Цыклапрапан
Агульныя
Хім. формула	C₃H₆
Тэрмічныя ўласцівасці
Класіфікацыя
Рэг. нумар CAS	75-19-4
PubChem	6351
Рэг. нумар EINECS	200-847-8
SMILES	C1CC1
ChemSpider	6111

Цыклапрапан, трыметылен — хімічнае злучэнне з формулай C₃H₆, найпросты вуглевадарод аліцыклічнага (карбацыклічнага) шэрагу; адносіцца да цыклаалканаў і з'яўляецца іх першым членам гамалагічнага шэрагу.

Фізічныя ўласцівасці

Бескаляровы гаручы газ з характэрным пахам, які нагадваюць пах петролейнага эфіру. Атамная маса 42,08 а.а.м. Адносная шчыльнасць 1,879. Шчыльнасць 0,720 г/см³ (пры тэмпературы —79 °С). Пры тэмпературы 4—20 °C і ціску 5 атм пераходзіць у вадкі стан; тэмпература плаўлення −127,42 °C, тэмпература кіпення пры атмасферным ціску −32,8 °C. Мала раствараецца ў вадзе (адзін аб'ём газу пры + 20 °C раствараецца ў 2,85 аб'ёму вады). Лёгка раствараецца ў этаноле, петролейным эфіры, хлараформе і тлустых алеях. Лёгка запальваецца, сумесі з паветрам, кіслародам або закісам азоту выбуханебяспечныя.

Значэнне для медыцыны

Цыклапрапан выкарыстоўваецца для ўступнага і асноўнага наркозу (цыклапрапан з кіслародам); часцей выкарыстоўваецца ў камбінацыі з іншымі сродкамі для наркозу (закіс азоту, эфір) і з цягліцавымі рэлаксантамі. Паказаны хворым з захворваннямі лёгкіх, бо не выклікае раздражнення слізістых абалонак дыхальных шляхоў. Яго можна прызначаць пры хваробах печані і пры дыябеце. Цыклапрапанавы наркоз можа выкарыстоўвацца для кароткачасовых аператыўных умяшанняў.

Да выкарыстання цыклапрапана дапускаецца толькі медыцынскі персанал, які прайшоў адпаведны інструктаж.

Літаратура

• Цыклапрапан // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 17: Хвінявічы — Шчытні / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2003. — Т. 17. — С. 142. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0279-2 (т. 17).

Спасылкі

• Артыкул на сайце ХиМиК.ру (руск.)
• Артыкул на сайце ХиМиК.ру (руск.)
• Циклопропан (руск.) — артыкул з Вялікай савецкай энцыклапедыі
• Фармацэўтычны даведнік на сайце ХиМиК.ру (руск.)
• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Цыклапрапан