Таропа
руск. Торопа
Характарыстыка
Даўжыня
  • 174 км
Басейн 1 950 км²
Вадацёк
Выток  
 • Каардынаты 56°46′45″ пн. ш. 31°48′43″ у. д.
Вусце Заходняя Дзвіна
 • Каардынаты 56°03′43″ пн. ш. 31°30′26″ у. д.
Размяшчэнне
Водная сістэма Заходняя Дзвіна → Рыжскі заліў
Краіна
Рэгіён Цвярская вобласць
Код у ДВР 01020000112199000000070
physical
Таропа
Таропа
physical
выток
выток
вусце
вусце
— выток, — вусце
Лагатып Вікісховішча Медыяфайлы на Вікісховішчы

Таропа (руск.: Торо́па) — рака ў Цвярской вобласці Расіі, правы прыток Заходняй Дзвіны.

Назва

Назва Таропы балцкага паходжання. Балцкі гідранімічны аналаг — заходнелітоўская рэка Tarpija (каля жамойцкага Цяльшэя)[2][3].

Гэтыя рачныя назвы звязаныя з літоўскім tarpti «змяшчацца, уцісквацца», tarpas «прамежак, прагал; прорва (паміж адным і другім)», tarpe «паміж, пасярод». Далей да індаеўрапейскага *ter- «церці, высвідроўваць»[4].

Назва Таропы з таго ж семантычнага шэрагу, што і назвы ракі Віцьба, возера Мядзел, якія звязаныя з літоўскім viduje «пасярэдзіне», протабалцкім коранем med- са значэннем «сярэдзіна; сярэдні; пасярод, паміж».

Утварэнне такіх гідронімаў было матываванае семантыкай «працярэблівання» рэчышчам ракі сабе шляху паміж берагоў. Блізкую семантыку маюць дняпроўскія гідронімы тыпу Бася, Беседзь, Бестань (ад літоўскага besti, bastyti «ўтыкаць; капаць, пракопваць»).

Значэнне назвы Таропа можна прыблізна перадаць як «Сярэдзінная (рака)», рака, што працярэбіла сабе шлях паміж берагамі.

Гідраграфія

Даўжыня — 174 км, плошча вадазбору — 1950 км². Выток каля сяла Тарапаца Андрэапальскага раёна Цвярской вобласці, на заходніх схілах Валдайскага ўзвышша.

Ледастаў з канца лістапада — пачатку снежня, адкрываецца ў красавіку. Расход вады за 49 км ад вусця — 19,7 м³/с. Жыўленне ракі змяшанае, з перавагай снегавога.

На рацэ размешчаны горад Таропец і пасёлак Старая Таропа.

У высокім цячэнні на рацэ шмат азёр, самыя вялікія з іх — Ясы, Кудзянец і Кудзінскае.

Заўвагі

  1. ↑ Geographic Names Server — 2018.
  2. ↑ В. Н. Топоров. О северо-западнорусском локусе балтийской гидронимии (из цикла «По окраинам древней Балтии») // Res Balticae. 1995. С. 34.
  3. ↑ A. Vanagas. Lietuvių hidronimų etimologinis žodynas. — Vilnius, 1981. — С. 340.
  4. ↑ J. Pokorny. Indogermanisches etymologisches Wörterbuch. Bern / München 1959 / 1969. C. 1071—1073.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.