Расійска-ўкраінскі крызіс (2021—2022)
Асноўны канфлікт: Расійска-ўкраінская вайна
Карта ацэнкі амерыканскай выведкі адносна перамяшчэння расійскіх войскаў ля мяжы з Украінай па стане на 3 снежня 2021 года. Паводле ацэнак, Расія разгарнула каля 70 тысяч вайскоўцаў, у асноўным на адлегласці 100-200 км ад украінскай мяжы. Мяркуецца, што іх колькасць можа павялічыцца да 175 тысяч.
Карта ацэнкі амерыканскай выведкі адносна перамяшчэння расійскіх войскаў ля мяжы з Украінай па стане на 3 снежня 2021 года. Паводле ацэнак, Расія разгарнула каля 70 тысяч вайскоўцаў, у асноўным на адлегласці 100-200 км ад украінскай мяжы. Мяркуецца, што іх колькасць можа павялічыцца да 175 тысяч.
Дата 3 сакавіка 2021 г. – 24 лютага 2022 г.
Месца Сцяг Украіны Украіна, Балтыйскае мора
Статус канфлікт працягваецца
Праціўнікі
Сцяг Украіны Украіна
НАТА

Падтрымліваецца:
Беларуская дэмакратычная апазіцыя[заўв 1] Сцяг Азербайджана Азербайджан
Сцяг ЗША ЗША
Сцяг Вялікабрытаніі Вялікабрытанія[3]
Сцяг Канады Канада[4]
Сцяг Грэцыі Грэцыя
Сцяг Даніі Данія
Нідэрланды
Сцяг Германіі Германія
Еўрапейскі Саюз
Гішпанія
Сцяг Эстоніі Эстонія[5]
Сцяг Латвіі Латвія[6]
Літва Літва[7]
Сцяг Польшчы Польшча
Сцяг Чэхіі Чэхія
Сцяг Швецыі Швецыя[8]
Сцяг Фінляндыі Фінляндыя
Сцяг Францыі Францыя
Сцяг Японіі Японія

Саюзная Дзяржава
Сцяг Расіі Расія
Сцяг Беларусі Беларусь
Камандуючыя

Уладзімір Зяленскі
Дзмітрый Кулеба
Аляксей Рэзнікаў
Андрэй Таран
Валерый Залужны
Руслан Хомчак
Падтрымліваецца:
Енс Столтэнберг
Джо Байдэн
Барыс Джонсан
Канада Джасцін Трудо
Гітанас Наўседа
Анджэй Дуда

Уладзімір Пуцін

Сяргей Лаўроў
Сяргей Шайгу
Валерый Герасімаў
Аляксандр Лукашэнка
Сілы бакоў
Украіна 209,000 узброеных сіл
Украіна 102,000 ваенізаваных
Украіна 900,000 рэзервовых сіл[9]

Вучэбная місія:
Канада 200 (Аперацыя «Unifier»)[9]
Злучаныя Штаты Амерыкі 165 (JMTG-U)[10]
Вялікабрытанія 53 (Аперацыя «Orbital»)[9]
Польшча 40 (JMTG-U)[9]
Літва 26 (JMTG-U)[9]

Расія 900,000 узброеных сіл
Расія 554,000 ваенізаваных
Расія 2,000,000 рэзервовых сіл[9]

≈ 20,000[9]
≈ 14,000[9]

    Расійска-ўкраінскі крызіс 2021—2022 гадоў — працяглае ваеннае супрацьстаянне і міжнародны крызіс паміж Расійскай Федэрацыяй і Украінай, які пачаўся 3 сакавіка 2021 года і абвастрыўся ў канцы 2021 года, калі НАТА адмовіла Крамлю ў «гарантыях таго, што Украіна не далучыцца да альянсу». Крызіс выклікаў міжнародную напружанасць, у тым ліку з удзелам НАТА, Еўрасаюза, Люблінскага трохвугольніка, Садружнасці Незалежных Дзяржаў і АДКБ.

    Вытокі

    3 сакавіка баевікі самаабвешчанай «ДНР» заявілі, што атрымалі дазвол на прымяненне «папярэджальнага агню для знішчэння» пазіцый Узброеных сіл Украіны. Кіраўнік ўкраінскай дэлегацыі Трохбаковай кантактнай групы па ўрэгуляванні сытуацыі на Данбасе Леанід Краўчук назваў такія заявы парушэннем менскіх пагадненняў.[11]

    16 сакавіка пагранічны нарад ДПУ ў Сумскай вобласці зафіксаваў вылет верталёта Мі-8 з Расійскай Федэрацыі на адлегласць каля 50 метраў ва Украіну. Затым верталёт развярнуўся ў процілеглы бок і пакінуў паветраную прастору Украіны.[12]

    26 сакавіка ў 13:45 расійскія вайскоўцы абстралялі ўкраінскія пазіцыі ў раёне вёскі Шумы з мінамётаў. У выніку абстрэлу загінулі 4 украінскія вайскоўцы.[13]

    30 сакавіка галоўнакамандуючы Узброенымі сіламі Украіны генерал-палкоўнік Руслан Хомчак з трыбуны Вярхоўнай Рады заявіў, што, паводле звестак разведкі, Узброеныя Сілы РФ павялічваюць колькасць войскаў на ўскраінах Украіны. у рамках падрыхтоўкі да вучэнняў «Захад-2021». На думку Хомчака, гэта стварае пагрозу ваеннай бяспецы дзяржавы. Ён заявіў, што па стане на 30 сакавіка 2021 года ўздоўж мяжы і часова акупаваных тэрыторый ужо ўтрымліваюцца 28 батальённа-тактычных груп праціўніка, войскі якіх сканцэнтраваны ў акупаваным Крыме, а таксама ў Растоўскай, Бранскай і Варонежскай абласцях.[14]

    30 сакавіка Вярхоўная Рада на пазачарговым пасяджэнні прыняла заяву аб эскалацыі расійска-ўкраінскага ўзброенага канфлікту. «За» прагаласавалі 308 парламентарыяў. У тэксце заявы гаворыцца, што ў верасні 2021 года ў Беларусі плануецца правядзенне сумесных беларуска-расійскіх вучэнняў, якія ўяўляюць небяспеку для Украіны і ўспрымаюцца як пагроза эскалацыі міжнароднага ўзброенага канфлікту паміж Украінай і Расіяй.[15]

    Старшыня Аб’яднанага камітэта начальнікаў штабоў ЗША Марк Мілі пагутарыў з галоўнакамандуючым Узброенымі сіламі Украіны Русланам Хомчаком, каб абмеркаваць бягучыя ўмовы бяспекі ва Усходняй Еўропе.[16] У гэты ж дзень адбылася размова Марка Мілі з начальнікам Генеральнага штаба Узброеных Сіл Расійскай Федэрацыі Валерыем Герасімавым.[17][18]

    Расія адмовілася аднавіць рэжым спынення агню на Данбасе[19].

    Міністр замежных спраў Расіі Сяргей Лаўроў 1 красавіка папярэдзіў аб магчымасці «знішчэння Украіны» ў выпадку магчымай эскалацыі канфлікту на Данбасе ў інтэрв’ю праграме «Вялікая гульня» на Першым канале расійскага тэлебачання.

    1 красавіка Міністэрства абароны Украіны распаўсюдзіла заяву, што Расійская Федэрацыя завяршае комплекс мер, накіраваных на заахвочванне Украіны да ваеннага адказу на варожыя дзеянні акупантаў на лініі канфлікту на ўсходзе Украіны, пашырэнне ваеннай прысутнасці Расіі на ўсходзе Украіны. так званых ДНР і ЛНР увядзення рэгулярных падраздзяленняў расійскіх узброеных сіл, матывуючы гэта неабходнасцю абароны расійскіх грамадзян у самаабвешчаных рэспубліках (фактычна грамадзян Украіны, якім прымусова выдаваліся расійскія пашпарты ў апошнія гады). Акрамя таго, не выключана спроба прасоўвання расійскіх акупацыйных войскаў углыб Украіны. Таксама расійскім дыпламатычным прадстаўніцтвам за мяжой і СМІ была пастаўлена задача быць гатовымі да асвятлення і тлумачэння сусветнай супольнасці інфармацыі аб нібыта агрэсіўных дзеяннях Узброеных сіл Украіны і «міратворчых» мерах Расійскай Федэрацыі ў адказ.[20]

    Прэс-сакратар прэзідэнта РФ Дзмітрый Пяскоў заявіў, што перамяшчэнне расійскай арміі па тэрыторыі краіны не павінна выклікаць турботы ў іншых краін, расійская армія рухаецца па тэрыторыі Расіі ў тых напрамках і стомленасці, якія яна лічыць неабходнымі для забеспячэння надзейнай бяспекі.[21]

    Міністр замежных спраў Украіны Дзмітрый Кулеба і дзяржсакратар ЗША Энтані Блінкен абмеркавалі абвастрэнне сітуацыі на Данбасе. Блінкен пацвердзіў непахісную падтрымку з боку ЗША суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці Украіны.

    Міністр абароны Украіны Андрэй Таран правёў тэлефонную размову з міністрам абароны Злучаных Штатаў Амерыкі Лойдам Осцінам. Кіраўнікі абаронных ведамстваў Украіны і ЗША абмеркавалі канкрэтныя напрамкі ўмацавання супрацоўніцтва ў сферы бяспекі і абароны. Лойд Осцін выказаў занепакоенасць апошнімі дзеяннямі Расійскай Федэрацыі і запэўніў міністра абароны Украіны ў гатоўнасці падтрымаць Украіну ў кантэксце агрэсіі Расіі на Данбасе і ў Крыме. Міністр абароны ЗША падкрэсліў, што ў выпадку эскалацыі расійскай агрэсіі ЗША не пакінуць Украіну ў спакоі і не дазволяць рэалізаваць агрэсіўныя памкненні РФ у дачыненні да Украіны.[22]

    Намеснік кіраўніка Адміністрацыі прэзідэнта Раман Машавец сустрэўся з кіраўніком прадстаўніцтва НАТА ва Украіне Аляксандрам Віннікавым. На сустрэчы таксама абмяркоўвалася ўзмацненне прысутнасці расійскіх войскаў ля ўкраінскай мяжы. Аляксандр Віннікаў паабяцаў перадаць у штаб-кватэру НАТА ўсе дадзеныя аб сітуацыі на межах Украіны.

    Аташэ па абароне ЗША, Канады і Вялікабрытаніі сустрэўся з міністрам абароны Украіны Таранам, двума яго намеснікамі Пятрэнкам і Палішчуком, камандуючым Аб’яднанымі сіламі Узброеных Сіл генерал-лейтэнантам Сяргеем Наевым і начальнікам упраўлення. Цэнтральнае разведвальнае ўпраўленне Кірыл Буданаў.

    Расійскія крыніцы, у прыватнасці, на папулярным тэлеграм-канале «Ваенны аглядальнік», звязаным з расійскімі сілавікамі, апублікавалі відэа палёту групы расійскіх ударных верталётаў Ка-52 і Мі-28, дзе падкрэсліваецца, што палёт нібыта здзейсніў месца на мяжы з Украінай.[23]

    Прэзідэнт ЗША Джо Байдэн правёў першую тэлефонную размову з прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім.[24]

    Расійскія і пракрамлёўскія СМІ паведамляюць, што ў выніку нападу ўкраінскага беспілотніка на акупаванай частцы Данбаса нібыта загінула дзіця, не паведамляючы ніякіх падрабязнасцяў: каментарыяў сваякоў, фотаздымкаў з месца здарэння і імя забітага дзіцяці. У справаздачах Спецыяльнай маніторынгавай місіі АБСЕ за 2 і 3 красавіка няма звестак аб абстрэлах мірнага насельніцтва з боку Узброеных сіл Украіны.[25]

    Спікер Дзярждумы РФ Вячаслаў Валодзін заявіў, што кіраўніцтва Украіны павінна несці адказнасць за гібель дзіцяці пад Данецкам і прапанаваў выключыць Украіну з Савета Еўропы.[26]

    5 красавіка 2021 года ўкраінскі бок Аб’яднанага цэнтра кантролю і каардынацыі накіраваў у Спецыяльную маніторынговую місію АБСЕ ва Украіне ноту аб намерах акупацыйнай адміністрацыі фальсіфікаваць падзеі ў Н. П. Аляксандраўскае, Данецкая вобласць Украіны. Але адзначыў, што з улікам значнай аддаленасці н.п. Аляксандраўскае ад лініі судакранання бакоў, што ставіць пад сумнеў магчымасць выкарыстання БПЛА на такой адлегласці, а таксама з улікам беспадстаўнасці абвінавачвання ўкраінскі бок катэгарычна адмаўляе сваю датычнасць да таго, што адбылося.[27]

    Прэм’ер-міністр Вялікабрытаніі Борыс Джонсан заявіў, што яго краіна занепакоеная дзейнасцю Расіі ў акупаваным Крыме і на мяжы з Украінай. Пра гэта ён заявіў падчас тэлефоннай размовы з прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім.[28]

    Генеральны сакратар НАТА Енс Столтэнберг заклікаў прэзідэнта Уладзіміра Зяленскага выказаць падтрымку суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці Украіны ў сувязі з дзеяннямі Расіі.[29] Прэзідэнт Уладзімір Зяленскі праінфармаваў Енса Столтэнберга аб далейшым адводзе расійскіх войскаў да межаў Украіны і іх гатоўнасці да наступальных дзеянняў.

