| Церахоўская раўніна | |
|---|---|
| Каардынаты: 52°13′00″ пн. ш. 31°27′00″ у. д. | |
| Размяшчэнне | Беларусь |
  Церахоўская раўніна |
|
Церахоўская раўніна — геамарфалагічны раён Перадпалесся, размешчаны на крайнім паўднёвым усходзе Беларусі, у Гомельскай вобласці.
Геаграфія
Водна-ледавіковая раўніна працягнулася з поўначы на поўдзень на 50 км пры шырыні 25 км. Мяжуе на поўначы і захадзе з Прыдняпроўскай нізінай, на ўсходзе і поўдні праходзіць дзяржаўная мяжа Беларусі з Расіяй.
Геалогія
Раён размешчаны ў межах Грамяцкага выступа Варонежскай антэклізы, дзе крышталічны падмурак пагружаны на адзнакі ад −350 да −550 м. У цэнтральнай частцы выдзяляецца неатэктанічнае падняцце з амплітудай 50 м. Падмурак перакрыты асадкавым чахлом магутнасцю 500—700 м. У яго складзе пераважаюць пароды пермскага, трыясавага, юрскага і крэйдавага перыядаў. На іх залягаюць палеагенавыя, неагенавыя і антрапагенавыя ўтварэнні. Апошнія маюць магутнасць 5-10 м, часам да 50 м.
Паверхня даантрапагенавага ложа адрозніваецца раўніннасцю. У цэнтральнай частцы размешчана ледавіковая лагчына, урэзаная да 70-80 м. У межах раёна распаўсюджаныя палеагенавыя і палеаген-неагенавыя пяскі і гліны.
Рэльеф
Геамарфалагічны раён размешчаны ў інтэрвале вышынь 150—160 м. Паверхня паступова паніжаецца з усходу на захад. У рэльефе вылучаюцца шырокія грады, падзеленыя плоскімі паніжэннямі. Ваганні адносных вышынь складаюць 3-5 м.
Тэрыторыя раёна прадстаўлена водна-ледавіковай раўнінай, слабахвалістая паверхня якой раздзелена сістэмай забалочаных лагчын, атрыманых у спадчыну малымі рэкамі. У паніжэннях маюцца катлавіны спушчаных азёр. Распаўсюджаныя эолавыя бугры, дэфляцыйныя катлавіны дыяметрам некалькі дзясяткаў метраў і глыбінёй 0,5 м. Паблізу далін развіваюцца яры і балкі даўжынёй 2-3 км, урэзаныя на 10-12 м.
Гідраграфія
Рачная сетка прадстаўлена прытокамі Іпуці і Сожа (рэкі Хорапуць, Вуць, Церуха і інш.). Кірунак асноўных далін паўночна-заходні. Даліны выпрацаваныя, шырынёй да 1 км. Добра выражана двухбаковая пойма шырынёй да 300 м. Рэчышчы звілістыя, часта каналізаваныя, шырынёй да 10-18 м.
Глебы і расліннасць
Пераважаюць дзярнова-падзолістыя глебы, забалочаныя, радзей дзярнова-карбанатныя глебы.
Пашыраны ў асноўным хваёвыя, шыракаліста-хваёвыя лясы, месцамі сустракаюцца дубовыя.
Літаратура
- Природа Беларуси. Энциклопедия. В 3 томах. Том 1. Земля и недра. — Минск: Беларуская энцыклапедыя, 2010. — 464 с. — ISBN 978-985-11-0472-3
