über Massnahmen gegenüber Belarus (SR 946.231.116.9), Anhang 1 Origin: EU Sanctions: Art. 2 Abs. 1 (Finanzsanktionen) und Art. 3 Abs. 1 (Ein- und Durchreiseverbot) (англ.). Staatssekretariat für Wirtschaft (7 ліпеня 2021). Архівавана з першакрыніцы 7 ліпеня 2021. Праверана 10 ліпеня 2021.
  26. ↑ Виктор Владимиров. США объявили о крупномасштабных санкциях в отношении Беларуси. Голос Америки (2 снежня 2021). Праверана 9 снежня 2021.
  27. ↑ Канада ввела санкции против Дмитрия Лукашенко и семи структур. Интерфакс (2 снежня 2021). Праверана 9 снежня 2021.
  28. ↑ Санкции в действии: ремонтный завод в Борисове не может выпускать броневики «Кайман». Праверана 15 снежня 2021.
  29. ↑ Відкрите акціонерне товариство "140 ремонтний завод"

Літаратура

  • Беларуси нужна мобильная армия // Информационный бюллетень Администрации Президента Республики Беларусь. — 2014. — № 7. — С. 21—23.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.