Юрый Віктаравіч Тарыч
Бюст Юрыю Тарычу (2010). Скульптар Л. Мінкевіч. Полацк (Беларусь).
Бюст Юрыю Тарычу (2010). Скульптар Л. Мінкевіч. Полацк (Беларусь).
Дата нараджэння 24 студзеня 1885(1885-01-24)[1]
Месца нараджэння
Дата смерці 21 лютага 1967(1967-02-21)[2] (82 гады)
Месца смерці
Месца пахавання
Грамадзянства
Адукацыя
Прафесія кінарэжысёр, сцэнарыст, акцёр, рэжысёр
Узнагароды
Ордэн «Знак Пашаны»
Заслужаны дзеяч мастацтваў Беларускай ССР Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР
Order of the Red Banner of Labor
IMDb ID 0850432
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Юрый Віктаравіч Тарыч, сапраўднае імя Юрый Віктаравіч Аляксееў (12 (24) студзеня 1885 — 21 лютага 1967) — беларускі і расійскі савецкі дзеяч тэатру і кіно, заснавальнік беларускай мастацкай кінематаграфіі.

Біяграфія

Нарадзіўся ў Плоцку. Вучыўся на юрыдычным факультэце Маскоўскага ўніверсітэта (1903—1905) [3]. У снежні 1905 г. арыштаваны як член Варшаўскай ваенна-рэвалюцыйнай арганізацыі РСДРП і высланы ў вёску Тара Табольскай губерні. Акцёрскае імя, а пасля і псеўданім, атрымаў ад назвы месца высылкі.

З 1907 года быў акцёрам у Табольску, затым у Чыце, Ліпецку, Тамбове, Вільні. Пад час Першай Сусветнай служыў у дзеючай арміі, дзе атрымаў званне паручніка.

З 1917 у Маскве, акцёр і рэжысёр шэрагу вядучых тэатраў (працаваў у тым ліку з У. Меерхольдам). У 1920—1924 гг. — адзін з кіраўнікоў Курсанцкага тэатра Крамля.

З кінематографам упершыню сутыкнуўся ў 1914 годзе, калі напісаў сцэнарый фільма «Трагедыя сям’і Набатавых» для кінафірмы Г. Лібкена з Яраслаўя. З 1923 года пераходзіць працаваць у кіно спачатку сцэнарыстам, пасля і рэжысёрам.

У 1926 г. зняў (сумесна з Яўгенам Івановым-Барковым) першы беларускі мастацкі фільм «Лясная быль» па аповесці Міхася Чарота «Свінапас». Здымкі ў большасці праходзілі на тэрыторыі БССР, у тым ліку ў Мінску, але тэхнічна фільм дарабляўся ў Ленінградзе. У якасці акцёраў былі прыцягнуты У. Корш-Саблін, А. Чарвякоў, В. Кнорын і інш. Дзень прэм'еры «Лясной былі» (26 снежня 1926 г.) у мінскім кінатэатры «Культура» лічыцца пачаткам беларускага кіно.

У 1928—1939 гг. працаваў на студыі «Савецкая Беларусь» у Ленінградзе. У 1930 г. стварыў першую беларускую гукавую кінапраграму «Пераварот». У 1942 г. разам з У. Корш-Сабліным паставіў на Цэнтральнай аб'яднанай кінастудыі кінанавелу «На кліч маці» да зборніка «Беларускія навелы».

У 1943—1945 гг. — дырэктар і мастацкі кіраўнік «Манголкіно» (Манголія).

З 1945 г. працаваў пераважна на розных маскоўскіх кінастудыях, але таксама ўзначальваў студыю маладых беларускіх кінематаграфістаў «Апавяданні пра юнацтва» (1961—1967), супрацоўнічаў з Беларусьфільмам.

Заслужаны дзеяч мастацтваў РСФСР (1935). Узнагароджаны ордэнамі і медалямі.

Памёр і пахаваны ў Маскве.

Ушанаванне

Бюст Юрыя Тарыча ў Полацку (2010 г., аўтар Л. Мінкевіч)

28 мая ў Полацку перад кінатэатрам «Радзіма» быў пастаўлены помнік Юрыю Тарычу.[4]

Фільмаграфія

Зноскі

  1. ↑ Internet Movie Database — 1990. Праверана 21 чэрвеня 2019.
  2. 1 2 Тарич Юрий Викторович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
  3. ↑ Гісторыя кінамастацтва Беларусі: У 4 т. — Мн.: Беларуская навука, 2001. — Т. 1. (1924—1959 гг.). — 278 с.
  4. ↑ TUT.BY День города в Полоцке: план мероприятий, час доступу: 15 студзеня 2011 Архівавана 5 сакавіка 2016.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.