Якаў Рыгоравіч Сінай (нар. 21 верасня 1935, Масква) — савецкі і амерыканскі матэматык, які працуе ў галіне тэорыі дынамічных сістэм, эргадычнай тэорыі і матэматычнай фізікі, правадзейны член Расійскай акадэміі навук (7 снежня 1991), лаўрэат Абелеўскай прэміі (2014) .
Біяграфія
Нарадзіўся ў сям’і з багатымі навуковымі традыцыямі. Яго бацькамі былі даследчыкі ў галіне медыцыны, а дзедам быў В. Ф. Каган — адзін з першых матэматыкаў Расіі, які працаваў у галіне нееўклідавай і дыферэнцыяльнай геаметрыі. Бацька — Рыгор Якаўлевіч Сінай (1902—1952), падпалкоўнік медыцынскай службы, доктар медыцынскіх навук, загадчык кафедры мікрабіялогіі 3-га Маскоўскага медыцынскага інстытута, з 1945 года - прафесар кафедры мікрабіялогіі і вірусалогіі 2-га МДМІ, рэдактар фундаментальнага дапаможніка «Мікрабіялагічныя метады даследавання захворваннях» (1940, 1949), аўтар манаграфій «Тулярэмія» (1940) і «Кароткі дапаможнік па барацьбе з чумой» (1941). Маці — Надзея Веньямінаўна Каган (1900—1938), старшы навуковы супрацоўнік у Інстытуце эксперыментальнай медыцыны імя М. Горкага; займалася распрацоўкай казінай вакцыны супраць вяснова-летняга энцэфаліту, разам з лабаранткай Н. Я. Уткінай загінула ў выніку заражэння прэпаратам віруса энцэфаліту, уласцівасці якога вывучала. Брат — Р. І. Барэнблат, механік.
Вучыўся на механіка-матэматычным факультэце МДУ, які скончыў у 1957 годзе. У 1956 годзе ажаніўся са сваёй аднакурсніцай Аленай Бенцыянаўнай Вул, дачкой вядомага фізіка Бенцыяна Майсеевіча Вула.
Вучань А. М. Калмагорава. Кандыдат навук (1960), доктар навук (1964). З 1960 года працаваў у МДУ, з 1971 года — прафесар. Таксама працаваў старшым (1962), а затым галоўным (1986) навуковым супрацоўнікам Інстытута тэарэтычнай фізікі імя Л. Д. Ландау. З 1993 года — прафесар Прынстанскага ўніверсітэта.
Сярод яго вучняў найбольш вядомы Р. А. Маргуліс.
З 1983 года — ганаровы замежны член Амерыканскай акадэміі мастацтваў і навук. Замежны член Нацыянальнай акадэміі навук ЗША (1999). У 2009 годзе абраны ў замежныя члены Лонданскага каралеўскага таварыства. З 2012 года з’яўляецца правадзейным членам Амерыканскага матэматычнага таварыства.
Зноскі
- ↑ MacTutor History of Mathematics archive — 1994. Праверана 22 жніўня 2017.
- ↑ Yakov Sinai // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Deutsche Nationalbibliothek Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 17 снежня 2014.
- 1 2 Czech National Authority Database Праверана 18 ліпеня 2023.
- 1 2 3 4 5 6 Матэматычная генеалогія — 1997.
- ↑ Матэматычная генеалогія — 1997. Праверана 8 жніўня 2016.
- ↑ https://www.ae-info.org/ae/User/Sinai_Yakov
- ↑ http://www.ams.org/fellows_by_year.cgi?year=2013 Праверана 24 лістапада 2022.
- ↑ http://www.ams.org/news?news_id=1680 Праверана 24 лістапада 2022.