Спалох — гэта рэфлекторная рэакцыя на магчымую небяспеку. У склад рэакцыі звычайна ўваходзіць уздрыгванне, пашырэнне зрэнак, застыванне цела, радзей бывае мочаспусканне, дэфекацыя, адчуванне холаду. Паводле З. Фрэйда спалох падкрэслівае дзеянне небяспекі, калі не было гатовасці да страху^[1].

Спалох і пачуццё страху

Спалох часта блытаюць з пачуццём страху. Але спалох гэта не эмоцыя і не пачуццё, ён можа суправаджацца пачуццём страху, аднак гэта не з'яўляецца абавязковым. Акрамя страху, спалох можа выклікаць і іншыя эмоцыі: паніку, сабранасць, агрэсію. Гэта залежыць ад выпрацаванай звычкі.

Сіла спалоху

На сілу спалоху ўплываюць некалькі фактараў:

1. нечаканасць таго, што адбылося (чым нечаканей уздзеянне, тым мацнейшы спалох);
2. папярэдні негатыўны досвед (калі з дзеяннем, што выклікае спалох, звязана непрыемны ўспамін, спалох будзе мацнейшы);
3. бягучы эмацыйны фон (калі чалавек выпрабоўвае напружанне або хваляванне, спалох будзе мацнейшы);
4. шматразовасць дзеяння з магчымасцю пераканацца, што спалох не прыводзіць да небяспечных наступстваў (пры шматразовым паўторы бяспечнай раптоўнай сітуацыі адбываецца прывыканне і сіла спалоху памяншаецца).

Эвалюцыя спалоху

Спалох - адна з найстаражытнейшых рэакцый жывёл. У дзікай прыродзе ён патрэбен для таго, каб засцерагаць сябе ад небяспекі. Чым больш развіваліся віды, тым складаней станавілася рэакцыя спалоху.

У сысуноў вылучаюць 4 стадыі^[2]:

1. Уцячы.
2. Біцца (калі ўцячы не атрымаецца).
3. Змярцвець (калі праціўнік відавочна мацнейшы).
4. Знепрытомнець (калі змярцвенне не дапамагло).

Зноскі

Літаратура

• Словарь психиатрических терминов. В. М. Блейхер, И. В. Крук
• http://bigmeden.ru/article/%D0%98%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B3