Юсцінас Марцінкявічус
Justinas Marcinkevičius
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	10 сакавіка 1930(1930-03-10)[1][2][…]
Месца нараджэння	Важацкіеміс[d], Q14918828?, Прыенайскі раён, Літва[3]
Дата смерці	16 лютага 2011(2011-02-16)[4][5][…] (80 гадоў)
Месца смерці	Вільнюс, Літва[6]
Пахаванне	Антакальніскія могілкі
Грамадзянства	Літва  СССР
Альма-матар	Віленскі ўніверсітэт
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэт , празаік , драматург , перакладчык
Гады творчасці	з 1955
Мова твораў	літоўская
Грамадская дзейнасць
Партыя	КПСС
Член у	Акадэмія навук Літвы
Узнагароды	Літоўская нацыянальная прэмія[d] прэмія Гердэра[d] (1998) ганаровы грамадзянін Вільнюса[d] (2002)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Юсцінас Марцінкя́вічус (літ.: Justinas Marcinkevičius; 10 сакавіка 1930, Важаткіеміс, Прыенайскі раён, Каўнаскі павет, Літва — 16 лютага 2011, Вільнюс, Літва) — літоўскі пісьменнік. Заслужаны дзеяч мастацтваў Літвы (1975). Народны пісьменнік Літвы (1978).

Біяграфія

Нарадзіўся ў сялянскай сям’і. Скончыў гісторыка-філалагічны факультэт Віленскага ўніверсітэта (1954). Член КПСС з 1957 года. Быў сакратаром праўлення Саюза пісьменнікаў Літвы, затым намеснікам старшыні СПЛ.

Удзельнічаў у кіраўніцтве Саюдзіса. Правадзейны член Акадэміі навук Літвы. Узнагароджаны савецкімі ордэнамі і ордэнам Вітаўтаса Вялікага, ордэнамі Гядзімінаса I і III ступені, Дзяржаўнай прэміяй Літоўскай ССР (1957, 1969) прэміяй «Сантарве» («Згоды», Santarves premija, 1994).

З 7 снежня 2010 года пасля таго, як ён зваліўся на лесвіцы дома, у якім жыў, і атрымаў чэрапна-мазгавую траўму і пералом шыйнага пазванка, Марцінкявічус знаходзіўся ў Вільнюскай універсітэцкай бальніцы хуткай дапамогі, дзе і памёр 16 лютага 2011 года^[7]. У памяць пра памерлага паэта ў Літве з 7:00 у пятніцу 18 лютага да 22:00 у суботу 19 лютага была абвешчана жалоба^[8]. Цырымонія развітання прайшла ў Вялікай зале Акадэміі навук Літвы ў Вільнюсе 18 лютага^[9]. 19 лютага адбылося пахаванне Марцінкявічуса на Антакальніскіх могілках.

Развітанне з Марцінкявічусам

Памятная дошка

3 ліпеня 2012 года ў двары Сарбевія Віленскага ўніверсітэта пры ўдзеле прэзідэнта Літоўскай Рэспублікі Далі Грыбаўскайце, міністра культуры Арунаса Гялунаса і рэктара ўніверсітэта Бянядзіктаса Юодкі была ўрачыста адкрыта мемарыяльная дошка з барэльефам паэта ў памяць Юсцінаса Марцінкявічуса^[10].

Творчасць

Першы зборнік вершаў «Прашу слова» (1955). У паэме «Дваццатая вясна» (1956, Дзяржаўная прэмія Літвы 1957) жыццё літоўскай моладзі ў пасляваенны перыяд; паэма «Кроў і попел» (1960) пра трагічны лёс спаленай гітлераўцамі вёскі. Маральныя праблемы, жыццё і лёсы сучаснікаў у цэнтры аповесці «Сасна, якая смяялася» і «Публіцыстычнай паэмы» (абедзве 1961), зборнікаў вершаў «Рукі, якія дзеляць хлеб» (1963), «Драўляныя масты» (1966), «Палымнеючы куст» (1968), «Ласкавае дакрананне жыцця» (1978), «Будзь і блаславі» (1980), «Адзіная зямля» (1984), «Вершы з дзённіка» (1993), «Крок» (1998) і інш. Драматычная трылогія «Міндаўгас» (1968, Дзяржаўная прэмія Літвы 1969), «Сабор» (1971), «Мажвідас» (1977), зборнік «Шэсць паэм» (1973) пра гістарычнае мінулае літоўскага народа. Аўтар драматычных паэм «Паэма Праметэя» (1973), «Ікар» (паст. 1981), аповесці «Даўкантас» (1984), кніг эсэ «Дзённік, што не мае датаў» (1981), «Еднасць ракі, якая цячэ» (1995), паэзіі для дзяцей.

Пераклады

На беларускую мову асобныя яго творы пераклалі Г. Бураўкін, В. Вітка, А. Вольскі, С. Грахоўскі, Х. Жычка, А. Звонак, В. Лукша, Л. Луцкевіч, П. Марціновіч, У. Паўлаў, А. Разанаў, Я. Семяжон, Я. Сіпакоў, М. Танк, Н. Тулупава, У. Шахавец і інш.

Зноскі

Літаратура

• Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 10: Малайзія — Мугаджары / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2000. — Т. 10. — 544 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0169-9 (т. 10).

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Юсцінас Марцінкявічус