Свабодныя радыкалы — часціцы (як правіла, няўстойлівыя), якія змяшчаюць адзін або некалькі няспараных электронаў на вонкавай электроннай абалонцы. Па іншым вызначэнні свабодны радыкал - від малекулы або атама, здольны да незалежнага існавання (гэта значыць які валодае адноснай стабільнасцю) і які мае адзін ці два неспараныя электроны. Неспараны электрон займае атамную або малекулярную арбіталь ў адзіночку. Як правіла, радыкалы валодаюць парамагнітнымі ўласцівасцямі, бо наяўнасць неспараных электронаў выклікае ўзаемадзеянне з магнітным полем. Акрамя гэтага наяўнасць неспаранага электрона здольна значна ўзмацніць рэакцыйную здольнасць, хоць гэтая ўласцівасць радыкалаў шырока вагаецца.

Утварэнне

Радыкал можа ўтварыцца ў выніку згубы аднаго электрона нерадыкальнай малекулай:

альбо пры атрыманні аднаго электрона нерадыкальнай малекулай:

Большасць радыкалаў утвараюцца падчас хімічных рэакцый пры гомалітычнай дысацыяцыі сувязяў. Яны адразу ператвараюцца ў больш устойлівыя часціцы:

Спарадзіць радыкальны ланцуг можна дзеяннем на рэчыва жорсткіх умоў (высокія тэмпературы, электрамагнітнае выпраменьванне, радыяцыя). Многія перакісныя злучэнні - таксама добрыя радыкалаўтваральныя часціцы.

Ускоснае дзеянне іанізуючага выпраменьвання звязана з утварэннем свабодных радыкалаў.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.