    Сухапутныя войскі Узброеных сіл Украіны абвясцілі правядзенне нарады тэрарыстычнай абароны па ўмацаванні і ахове дзяржаўнай мяжы, ахове і абароне крытычна важных аб’ектаў і барацьбе з дыверсійна-разведвальнымі групамі ў паўднёвых прыгранічных раёнах Украіны.[30]

    Прэс-сакратар прэзідэнта РФ Уладзіміра Пуціна Дзмітрый Пяскоў заявіў аб бяспецы расійцаў, у тым ліку на акупаваным Данбасе. Па словах Пяскова, «Крэмль пакуль не бачыць намераў Украіны адысці ад «баевіцкай праблемы» і ўзяць пад кантроль падраздзяленні сваіх войскаў на лініі судакранання ў Данбасе».[31]

    Прэм’ер-міністр Славакіі Іван Корчок заявіў, што спыненне агню і аб’ява аб павелічэнні ваеннай моцы Расіі на мяжы з Украінай выклікаюць заклапочанасць і заклікаюць да дээскалацыі напружанасці.[32]

    Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі правёў тэлефонную размову з прэм’ер-міністрам Канады Джасцінам Трудо. Прэзідэнт праінфармаваў прэм’ер-міністра Канады аб пастаянных парушэннях рэжыму спынення агню на Данбасе, якія прыводзяць да росту страт сярод украінскіх вайскоўцаў, а таксама аб узмацненні ваеннай пагрозы Украіне з боку Расіі.[33]

    Украінскі вайсковец загінуў у выніку абстрэлу ўкраінскіх пазіцый расійскімі наймітамі ў раёне горада Невельскае Данецкай вобласці. Яшчэ адзін вайсковец загінуў пад Сцёпным ад невядомых выбуховых прыстасаванняў.[34]

    У Данецкай вобласці каля 17:00 у выніку абстрэлу аварылася помпавая станцыя першага ўздыму вадаправода Паўднёвага Данбаса, размешчаная ў «шэрай зоне» паміж вёскамі Васільеўка і Крута Балка. — пад напругай. У выніку без вады засталіся 50 населеных пунктаў, у тым ліку Марыупаль.[35]

    У інтэрв’ю французскай газеце Liberation міністр замежных спраў Украіны Дзмітрый Кулеба заявіў, што сённяшнія правакацыі з боку Расіі з перакідваннем войскаў да мяжы з Украінай і абвастрэннем сітуацыі на ўсходзе з’яўляюцца найбольш сур’ёзнымі пасля нападу на ўкраінскіх маракоў у Керчанскі праліў у лістападзе 2018 года. У той жа час сённяшняя пагроза з боку Расіі больш небяспечная.[36]

    Намеснік кіраўніка Адміністрацыі прэзідэнта РФ, парламентарый на ўзроўні палітычных дарадцаў Дзмітрый Козак заявіў, што актывізацыя ваенных дзеянняў на Данбасе можа стаць пачаткам канца Украіны. Тое ж датычыцца і ўступлення Украіны ў НАТО.[37]

    Канцлер Германіі Ангела Мэркель падчас тэлефоннай размовы з прэзідэнтам Расіі Уладзімірам Пуціным запатрабавала ад кіраўніка Крамля скараціць сваю ваенную прысутнасць ля межаў Украіны.[38]

    Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі наведаў пазіцыі на перадавой абароны, дзе зафіксавана найбольшая колькасць парушэнняў рэжыму ўсеабдымнага і пастаяннага спынення агню. Кіраўнік дзяржавы пагутарыў з вайскоўцамі, якія праходзяць службу на баявых пасадах. Абаронцы расказалі Прэзідэнту аб становішчы на ​​фронце.[39]

    Міжмарскую пераправу пачалі дэсантна-артылерыйскія катэры Каспійскай флатыліі Расійскай Федэрацыі. Зазначаецца, што экіпажы і караблі Каспійскай флатыліі пройдуць заключныя ваенна-марскія вучэнні ва ўзаемадзеянні з Чарнаморскім флотам.[40]

    Міністр замежных спраў Украіны Дзмітрый Кулеба правёў тэлефонную размову з міністрам замежных спраў Францыі Жанам-Івам Ле Дрыянам. Дзмітрый Кулеба падрабязна праінфармаваў суразмоўцу аб апошніх дзеяннях Расійскай Федэрацыі, накіраваных на дэстабілізацыю сітуацыі з бяспекай на часова акупаваных тэрыторыях Украіны. Міністр звярнуў увагу на пагрозлівы адвод расійскіх войскаў да мяжы нашай дзяржавы і актывізацыю расійскай прапаганды, якая пагражае Украіне вайной. Ён запэўніў, што Украіна не імкнецца да вайны і застаецца прыхільнай палітычнаму і дыпламатычнаму ўрэгуляванню расійска-ўкраінскага канфлікту. Жан-Іў Ле Дрыян адзначыў, што Францыя, як і Украіна, з трывогай сочыць за адвядзеннем расійскіх войскаў да межаў нашай краіны і часова акупаваных тэрыторый. Ён запэўніў у далейшай падтрымцы Францыяй суверэнітэту і тэрытарыяльнай цэласнасці Украіны. Кіраўнік французскай дыпламатыі асабліва адзначыў разважлівыя і мудрыя дзеянні Украіны ў цяперашняй сітуацыі.[41]

    Украіна ўключыла пункт 16 Венскага дакумента і ініцыявала сустрэчу 10 красавіка ў АБСЕ аб павелічэнні расійскіх войскаў ля мяжы з Украінай і ў часова акупаваным Крыме. Ініцыятыву Украіны падтрымалі краіны-партнёры, але расійская дэлегацыя на сустрэчу не з’явілася, адмовіўшыся даваць тлумачэнні.[42]

    У інтэрв’ю іспанскаму інфармацыйнаму агенцтву EFE міністр замежных спраў Украіны Дзмітрый Кулеба заявіў, што Украіна не хоча вайны з Расіяй і не рыхтуе ніякай эскалацыі на Данбасе. У прыватнасці, гаворка не ідзе пра падрыхтоўку нейкіх наступальных дзеянняў або ваенных дзеянняў.[43]

    Генеральны сакратар НАТА Енс Столтэнберг заклікаў Расію неадкладна спыніць размяшчэнне войскаў на мяжы з Украінай і на акупаваных тэрыторыях.[44]

    Міністр замежных спраў Украіны Дзмітрый Кулеба заявіў, што любы неабдуманы крок Расійскай Федэрацыі або новы віток гвалту з яе боку абыдзецца ёй дорага. Кулеба заявіў, што Расія працягвае нарошчваць сваю ваенную прысутнасць на ўкраінска-расійскай мяжы, на акупаваных тэрыторыях і ў морах Украіны. Паводле яго слоў, Расія збірае войскі на трох кірунках, у тым ліку на паўночным усходзе Украіны, у Крыме, на поўдні і ў Данбасе, на ўсходзе. Кулеба таксама дадаў, што ў апошнія тыдні Расія значна актывізавала сваю прапаганду, якая дэгуманізуе ўкраінцаў і сее нянавісць да Украіны.[45]

    Намеснік міністра замежных спраў Сяргей Рабкоў сказаў: «Яны гавораць аб высокай цане, але яе ніколі не называюць. Тое, што яны зрабілі да гэтага часу, мы, па-першае, добра вывучылі, па-другое, адаптавалі. Мы не лічым, што ўвогуле можа наступнае трэба ўжываць тэрміналёгію: цана, адплата і г.д. Мы проста адстойваем свае інтарэсы і інтарэсы нашых грамадзянаў, рускамоўнага насельніцтва, мы будзем працягваць іх адстойваць».[46]

    Сакратар Рады нацыянальнай бяспекі і абароны Украіны Аляксей Данілаў заявіў, што Украіна імкнецца ўрэгуляваць канфлікт на ўсходзе краіны ў першую чаргу палітыка-дыпляматычнымі сродкамі. «Украіна на дадзены момант не мае планаў вяртання часова акупаваных тэрыторый ваенным шляхам, наша задача — вырашыць канфлікт выключна палітыка-дыпламатычным шляхам», — сказаў ён. «Усё астатняе — гэта чыста інфармацыйная вайна Расійскай Федэрацыі, якую яны вядуць не толькі на нашай тэрыторыі, але і па ўсёй Еўропе».[47]

    13 красавіка Джо Байдэн патэлефанаваў Уладзіміру Пуціну, каб даведацца, чаму Расія выводзіць войскі на анэксаваны Крым і ўсходнія межы Украіны. Прэзыдэнты ЗША і Расіі дамовіліся сустрэцца ў «трэцяй краіне» ў бліжэйшыя месяцы, каб абмеркаваць, як паведамілі ў Белым доме, «увесь спектр праблемаў, якія стаяць перад ЗША і Расіяй». Расійскі палітолаг Іван Прэабражэнскі лічыць, што Уладзімір Пуцін дасягнуў сваёй мэты сустрэцца з Джо Байдэнам, каб пацвердзіць свой статус.[48]

    Сакратар Савета бяспекі Расіі Мікалай Патрушаў на нарадзе, які ён правёў у анэксаваным Крыму 14 красавіка, заявіў, што «украінскія спецслужбы намагаюцца арганізаваць тэракты і дыверсіі» на тэрыторыі паўвострава.[49]

    У ноч з 14 на 15 красавіка гэтага года ў Азоўскім моры адбыўся інцыдэнт паміж трыма малымі бронекатэрамі «Гюрза-М» ВМС Украіны і пяццю катэрамі і караблём берагавой аховы памежнай службы. ФСБ. Інцыдэнт адбыўся ў 25 мілях ад Керчанскага праліва, у той час як катэры ВМС суправаджалі грамадзянскія караблі. З боку Расійскай Фэдэрацыі дзеянне карэктаваў карабель берагавой аховы ФСБ № 734, па яго камандах катэры ФСБ правялі зладжаныя правакацыйныя манэўры супраць МБАК. Каб спыніць правакацыі, маракам ВМФ прыйшлося папярэдзіць аб гатоўнасці прымяніць бартавую зброю. Інцыдэнт прайшоў без страт для нашага флоту, усе катэры ВМС Украіны паспяхова вярнуліся ў гавань.[50]

    Прэзідэнт ЗША Джо Байдэн выдаў указ аб увядзенні надзвычайнага становішча ў сувязі з дзейнасцю Расіі. Пра гэта гаворыцца ў лісце прэзідэнта Кангрэса, апублікаваным Белым домам. Байдэн удакладніў, што ўказ падпісаны ў адпаведнасці з законам аб міжнародных надзвычайных эканамічных паўнамоцтвах. Да гэтай заявы прыкладаецца анонс новага пакета санкцый супраць Расіі.[51]

    Расійская Федэрацыя абвясціла аб закрыцці з наступнага тыдня па кастрычнік 2021 года часткі Чорнага мора ў Керчанскім праліве для ваенных караблёў і дзяржаўных судоў іншых краін пад падставай правядзення ваенных вучэнняў, што з’яўляецца грубым парушэннем права на свабоду суднаходства, гарантаванага Канвенцыя ААН па марскім праве. Згодна з Канвенцыяй, Расійская Федэрацыя не павінна перашкаджаць або перашкаджаць транзіту праз Міжнародны праліў у парты ў Азоўскім моры.[52]

    Раніцай 17 красавіка стала вядома, што ў расійскім горадзе Санкт-Пецярбург затрыманы ўкраінскі консул Аляксандр Сасанюк. Ён быў затрыманы ФСБ нібыта «пры атрыманні канфідэнцыйнай інфармацыі падчас сустрэчы з грамадзянінам Расіі».[53][54]

    Расія ўвяла часовыя абмежаванні на палёты над часткамі Крыма і Чорнага мора з 20 па 24 красавіка. Пра гэта гаворыцца ў міжнародным дакладзе для пілотаў.

    Прадстаўнік міністэрства абароны ЗША Джон Кірбі заявіў, што Расія сканцэнтравала каля мяжы з Украінай больш войскаў, чым у 2014 годзе.[55]

    Высланы расійскім бокам консул Украіны ў Санкт-Пецярбургу Аляксандр Сасанюк пакінуў Расійскую Федэрацыю.[56]

    Старшы дыпламат амбасады Расіі ва Украіне Яўген Чэрнікаў, якога Кіеў абвясціў персонай нон грата, пакінуў краіну. Гэта было ў адказ на затрыманне ўкраінскага консула ў Расіі.[57]

    Міністр абароны Расіі Сяргей Шайгу вырашыў завяршыць праверкі ў Паўднёвай і Заходняй ваенных акругах, паколькі ўсе мэты дасягнуты. Міністр даручыў Генеральнаму штабу, камандуючым войскамі ваенных акруг і ВДВ спланаваць і пачаць 23 красавіка вяртанне войскаў у пункт пастаяннай дыслакацыі, правесці дэталёвы аналіз і падвесці вынікі раптоўнай інспекцыі войскаў.[58]

    Абвастрэнне расійска-ўкраінскіх адносін аднавілася ў канцы кастрычніка — пачатку лістапада і было справакавана першым баявым ужываннем украінскага беспілотнага лятальнага апарата (БПЛА) «Байрактар ТБ2» супраць тэрарыстычных груповак Данецкай Народнай Рэспублікі (ДНР). Аб’ява аб выкарыстанні БПЛА з’явілася практычна адначасова з навіной аб акупацыі вёскі Старамар’еўка на лініі судакранання, дзе на той момант пражывалі 37 грамадзян Расіі, якія атрымалі пашпарты па спрошчанай праграме.

