Хвасцец | |
---|---|
У фарміраванні хвасца ўдзельнічае да пяці пазванкоў. | |
Лацінская назва | os coccygis |
Хвасце́ц (лац.: coccyx), хвастцовая косць (лац.: os coccygis) — ніжні аддзел пазваночніка чалавека, які складаецца з трох-пяці зрослых рудыментарных пазванкоў.
Функцыя
Хвасцец з'яўляецца ў чалавека і іншых бясхвостых прыматаў, пачынаючы з нахалапітэка (міяцэнавы гамінід)[1], уяўляючы сабой рудыментарны хвост[2]. Нягледзячы на рудыментарны характар, хвасцец мае даволі важнае функцыянальнае значэнне[3][4].
Пярэднія аддзелы хвасца служаць для прымацавання мышцаў і звязкаў, якія ўдзельнічаюць у функцыянаванні органаў мочапалавой сістэмы і дыстальных аддзелаў тоўстага кішэчніка (хвастцовая, падуздышна-хвастцовая і лабкова-хвастцовая мышцы, што фарміруюць мышцу, якая падымае задні праход, а таксама заднепраходна-хвастцова звязка). Таксама да хвасца прымацоўваецца частка мышачных пучкоў вялікай ягадзічнай мышцы, якая з'яўляецца магутным разгінальнікам сцягна[3].
Апроч гэтага, хвасцец мае ролю ў размеркаванні фізічнай нагрузкі на анатамічныя структуры таза, служачы важным пунктам апоры — пры нахіле чалавека, які сядзіць, уперад пунктамі апоры з'яўляюцца сядалішчныя шышкі і ніжнія галіны сядалішчных касцей; пры нахіле назад частка нагрузкі перадаецца хвасцу[3].
Будова
Хвасцец у цэлым мае форму выгнутай піраміды, звернутай асновай дагары, а верхавінай — уніз і наперад.
Ад першага хвастцовага пазванка адыходзяць відазмененыя верхнія сустаўныя адросткі, якія атрымалі назву хвастцовых рогаў (лац.: cornua coccygea). Хвастцовыя рогі, злучаючыся з крыжавымі рогамі, удзельнічаюць у фарміраванні крыжова-хвастцовага злучэння тыпу сіндэсмоза, рухомасць у якім больш выяўлена ў жанчын. Падчас родаў хвасцец можа адхіляцца назад, павялічваючы памеры родавых шляхоў.
Па бакавых (латэральных) паверхнях цела першага хвастцовага пазванка размяшчаюцца рудыменты папярочных адросткаў, астатнія хвастцовыя пазванкі адросткаў не маюць.
Дадатковыя выявы
- Пазваночны слуп.
- Пазваночны слуп.
- Левая мышца, якая падымае задні праход знутры.
- Сярэдзіннае сагітальнае сячэнне мужчынскага таза.
- Сярэдзіннае сагітальнае сячэнне жаночага таза.
Гл. таксама
- Пазваночнік чалавека
- Крыж
Зноскі
Спасылкі
- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Хвасцец
- Сапин М. Р., Никитюков Д. Б. Анатомия человека. — В 3 томах. — М. — 1998. — Т.1.
- Синельников Р. Д. Атлас анатомии человека. — В 3 томах. — М. — 1990. — Т.1.
- «Хвастцовы боль» на сайце coccyx.org (англ.)
- http://www.al-hikmah.org/coccyx-fracture.asp Архівавана 30 снежня 2006.