| |||||
 | |||||
| Дэвіз: «Unidade, Disciplina, Trabalho» | |||||
| Гімн: «Independência total» | |||||
| Дата незалежнасці | 12 ліпеня 1975 (ад Партугаліі) | ||||
| Афіцыйная мова | Партугальская | ||||
| Сталіца | Сан-Тамэ | ||||
| Найбуйнейшыя гарады | Сан-Тамэ, Санту-Антонью | ||||
| Форма кіравання | Змешаная рэспубліка | ||||
| Прэзідэнт Прэм'ер-міністр | Мануэл Пінту да Кошта Габрыэл Кошта | ||||
| Насельніцтва • Ацэнка (2011) • Шчыльнасць | 183.176 чал. (188-я) 169,1 чал./км² (69-я) | ||||
| ВУП (ППЗ) • Разам (2011) • На душу насельніцтва |
$379 млн $2.251 | ||||
| ВУП (намінал) • Разам (2011) • На душу насельніцтва |
$248 млн $1.473 | ||||
| ІРЧП (2011) | 0,509 (144-ы) | ||||
| Валюта | Добра | ||||
| Інтэрнэт-дамен | .st | ||||
| Код ISO (Alpha-2) | ST | ||||
| Код ISO (Alpha-3) | STP | ||||
| Код МАК | STP | ||||
| Тэлефонны код | +239 | ||||
| Часавыя паясы | +0 | ||||
Сан-Тамэ і Прынсіпі (парт.: São Tomé and Príncipe) — астраўная краіна, размешчаная ў Гвінейскім заліве Атлантычнага акіяна. У склад краіны ўваходзяць два востравы вулканічнага паходжання, адлегласць паміж якімі складае 140 км, і яшчэ 6 невялікіх астравоў. Сталіца — Сан-Тамэ. Афіцыйная валюта — добра.
Гісторыя
На момант адкрыцця ў 1470—1471 гг. партугальскімі мараплаўцамі Ж. ды Сантарэнам і П. Эшкабарам астравы былі незаселены. З 1485 г. пачалася іх каланізацыя партугальцамі. У пачатку XVI ст. тут створаны плантацыі цукровага трыснягу, для працы на якіх прывозілі рабоў з Афрыкі, найбольш з Анголы. Рабы часта ўзнімалі паўстанні, найбуйнейшае з іх адбылося ў 1595—1596 гг. Змешанае насельніцтва (мулаты) было свабоднае, але непаўнапраўнае. Пасля скасавання ў 1875 г. рабства галоўнай галіной эканомікі стала вытворчасць какавы і кавы. У 1951 г. астравы атрымалі статус заморскай тэрыторыі, а ў 1972 г. — мясцовай аўтаноміі Партугаліі. У 1953 г. адбылося паўстанне ў падтрымку незалежнасці краіны, якое было задушана партугальскімі войскамі. З 1960 г. барацьбу за незалежнасць астравоў вёў створаны ў эміграцыі камітэт за вызваленне Сан-Тамэ і Прынсіпі (з 1972 г. — Рух за вызваленне Сан-Тамэ і Прынсіпі, РВСТП). Пасля рэвалюцыі ў Партугаліі (красавік 1974 г.) новы партугальскі ўрад прызнаў незалежнасць астравоў.
12 ліпеня 1975 г. абвешчана Дэмакратычная Рэспубліка Сан-Тамэ і Прынсіпі, а лідар РВСТП М. Пінту да Кошта стаў яе першым прэзідэнтам. У краіне быў усталяваны аднапартыйны рэжым РВСТП і абвешчаны курс на сацыялістычнае будаўніцтва і супрацоўніцтва з сацыялістычнымі краінамі. Цяжкае эканамічнае становішча ў 1980-я гады прымусіла ўрад Сан-Тамэ і Прынсіпі пачаць збліжэнне з краінамі Захаду і лібералізацыю палітычнага і эканамічнага жыцця. У жніўні 1990 г. прынята Канстытуцыя, якая ўвяла прамыя прэзідэнцкія выбары, шматпартыйнасць і грамадзянскія свабоды. На першых свабодных выбарах у студзені 1991 г. перамагла апазіцыя, лідар якой М. Траавада ў сакавіку 1991 г. абраны прэзідэнтам краіны. У 1990-я гг. ажыццёўлены рынкавыя рэформы ў эканоміцы, але эканамічнае становішча краіны застаецца складаным. Яна моцна залежыць ад замежнай эканамічнай дапамогі.
Гл. таксама
Зноскі
Літаратура
- Сан-Таме і Прынсіпі // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 14: Рэле — Слаявіна / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 2002. — Т. 14. — С. 161. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0238-5 (т. 14).
Спасылкі
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Сан-Тамэ і Прынсіпі
 Сан-Тамэ і Прынсіпі паводле тэм | |
|---|---|
Партал «Сан-Тамэ і Прынсіпі» | |