    Выступаючы 2 лістапада на нарадзе па пытаннях абароны, прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін заявіў, што Расія ўважліва сочыць за выкарыстаннем БПЛА «каля расійскіх межаў» і павінна ўважліва прааналізаваць сітуацыю. Па дадзеных назіральнікаў АБСЕ, рэжым спынення агню парушаўся ўдвая часцей, чым у 2020 годзе (з вечара 29 кастрычніка па вечар 31 кастрычніка рэжым спынення агню парушаўся 988 разоў у Данецкай вобласці і 471 раз у Луганскай).[59] Назіральнікі Спецыяльнай маніторынгавай місіі АБСЕ ва Украіне (СММ) паведамілі аб перамяшчэнні ваеннай тэхнікі Узброеных сіл Украіны, а таксама неаднаразовых спробах заглушыць сігналы сваіх БПЛА, якія выкарыстоўваюцца для назірання за мясцовасцю.[60] У той жа час у заходніх СМІ з’явіліся паведамленні аб тым, што Расія зноў падцягвае войскі да ўкраінскай мяжы. У якасці доказаў прыводзіліся спадарожнікавыя здымкі расійскай бронетэхнікі.[61]

    2 лістапада былы лідар «Правага сектара» Дзмітрый Яраш прызначаны дарадцам галоўнакамандуючага Узброенымі сіламі Украіны Валерыя Залужнага.[61]

    2-3 лістапада ў Маскве адбылася сустрэча дырэктара Цэнтральнага разведвальнага ўпраўлення ЗША (ЦРУ) Уільяма Бернса з высокапастаўленымі прадстаўнікамі расійскай выведкі. Як паведамляе CNN, мэтай паездкі было данесці да Крамля заклапочанасць прэзідэнта ЗША Джо Байдэна сітуацыяй на мяжы з Украінай. Крыніцы каналу паведамілі, што пасля паездкі Бернс паразмаўляў па тэлефоне з прэзідэнтам Украіны Уладзімірам Зяленскім, каб зняць напружанасць паміж Масквой і Кіевам. З гэтай жа мэтай 4 лістапада ва Украіну быў накіраваны высокапастаўлены прадстаўнік Дзярждэпартамента ЗША.[62]

    4 лістапада зацверджаны новы міністр абароны, былы віцэ-прэм’ер і міністр па рэінтэграцыі часова акупаваных тэрыторый Аляксей Рэзнікаў, які ад Украіны ўдзельнічаў у пасяджэннях Трохбаковай кантактнай групы.[63]

    У лістападзе 2021 года Міністэрства абароны Расіі назвала размяшчэнне амерыканскіх ваенных караблёў у Чорным моры «пагрозай рэгіянальнай бяспекі і стратэгічнай стабільнасці». У заяве міністэрства гаворыцца, што «сапраўднай мэтай дзеянняў ЗША ў Чарнаморскім рэгіёне з’яўляецца вывучэнне тэатра ваенных дзеянняў на выпадак, калі Кіеў паспрабуе ўрэгуляваць канфлікт на паўднёвым усходзе сілай».

    13 лістапада прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі заявіў, што Расія зноў сабрала 100 тысяч. вайскоўцы ў памежнай зоне.[64] У пачатку лістапада паведамленні аб нарошчванні расійскіх войскаў прымусілі амерыканскіх чыноўнікаў папярэдзіць ЕС, што Расія можа планаваць патэнцыйнае ўварванне ва Украіну.[65][66] Прэс-сакратар Крамля Дзмітрый Пяскоў абверг абвінавачванні ў тым, што Расія рыхтуецца да магчымага ўварвання ва Украіну.[67] Ён абвінаваціў Украіну ў «планаванні агрэсіўных дзеянняў супраць Данбаса».[68] Пяскоў заклікаў НАТА спыніць «канцэнтрацыю вайсковага кулака» на межах Расіі і спыніць узбройванне Украіны сучаснай зброяй.[69]

    Дыпламатычныя перамовы

    Прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі і генеральны сакратар НАТА Енс Столтэнберг. Брусэль, 16 снежня 2021 г

    16 лістапада генеральны сакратар НАТА Енс Столтэнберг заклікаў Захад даслаць «дакладны сігнал для зніжэння напружанасці, пазбягаючы любой эскалацыі ва Украіне і вакол яе». Столтэнберг дадаў, што ў альянсе адзначаецца «незвычайная канцэнтрацыя» расійскіх войскаў ля мяжы з Украінай. 15 лістапада выконваючы абавязкі міністра замежных спраў Германіі Гайка Маас і міністр замежных спраў Францыі Жан-Іў Ле Дрыян у сумесным камюніке выказалі заклапочанасць «перамяшчэннем расійскіх войскаў і ваеннай тэхнікі паблізу Украіны», заклікаючы абодва бакі «праяўляць стрыманасць». У той жа час прэс-сакратар Пентагона Джон Кірбі пацвердзіў, што ЗША працягваюць назіраць «незвычайную ваенную актыўнасць» РФ каля межаў Украіны, а кіраўнік Дзярждэпартамента Энтані Блінкен абмеркаваў паведамленні аб «вайсковай актыўнасці Расіі». у раёне з Жан-Івам Ле Дрыянам. Паведамляецца, што Злучаныя Штаты абмяркоўваюць санкцыі з еўрапейскімі саюзнікамі ў выпадку далейшага ўварвання Расіі.[70]

    Яшчэ ў пачатку лістапада ўкраінская выведка заявіла, што інфармацыя аб перакідцы дадатковых расійскіх войскаў да межаў Украіны была не чым іншым, як «элементам псіхалагічнага ціску». Аднак праз тыдзень Офіс прэзідэнта Украіны прызнаў, што Расійская Федэрацыя ўзмацняе «канкрэтныя групоўкі войскаў» ля мяжы. Міністр замежных спраў Украіны Дзмітрый Кулеба заклікаў урады Францыі і Германіі падрыхтавацца да магчымага ваеннага сцэнару дзеянняў Расіі на ўкраінскім кірунку.[70]

    На гэтым фоне Украіна рэзка актывізавала дыпламатычныя намаганні. 15 лістапада прэзідэнт Украіны Уладзімір Зяленскі і прэзідэнт Еўрапейскай рады Шарль Мішэль абмеркавалі «сітуацыю бяспекі ўздоўж межаў Украіны». У той жа дзень у Бруселі прайшлі перамовы па тых жа пытаннях Дзмітра Кулебы. Новы кіраўнік Мінабароны Аляксей Рэзнікаў адправіўся ў Вашынгтон, дзе 18 лістапада сустрэўся з міністрам абароны ЗША Лойдам Осцінам. 16 лістапада Кіеў наведаў міністр абароны Вялікабрытаніі Бэн Уоллес. Як піша таблоід Daily Mirror , у Злучаным Каралеўстве для перадачы Украіне сфарміраваны зводны атрад хуткага рэагавання з каля 600 байцоў.[70]

    19 студзеня намеснік міністра замежных спраў Расіі Сяргей Рабкоў прапанаваў Злучаным Штатам браць на сябе юрыдычнае абавязацельства не галасаваць за сяброўства ў НАТА ў краінах, якія супрацьстаяць Расійскай Федэрацыі, памяншаючы патрабаванні НАТА аб непашырэнні. Такую «прапанову» Крэмль гатовы абмяняць на ўмовы, якія былі вылучаныя раней — так званыя гарантыі непашырэння Альянсу на ўсход. Ён адзначыў, што рашэнне, прынятае на саміце ў Бухарэсце ў 2008 годзе, «трэба выключыць», а ЗША павінны даць аднабаковыя юрыдычныя гарантыі, што «гэтага ніколі не адбудзецца». Пазыцыя аб тым, што Украіна і Грузія ніколі ня стануць сябрамі Паўночнаатлянтычнага альянсу, сказаў Рабкоў, з’яўляецца прыярытэтнай для Крамля. Паводле яго слоў, у Амерыкі для такога кроку павінна быць «хопіць палітычнай волі».[71]

    Перамовы аб бяспецы (студзень 2022 г.)

    28 снежня ЗША і Расія абвясцілі аб двухбаковых перамовах у Жэневе 10 студзеня 2022 года, каб абмеркаваць заклапочанасць сваёй ваеннай дзейнасцю і супрацьстаяць напружанасці вакол Украіны. [72] Перамовы (пазачарговая сустрэча Дыялогу па стратэгічнай стабільнасці[73][74]) вялі намеснік міністра замежных спраў Расіі Сяргей Рабкоў і намеснік дзяржсакратара ЗША Вэндзі Шэрман.[73]

    За Жэнеўскім самітам рушыла ўслед пасяджэнне Савета НАТА-Расія ў Бруселі 12 студзеня 2022 года, на якім сабраліся ўсе 30 членаў НАТА і Расіі, каб абмеркаваць, згодна з афіцыйнай заявай НАТА, «сітуацыю ва Украіне і яе наступствы для еўрапейскай бяспекі»;[75] У заяве Міністэрства абароны Расіі гаворыцца: «[Расія] дала расійскія ацэнкі цяперашняга стану еўрапейскай бяспекі, а таксама ўдакладніла ваенныя аспекты расійскага праекта пагаднення аб гарантыях бяспекі».[76] Генеральны сакратар НАТА Енс Столтэнберг заявіў на прэс-канферэнцыі, што Расійская Федэрацыя не мае права ўплываць на ўступленне Грузіі і Украіны ў НАТА, а толькі на Альянс і Грузію і Украіну.[77]

    Расія назвала перамовы правальнымі.[78]

    13 студзеня 2021 года дырэктар рускамоўнага вяшчання на канале RT Антон Красоўскі прыгразіў спаліць Канстытуцыю Украіны на Крэшчаціку з-за яе курсу на сяброўства ў НАТА.[79]

    У інтэрв’ю La Repubblica 14 студзеня генеральны сакратар НАТА Енс Столтэнберг заявіў, што Кіеў ужо падаў заяўку на ўступленне ў ваенна-палітычны альянс, а ў 2008 годзе НАТА вырашыла, што Украіна і Грузія стануць членамі, але пакуль не вызначылі, калі.[80]

    Ваенная эскалацыя

    21 лістапада начальнік Галоўнага ўпраўлення выведкі Міністэрства абароны Украіны Кірыла Буданаў заявіў, што Расія нібыта сканцэнтравала каля межаў Украіны больш за 92 тысячы вайскоўцаў і сыстэмы балістычных ракет малой далёкасці. Іскандэр». Буданаў адзначыў, што за пратэстамі супраць вакцынацыі ад COVID-19 у Кіеве і іншымі пратэстамі ва Украіне ў рамках падрыхтоўкі да маштабнага ваеннага ўварвання стаіць Расія. Паводле Буданава, Расіі патрэбныя пратэсты, каб ўкраінскае насельніцтва не аказвала ёй супраціўлення падчас ваеннай апэрацыі, лічачы, што ўкраінскія ўлады ёй здрадзілі: «Яны хочуць ладзіць мітынгі і пратэсты, каб паказаць, што людзі супраць улады», — сказаў ён у інтэрв’ю Military Times, — «Яны спрабуюць даказаць, што наша ўлада здраджвае народу». Па словах кіраўніка ўкраінскай выведкі, Расія спрабуе дамагчыся ад украінцаў змены ўлады, і калі не атрымаецца, «прыйдзе армія». [81] Па словах Буданава, актыўных дзеянняў варта чакаць у канцы студзеня — пачатку лютага 2022 года.[82][83]

    Масква, у сваю чаргу, абвінавачвае Украіну ў агрэсіўных дзеяннях. Прэс-сакратар МЗС Расіі Марыя Захарава 25 лістапада заявіла, што «украінскія ўлады нагнятаюць напружанасць на Данбасе і праводзяць наступальныя аперацыі ў некаторых раёнах. Сітуацыя ў зоне канфлікту абвастраецца. Працягвае паступаць інфармацыя аб выкарыстанні зброі, забароненай менскім пакетам мераў, якія пастаўляюцца Украіне краінамі НАТО». Яна лічыць, што такім чынам кіраўніцтва Украіны спрабуе «адцягнуць увагу ад дэградацыі сацыяльна-эканамічнай і палітычнай сітуацыі ў краіне»… і перанесці гэтую ўвагу на нейкія «часовыя пагрозы звонку».[82]

    Жорсткія заявы Кіева і Масквы гучаць на фоне тупіка на ўсіх існуючых перамоўных пляцоўках. Кантакты ў «Нармандскага фармату» няма і не чакаецца ні на якім узроўні: саміту не будзе, міністры замежных спраў яшчэ не змаглі каардынаваць сустрэчу, палітычныя дарадцы не выступалі з верасня. У Трохбаковай кантактнай групе перамовы абмяжоўваюцца абмеркаваннем, ці з’яўляецца Расія бокам канфлікту. [82] 15 лістапада Уладзімір Пуцін падпісаў указ аб аказанні гуманітарнай дапамогі насельніцтву асобных раёнаў Данецкай і Луганскай абласцей Украіны.[84]

    1 снежня Расія абвінаваціла Украіну ў тым, што яна размясціла на Данбасе палову свайго войска — каля 125 тысяч вайскоўцаў — для супрацьстаяння прарасійскім сепаратыстам.[85] 3 снежня прэзідэнт Пуцін раскрытыкаваў Украіну за выкарыстанне турэцкага беспілотніка Bayraktar TB2 супраць прарасійскіх сепаратыстаў на Данбасе, заявіўшы, што гэты крок парушае мінскія мірныя пагадненні.[86] 3 снежня міністр абароны Украіны Аляксей Рэзнікаў, выступаючы перад дэпутатамі Вярхоўнай Рады, заявіў: «Існуе верагоднасць маштабнай эскалацыі з боку Расіі. Найбольш верагодным часам для дасягнення гатоўнасці да эскалацыі будзе канец студзеня».[87] У снежні аналіз Джэйнза прыйшоў да высновы, што ключавыя элементы 41-й расійскай арміі (са штабам у Новасібірску ў цэнтральнай частцы Расіі) і 1-й гвардзейскай танкавай арміі (звычайна разгорнутай вакол Масквы) былі перакінуты на захад, узмацніўшы расійскую 20-ю гвардзейскую і 8-ю гвардзейскую армію. ужо размешчаны бліжэй да ўкраінскай мяжы. Паведамляецца, што дадатковыя расійскія сілы перамясціліся ў Крым, узмацніўшы расійскія марскія і сухапутныя сілы, якія ўжо разгорнутыя там.[88]

    9 снежня Расія абвінаваціла Украіну ў перамяшчэнні цяжкай артылерыі на лінію фронту, дзе сепаратысты змагаліся з украінскімі сіламі.[89] руская начальнік штаба Валерый Герасімаў заявіў, што «пастаўкі [НАТО] ва Украіне верталётаў, беспілотных лятальных апаратаў і паветраных судоў штурхаюць ўкраінскія ўлады прыняць рашучыя і небяспечныя дзеянні. Любыя правакацыі ўкраінскіх уладаў шляхам гвалтоўнага вырашэння праблем Данбаса будуць падаўляцца». [90] 31 снежня 2021 года пасля тэлефоннай размовы паміж прэзідэнтам ЗША Байдэнам і прэзідэнтам Расіі Пуціным Пуцін заявіў, што калі ЗША ўвядуць супраць іх санкцыі, гэта будзе «фатальнай памылкай».[91]

    10 студзеня 2022 года ўрад Украіны абвясціў аб арышце магчымага агента расійскай ваеннай выведкі, які спрабаваў завербаваць іншых для здзяйснення нападаў ва ўкраінскім горадзе Адэса.[92] Пазней, 14 студзеня, ва Украіне адбылася кібератака, здзейсненая расійскімі хакерамі.[93] У той жа дзень украінская ваенная выведка заявіла, што расійскія спецслужбы рыхтуюць «правакацыі» супраць расійскіх салдат, дыслакаваных у так званай Прыднястроўскай Малдаўскай Рэспубліцы, непрызнанай дзяржаве, якая на міжнародным узроўні лічыцца часткай Малдовы, каб справакаваць расійскае ўварванне ва Украіну.[94]

    17 студзеня 2022 года міністр абароны Злучанага Каралеўства Бэн Уоллес заявіў, што Вялікабрытанія пастаўляе Украіне супрацьтанкавыя ракеты малой далёкасці.

    18 студзеня з’явілася інфармацыя, што расійскія войскі накіравалі ў Беларусь нявызначаную колькасць войскаў. Афіцыйнай прычынай было правядзенне ваенных гульняў з Беларуссю ў наступным месяцы, але некалькі афіцыйных асоб з Украіны і Белага дома заявілі, што прысутнасць войскаў у Беларусі будзе выкарыстана для нападу на Украіну з поўначы, тым больш што ўкраінская сталіца Кіеў знаходзіцца вельмі блізка ад беларуска-ўкраінскай граніцы.[95][96]

    Гл. таксама

    Заўвагі

    1. ↑ Кібервайна[1][2]

