Язь
Навуковая класіфікацыя
прамежныя рангі Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Жывёлы Падцарства:  Эўметазоі Без рангу:  Двухбакова-сіметрычныя Без рангу:  Другаснаротыя Тып:  Хордавыя Падтып:  Пазваночныя Інфратып:  Сківічнаротыя Клада:  Рыбы Надклас:  Касцявыя рыбы Клас:  Прамянёвапёрыя рыбы Падклас:  Навапёрыя рыбы Інфраклас:  Касцістыя рыбы Надатрад:  Ostariophysi Серыя:  Otophysi Атрад:  Карпападобныя Надсямейства:  Карпападобныя Сямейства:  Карпавыя Род:  Leuciscus Від:  Язь
Міжнародная навуковая назва
Leuciscus idus (Linnaeus, 1758)
Сінонімы
Cyprinus idbarus Linnaeus, 1758[1] Cyprinus idus Linnaeus, 1758[1] Cyprinus jeses Linnaeus, 1758[1] Cyprinus microlepidotus Ekström, 1835[1] Cyprinus orfus Linnaeus, 1758[1] Cyprinus orphusLinnaeus, 1758[1] Idus idus (Linnaeus, 1758)[1] Idus melanotus Heckel, 1843[1] Idus melanotus orientalis Sinitzyn, 1900[1] Idus miniatus Heckel & Kner, 1858[1] Idus miniatus Bonaparte, 1845[1] Idus oxianus Kessler, 1877[1] Leuciscus idus auratus Bade, 1901[1] Leuciscus idus idus (Linnaeus, 1758)[1] Leuciscus idus idus sibiricus Kirillov, 1958[1] Leuciscus idus lapponicus Günther, 1868[1] Leuciscus idus oxianus (Kessler, 1877)[1] Leuciscus neglectus Selys-Longchamps, 1842[1] Squalius oxianus Kessler, 1877[1]
Ахоўны статус
Выклікаюць найменшыя асцярогі IUCN 3.1 Least Concern : / 11884
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   163576 NCBI   69811 EOL   207288

Язь (Leuciscus idus) — рыба сямейства карпавых, мае знешняе падабенства з плоткай. Народная назва вязь, дробнага — пад'язік.

Апісанне

У даўжыню язь дасягае 60—70 см, маса да 4—6 кг. Цела сціснутае з бакоў, луска дробная. Галава адносна кароткая, лоб шырокі, пукаты, рот ніжні. Анальны і спінны плаўнікі ўсечаныя.

Агульная афарбоўка цемнаватая, з залацістым адценнем. Спіна і верхняя частка бакоў цёмна-сінія, бруха серабрыстае. Спінны і хваставы плаўнікі цёмныя, зрэдку чырванаватыя, астатнія чырвоныя. Радужына зеленавата-жоўтая з цёмнай плямай.

Пашырэнне

Язь — прэснаводная рыба, аднак можа жыць і ў паўпрэснай вадзе марскіх заліваў. Пашыраны ў водах Сярэдняй Еўропы і Сібіры да Калымы, асобны падвід у басейне Аральскага мора. На Беларусі трапляецца ў рэках, праточных азёрах, вадасховішчах; пазбягае рэк з халоднай вадой і вярхоўяў з хуткім цячэннем. Трымаецца глыбокіх затокаў з ціхім цячэннем, каля мастоў, віроў і ям ніжэй перакатаў, каля берагоў з навіслым хмызняком, аддае перавагу месцам з гліністым, заглееным дном.

Асаблівасці біялогіі

Найбольш актыўны раніцай і на змярканні. Зімуе чародамі на глыбіні. Пасля нерасту жыве паасобку.

Корміцца насякомымі, іх лічынкамі, ракападобнымі, дробнымі малюскамі, воднай расліннасцю.

Палавая спеласць на 4—5-м годзе. Нераст у красавіку—маі, чародны, на разводдзі, у пратоках і на захламленых перакатах. Плоднасць ад 40 да 150 тыс. ікрынак.

Промысел

Прамысловае значэнне невялікае. Аб'ект аматарскага рыбалоўства.

Зноскі

Літаратура

• Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз.