Яўген Эдуардавіч Вітынг
Дата нараджэння 21 ліпеня (2 жніўня) 1882[1] ці 8 (20) ліпеня 1884[2]
Месца нараджэння
Дата смерці 10 жніўня 1959(1959-08-10)[2], 20 жніўня 1959(1959-08-20)[2] ці 28 жніўня 1959(1959-08-28)[2][1]
Месца смерці
Краіна Расійская імперыя→Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік
Месца працы
Музычная дзейнасць
Прафесіі оперны спявак
Пеўчы голас тэнар
Інструменты тэнар
Выхаванцы Міхаіл Акімавіч Зюванаў
Узнагароды Заслужаны дзеяч мастацтваў БССР (1955)

Яўге́н (Э́йжэн) Эдуа́рдавіч Ві́тынг (Ві́тынгс) (2 жніўня (20 ліпеня) 1884, Пецярбург — 10 (у некаторых крыніцах 20 і 28) жніўня 1959, г. Мінск) — артыст оперы, оперны спявак (лірыка-драматычны тэнар) і педагог. Заслужаны дзеяч мастацтваў Латвійскай ССР (1946) і БССР (1955).

Біяграфія

У 1895—1900 вучыўся ў Камерцыйным вучылішчы. Спевам пачаў навучацца па радзе свайго брата, артыста аперэты Інсарава. Паступіў у Пецярбуржскую кансерваторыю (клас С. Габеля), але ў хуткім часе кінуў навучанне. Працягваў браць урокі спеваў у В. Любімава, потым у Л. Кляменцьева. У 1904—06 удасканальваўся ў Мілане, дзе займаўся пад кіраўніцтвам Дж. Дэльф’юме. У 1906 дэбютаваў у г. П’ячэнца ў партыі Эдгара, потым выступаў у Мілане. У тым самым годзе вярнуўся ў Расію і быў прыняты ў трупу пецярбуржскага Народнага дома. У 1909—18 саліст пецярбуржскага Марыінскага тэатра (дэбютаваў у партыі Сабініна). У 1913 гастраляваў у Казані. З 1918 жыў у Рызе, дзе быў адным з арганізатараў опернага тэатра, на сцэне якога спяваў да 1940 года.

З пачатку 1920-х гадоў стала гастраляваў у многіх краінах: Англіі, Францыі (1924—26, 1934), Манака, Іспаніі (1924—26, 1932, 1934, Мадрыд, Барселона), Італіі (1924—26, 1932, Міланскі тэатр «Ла Скала»), Берліне (1928), Югаславіі (1931, Белград. Загрэб, Любляна), Румыніі (1932, Бухарэст), ЗША (1933, 1933/36, Нью-Ёрк, Філадэльфія), Кітае (1929, Харбін, Шанхай), Японіі (1929), Чэхаславакіі (1934), Фінляндыі, Літве, Эстоніі. Выступаў у Адэсе (1926), Свярдлоўску (1927—28), Тбілісі (1927).

Апошняе выступленне адбылося ў 1946 на сцэне Рыжскага опернага тэатра ў партыі Элеазара.

Творчасць

Валодаў моцным, роўным ва ўсіх рэгістрах (з густой сярэдзінай) голасам рэдкай прыгажосці і шырокага дыяпазону (свабодна пераадольваў цяжкасці верхняга рэгістра), адрозніваўся яркай сцэнічнай знешнасцю. Яго выкананю былі ўласцівы дакладнасць фразіроўкі, экспрэсія, лёгкасць і вытанчанасць. Аднак крытыка адзначала недастатковую ўвагу да сцэнічнага боку вобразу. Рэпертуар уключаў звыш 35 партый.

Першы выканаўца партый Трубадура («Цуд роз» П. Шэнка); у Марыінскім тэатры — Эрэкле («Здрада» М. Іпалітава-Іванова — Беса, Пінкертона («Чыа-Чыа-сан»; атрымаў падзячны ліст ад кампазітара Дж. Пучыні), Эрыка («Лятучы галандзец» Р. Вагнера), Рыцара («Нюрнбергскія мейстэрзінгеры»).

Педагагічная дзейнасць

З 1920, разам з выступамі на опернай сцэне, выкладаў у Рыжскай кансерваторыі (да 1926 і ў 1940—50, з 1947 прафесар), у 1936—40 — у Літоўскай нацыянальнай кансерваторыі ў Каўнасе, у 1950—59 — у Мінскай кансерваторыі. Выхаваў цэлую плеяду савецкіх спевакоў, сярод якіх І. Бушкін, М. Ворвулеў, В. Глушакоў, П. Гравеліс, М. Зюванаў, К. Гутаўскас, Р. Асіпенка, А. Самарадаў.

Сачыненні

  • Сустрэчы і уражанні (урыўкі з кнігі ўспамінаў Я. Э. Вітынгса) // Чырвоная змена (Мінск). 1955. 26 і 29 сакавіка
  • Выдающийся дирижер и композитор (К 40-летию со дня смерти Э. Ф. Направника) // Сов. Белоруссия (Минск). 1956. 23 ноября
  • О Ф. И. Шаляпине // Маладосць (Минск). 1957. № 8
  • Беньямино Джильи // Чырвоная змена (Минск). 1957. 22 дек.
  • Встречи с Ф. И. Шаляпиным (записаны в 1954 Л. А. Ванковичем) // Неман. 1982. № 5. С. 164—167
  • Сцена и жизнь (Отрывки из книги воспоминаний) / Лит. обраб. Л. А. Ванкович (машинопись). — в ЦГАЛИ БССР, ф. 54, оп. 2, № 14
  • Краткое воспоминание о русских артистах-певцах, выступавших за рубежом России в конце XIX и нач. XX в. (машинопись). — Там же, ф. 54, оп. 2, № 10
  • Автобиография (рук.). — Там же, ф. 54, оп. 1, № 56.

Зноскі

  1. 1 2 ВИ́ТИНГ, Витингс Евгений Эдуардович // Музыкальная энциклопедия / под ред. Ю. В. Келдыш — М.: Советская энциклопедия, Советский композитор, 1973. — Т. 1: А — Гонг.
  2. 1 2 3 4 Pruzhansky A. ВИТТИНГ, Витингс Евгений (Эйжен) Эдуардович // Отечественные певцы 1750—1917: Словарь: В двух частях. Часть первая — М.: (untranslated), 1991. — Т. 1. — С. 100–101. — 424 с. — ISBN 5-85285-151-5

Літаратура

  • Нисневич И. Выдатны творчы шлях. (Да 75-годзя з нарадження Я. Віцінга) // Літаратура і мастацтва (Минск). 1959. 5 авг.
  • Левик С. Ю. Записки оперного певца. — 2-е изд. — М., 1962. С. 408—409
  • Левик С. Ю. Четверть века в опере. — М., 1970. С. 364
  • Веpиня С. Ф. Музыкальный театр Латвии и зарождение латышской национальной оперы. — Л., 1973. С. 146—147.

Спасылкі

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.