| Хайлуота | |
|---|---|
| фін. Hailuoto, шведск. Karlö | |
.png.webp) Выгляд з космасу | |
| Характарыстыкі | |
| Плошча | 200,53 км² |
| Насельніцтва | 949 чал. |
| Шчыльнасць насельніцтва | 4,73 чал./км² |
| Размяшчэнне | |
| 65°01′06″ пн. ш. 24°46′12″ у. д. | |
| Акваторыя | Батнічны заліў |
| Краіна | |
 | |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Хайлуота (фінск.: Hailuoto, шведск.: Karlö) — востраў на захадзе Фінляндыі. Плошча — 200,53 км². Насельніцтва (2021 г.) — 949 чалавек.
Геаграфія
Востраў Хайлуота месціцца на паўночным захадзе Батнічнага заліва за 530 км на поўнач ад Хельсінкі. Аддзелены ад кантынентальнай часткі Фінляндыі пралівам шырынёй каля 5,6 км на поўначы і 6,68 км на ўсходзе. Узімку, калі праліў замярзае, арганізуецца зімовая дарога па марскому лёду.
Востраў сфарміраваўся ў выніку ўздзеяння лядовага шчыта, які выклікаў падняцце сушы. Першыя часткі з’явіліся над вадой каля 2000 гадоў таму. Падняцце сушы працягваецца і ў нашы дні. Паўночныя раёны Хайлуота перасечаны градамі і пляжнымі выдмамі. Для астатняга берага адметна чаргаванне пясчаных пляжаў і балот. Для цэнтральнай і паўднёвай частак характэрны марэны і невялікія ўнутраныя азёры. Нетры багаты карбанатамі.
Клімат субарктычны вільготны. Зіма снежная, дзякуючы ўздзеянню навакольнага мора ўзімку тэмпература рэдка бывае ніжэйшай за −10 °C. Улетку яна трымаецца на ўзроўні +12 °C, але паўночныя вятры часцяком рэзка мяняюць надвор'е, і тэмпература можа апускацца ніжэй за 0 °C.
Прырода
На Хайлуота дамінуе лугавая і балотная расліннасць, па ўсяму востраву сустракаюцца хмызнякі і невысокія дрэвы. Востраў знакаміты мноствам птушак.
Гісторыя
Востраў быў стала населены ў пачатку XI ст. выхадцамі з Карэліі, адкуль паходзіць шведская назва Karlö. Фінская назва была дадзена ў гонар паўночных град, якія здалёк нагадваюць хрыбет марскога страшыдлы.
У гады Паўночнай вайны ператварыўся ў месца ратавання шматлікіх бежанцаў з-за ваенных рэйдаў з боку Расіі, аднак у выніку быў захоплены рускімі казакамі, якія забілі тут каля 800 чалавек.
У 1859 г. і 1872 г. былі ўзведзены два маякі. Маяк у вёсцы Мар’яніемі захоўваецца як мясцовая славутасць.
Інфраструктура
Тэрыторыя Хайлуота і некалькіх суседніх малых астраўкоў складае асобны муніцыпалітэт, цэнтрам якога з’яўляецца аднайменная вёска. Усяго на востраве 8 вёсак. Іх жыхары займаюцца жывёлагадоўляй, рыбалоўствам, абслугоўваннем турыстаў. Працуюць сярэдняя школа, банк, музей мясцовай спадчыны. Хайлуота звязаны паромнай пераправай з Оўлу.
Герб Хайлуота
Маяк у Мар’яніемі
Вятрак на ўзбярэжжы
Музей мясцовай спадчыны