    Зноскі

    1. ↑ "«Киберпартизаны» заявили о взломе серверов БЖД и выставили ультиматум режиму". Charter 97. 24 January 2022.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: url-status (link)
    2. ↑ "Білоруські "кіберпартизани" зламали сервер залізниці, щоб не пустити російські війська в країну". Лівий берег. 25 January 2022.{{cite news}}: Папярэджанні CS1: url-status (link)
    3. ↑ "UK arms Ukraine with deadly missiles to combat Putin's tanks as Defence Sec invites Russia for talks to avoid war'". January 17, 2022. Праверана January 18, 2022.
    4. ↑ Canada deploys special forces to Ukraine amid rising tensions with Russia (17 студзеня 2022). Праверана January 18, 2022.
    5. ↑ Estonia plans to supply Ukraine with heavy weapons. EURACTIV (3 студзеня 2022). Праверана 17 January 2022.
    6. ↑ Latvia will send weapons to Ukraine – defense minister. Ukrinform (6 студзеня 2022). Праверана 18 January 2022.
    7. ↑ Lithuania ready to supply lethal weapons to Ukraine – minister. LRT (20 снежня 2021). Праверана 18 January 2022.
    8. ↑ "Sweden, Worried by Russia, to boost military presence on Gotland". January 14, 2022. Праверана January 18, 2022.
    9. 1 2 3 4 5 6 7 8 The Military Balance 2021//International Institute for Strategic Studies
    10. ↑ https://www.wesh.com/article/florida-national-guard-in-ukraine/38488225
    11. ↑ https://suspilne.media/120121-na-doneccini-vidkrili-istoriko-kulturnij-centr-nu-jork/ Архівавана 19 студзеня 2022.
    12. ↑ Російський вертоліт порушив повітряний простір України. Українська правда (16 сакавіка 2021). Архівавана з першакрыніцы 18 сакавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    13. ↑ https://nv.ua/ukr/ukraine/events/zagostrennya-viyni-na-donbasi-shcho-stalosya-26-bereznya-v-boyu-pid-shumami-novini-ukrajini-50150639.html
    14. ↑ Росія стягує війська до кордону з Україною – Хомчак. Українська правда (30 сакавіка 2021). Архівавана з першакрыніцы 21 мая 2021. Праверана 31.05.2021.
    15. ↑ Назвали війну війною: Рада ухвалила заяву про ескалацію російсько-українського конфлікту. Лівий берег (30 сакавіка 2021). Архівавана з першакрыніцы 6 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    16. ↑ Голова Об'єднаного комітету начальників штабів США обговорив із Хомчаком «безпекове середовище у Східній.... Радіо Свобода (31 сакавіка 2021). Архівавана з першакрыніцы 5 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    17. ↑ https://www.reuters.com/article/us-russia-usa-security/russian-and-us-military-chiefs-of-staff-hold-phone-call-idUSKBN2BN2EE
    18. ↑ https://mil.in.ua/uk/news/golova-nachalnykiv-shtabiv-ssha-proviv-peregovory-z-kerivnykamy-armij-ukrayiny-ta-rosiyi/
    19. ↑ "Росія відмовилася повернутися до режиму припинення вогню з 1 квітня".
    20. ↑ https://gur.gov.ua/content/rosiiska-federatsiia-hotova-do-shyrokomasshtabnykh-provokatsii-proty-nashoi-derzhavy.html
    21. ↑ Росія не є загрозою для України, пересування армії Росії не має викликати занепокоєння – Кремль. Радіо Свобода. Архівавана з першакрыніцы 2 мая 2021. Праверана 31.05.2021.
    22. ↑ США підтримають Україну в разі ескалації російської агресії - міністр Остін. Укрінформ. Архівавана з першакрыніцы 2 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    23. ↑ https://informnapalm.org/ua/prolot-alihatoriv/
    24. ↑ Байден поговорив із Зеленським. Українська правда. Архівавана з першакрыніцы 4 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    25. ↑ https://www.stopfake.org/uk/fejk-na-donbasi-vnaslidok-ataki-ukrayinskogo-bezpilotnika-zaginula-ditina/
    26. ↑ https://www.dw.com/uk/ukrainska-armiia-vidkydaie-zastosuvannia-zbroi-proty-tsyvilnykh-na-donbasi-zmi/a-57098010
    27. ↑ https://www.mil.gov.ua/news/2021/04/06/yakshho-kreml-shukae-kazus-belli-vkidayuchi-czinichni-fejki-svit-cze-mae-sprijmati-vserjoz-ministerstvo-oboroni-ukraini/
    28. ↑ https://www.dw.com/uk/борис-джонсон-стурбований-через-переміщення-військ-рф-біля-україни/a-57105909
    29. ↑ Столтенберг подзвонив Зеленському у зв'язку з діями Росії: "НАТО твердо підтримує суверенітет і територіальну цілісність України". Цензор.нет. Архівавана з першакрыніцы 6 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021. (укр.)
    30. ↑ Захист кордону і критичної інфраструктури, протидія ДРГ: на півдні України оголосили збори підрозділів тероборони. Еспресо TV. Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    31. ↑ Пєсков заявив, що "безпека росіян на Донбасі" - особистий пріоритет Путіна. Цензор.нет. Архівавана з першакрыніцы 6 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021. (укр.)
    32. ↑ Словаччина занепокоєна нарощуванням військової потужності РФ на кордоні з Україною, - прем'єр-міністр Корчок. Цензор.нет. Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2021. Праверана 31.05.2021. (укр.)
    33. ↑ Володимир Зеленський обговорив з Джастіном Трюдо загострення ситуації на Донбасі та підтримку євроатлантичної інтеграції України. Президент України. Архівавана з першакрыніцы 23 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    34. ↑ На Донеччині загинули двоє українських військових. Укрінформ. Архівавана з першакрыніцы 15 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    35. ↑ Через обстріл на Донеччині 50 населених пунктів залишилися без води. Укрінформ. Архівавана з першакрыніцы 8 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    36. ↑ Сьогоднішні провокації Росії найсерйозніші з часу атаки в Керченській протоці, але ситуація більш небезпечна, - Кулеба. Цензор.нет. Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2021. Праверана 31.05.2021. (укр.)
    37. ↑ Початок бойових дій - початок кінця України. Ми станемо на захист громадян Донбасу, - представник РФ в ТКГ Козак. Цензор.нет. Архівавана з першакрыніцы 8 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021. (укр.)
    38. ↑ Меркель зажадала від Путіна згорнути нарощування військ на кордоні з Україною, - пресслужба канцлерки. Цензор.нет. Архівавана з першакрыніцы 8 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021. (укр.)
    39. ↑ Ми пам’ятаємо кожного захисника, який загинув за Україну – Президент відвідав позиції українських військ на Донбасі. Президент України. Архівавана з першакрыніцы 17 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    40. ↑ https://mil.in.ua/uk/news/rosiya-perekydaye-korabli-z-kaspiyu-na-chorne-more/
    41. ↑ https://mfa.gov.ua/news/dmitro-kuleba-ta-zhan-iv-le-drian-obgovorili-zagostrennya-rosiyeyu-bezpekovoyi-situaciyi
    42. ↑ At the request of Ukraine, @OSCE states will meet at 4pm CET to request clarification from [Russia about its military buildup on the borders of [Ukraine] & in occupied Crimea. This request for information is in accordance with the #ViennaDocument in hopes of reducing the risk of conflict.]. U.S. Mission to OSCE. Архівавана з першакрыніцы 22 красавіка 2021. Праверана 19 студзеня 2022. (англ.)
    43. ↑ Україна не хоче війни і не готує ніякої ескалації на Донбасі, - Кулеба. Цензор.нет. Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021. (укр.)
    44. ↑ https://ua.interfax.com.ua/news/general/737204.html
    45. ↑ https://ua.interfax.com.ua/news/general/737226.html
    46. ↑ РФ захищатиме російськомовне населення. США кажуть про високу ціну, але ніколи її не називають, - заступник глави МЗС РФ Рябков. Цензор.нет. Архівавана з першакрыніцы 14 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021. (укр.)
    47. ↑ https://www.rnbo.gov.ua/ua/Diialnist/4877.html
    48. ↑ https://www.radiosvoboda.org/a/zustrich-z-baydenom/31204025.html
    49. ↑ https://ua.krymr.com/a/news-krym-patrushev-zahroza-teraktiv/31203585.html
    50. ↑ https://defence-ua.com/army_and_war/korabli_fsb_rf_namagalis_sprovokuvati_vmsu_bilja_kerchenskoji_protoki_gjurzi_m_dali_gidnu_vidsich-3428.html
    51. ↑ https://gordonua.com/ukr/news/worldnews/bajden-ogolosiv-rezhim-nadzvichajnoji-situatsiji-v-ssha-cherez-diji-rosiji-1548860.html
    52. ↑ https://mfa.gov.ua/news/zayava-mzs-ukrayini-u-zvyazku-iz-obmezhennyam-rosijskoyu-federaciyeyu-svobodi-sudnoplavstva-v-chornomu-mori
    53. ↑ Консула в Петербурзі Сосонюка затримали на кілька годин, і він уже в дипустанові. Україна готує відповідь, - речник МЗС Ніколенко. Цензор.нет. Праверана 31.05.2021. (укр.)
    54. ↑ https://suspilne.media/123385-zatrimanna-ukrainskogo-konsula-u-mzs-rozpovili-ak-u-rosii-pidstavili-sosonuka/ Архівавана 20 студзеня 2022.
    55. ↑ Військ РФ біля кордону України зараз більше, ніж у 2014 році - Пентагон. УНІАН. Архівавана з першакрыніцы 26 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    56. ