| Часночніца звычайная | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Навуковая класіфікацыя | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
прамежныя рангі
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Міжнародная навуковая назва | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Pelobates fuscus Laurenti, 1768 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ахоўны статус | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Часночніца звычайная (Pelobates fuscus) — земнаводнае сямейства часночніц.
Апісанне
Даўжыня цела 4-6 см, маса 6-20 г. Цела авальнае, злёгку пляскатае. Морда круглаватая, лоб пукаты. Канечнасці адносна кароткія. Скура гладкая. Адметнай прыкметай з'яўляецца вертыкальна пастаўленая шчылінападобная зрэнка і вельмі вялікі лапатападобны цвёрды жаўтаваты пятачны бугарок. Афарбоўка няяркая, верх светла-шэры, іншы раз цёмна-шэры, з жаўтаватым або бурым адценнем, на гэтым фоне вызначаюцца цёмна-аліўкавыя, цёмна-карычневыя або чорныя з чырвонымі кропкамі плямы рознай формы і велічыні; ніз светлы (шаравата-белы) з невялікай жаўцізной, з цёмнымі плямкамі, іншы раз і без іх. Шматлікія скурныя залозы выдзяляюць ядавіты сакрэт, які мае пах часнаку (адсюль і назва). Лічынкі (апалонікі) часночніц вельмі буйныя: даўжыня разам з хвастом дасягае 10 см і больш.
Распаўсюджанне
Арэал часночніцы звычайнай знаходзіцца ў межах Цэнтральнай і Усходняй Еўропы, Заходняй Азіі. У еўрапейскай частцы Расіі на поўначы дасягае прыкладна да 60° пн.ш. У Беларусі часночніца — даволі звычайны від, пашыраны на ўсёй тэрыторыі.
Экалогія
Часночніца звычайная — наземны від, трымаецца мясцін з лёгкімі і рыхлымі глебамі. На злёгку вільготным пяску паспявае за 2-3 хвіліны цалкам закапацца ў зямлю, разграбаючы для гэтага глебу заднімі канечнасцямі. Звычайна закопваецца на дзённы час. На зімоўку зарываецца ў глебу на глыбіню не менш як на 30-50 см або выкарыстоўвае іншыя сховішчы (норы грызуноў, падвалы).
Часцей за ўсё часночніцу можна сустрэць у поймах рэк і азёр, асабліва на ўчастках лугоў, якія мяжуюць з пясчанымі глебамі, а таксама ў мяшаных і шыракалістых лясах, на палях, у садах, агародах, лесапалосах, парках. Часночніца добра прыстасавана да існавання ва ўмовах, створаных або відазмененых дзейнасцю чалавека. Найбольш характэрным для яе кормам з'яўляюцца наземныя беспазваночныя (жукі, вусені, павукі, дажджавыя чарвякі). Найлепшыя ўмовы назірання — у прыцемках.
Літаратура
- Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм — Яшчур / Рэдкал. І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Мн.: БелСЭ імя Петруся Броўкі, 1986. — 583 с., іл. — 10 000 экз. — С. 330.
- Земнаводныя. Паўзуны: Энцыклапедычны даведнік. — Мн.: БелЭн, 1996. ISBN 985-11-0067-6
- Пікулік М. М. Навошта нам амфібіі? — Мн.: Навука і тэхніка, 1992. ISBN 5-343-00383-4