Страхава́нне — сістэма эканамічных адносін, якая ўключае ўтварэнне адмысловага фонду сродкаў (страхавога фонду) і яго выкарыстанне (размеркаванне і пераразмеркаванне) для пераадолення і кампенсацыі розных стратаў і шкоды, выкліканых нешчаслівымі падзеямі (страхавымі выпадкамі) шляхам выплаты страхавой кампенсацыі і страхавых сум.

Удзельнікі працэсу страхавання

У страхаванні абавязковая наяўнасць двух бакоў:

• адмысловай арганізацыі, што займаецца стварэннем і выкарыстаннем адпаведнага фонду — страхоўшчыка
• юрыдычных і фізічных асоб, што ўносяць у фонд усталяваныя плацяжы — страхавальнікаў.

Узаемныя абавязацельствы страхоўшчыкаў і страхавальнікаў рэгламентуюцца дагаворам страхавання ў адпаведнасці з умовамі страхавання. Удзельнікамі страхавых адносін могуць выступаць таксама трэція бакі: застрахаваны або бенефіцыяр — асоба, прызначаная для атрымання страхавой кампенсацыі, напрыклад банк па ўмовах страхавання іпатэкі.^[1]

Класіфікацыя

• маёмаснае страхаванне: аб’ектам страхавання з’яўляюцца матэрыяльныя каштоўнасці
• асабістае страхаванне: аснова эканамічных адносін — падзеі ў жыцці фізічных асоб
• страхаванне адказнасці: прадмет — абавязацельствы страхавальніка па кампенсацыі шкоды трэцім асобам.

Унутры галіны таксама выдзяляюцца розныя віды страхавання.

Па тэрміне дагавор страхавання можа быць:

• бестэрміновай (пажыццёвай)
• часовай:
  • кароткатэрміновай (ад некалькіх месяцаў да году)
  • доўгатэрміновай (ад 1 да 5 гадоў)
  • і іншыя

У свеце

У Еўрапейскім саюзе Трэцяя дырэктыва пра страхаванне, якое не адносіцца да жыцця,^[2] і Трэцяя дырэктыва пра жыццё, якія прыняты ў 1992 годзе і ўступілі ў сілу ў 1994 годзе, стварылі адзіны страхавы рынак у Еўропе і дазволілі страхавым кампаніям прапаноўваць страхоўку ў любым пункце ЕС (пры ўмове дазволу ўлад для галаўнога офіса) і дазволілі спажыўцам страхавых паслуг набываць страхоўку ў любога страхоўшчыка ў ЕС.^[3][4]

Што тычыцца страхавання ў Злучаным Каралеўстве, то Упраўленне фінансавых паслуг пераняло рэгуляванне страхавання ад Савета па агульных стандартах страхавання ў 2005 годзе;^[5][6] прынятыя законы ўключаюць Закон пра страхавыя кампаніі 1973 года і іншы ў 1982 годзе, і рэформы датычна гарантыі і іншых аспектаў, якія абмяркоўваліся станам на 2012 год.

Страхавая галіна ў Кітаі была нацыяналізавана ў 1949 годзе і з таго часу страхаванне прапаноўвала толькі адна дзяржаўная кампанія — Народная страхавая кампаніяй Кітая, дзейнасць якой урэшце прыпынена з прычыны зніжэння попыту пры камуністычным ладзе.^[7] У 1978 годзе рынкавыя рэформы прывялі да росту рынку, і да 1995 года быў прыняты Закон Кітайскай Народнай Рэспублікі пра комплекснае страхаванне.^[8]

У Злучаных Штатах страхаванне рэгулюецца штатамі ў адпаведнасці з Законам Маккарана-Фергюсана з «перыядычнымі прапановамі пра федэральнае ўмяшанне»,^[9] а некамерцыйная кааліцыя дзяржаўных страхавых агенцтваў пад назвай Нацыянальная асацыяцыя страхавых камісараў працуе над гарманізацыяй розных законаў і нарматыўных актаў краіны.^[10] Нацыянальная канферэнцыя заканадаўцаў па страхаванні (NCOIL) таксама працуе над гарманізацыяй законаў розных штатаў.^[11]

Гл. таксама

• Страхаванне жыцця
• Абандон
• Страхавы поліс

Зноскі

Літаратура

• Маслыка Г. А. Страхаванне // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 15. — С. 203. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0251-2 (т. 15).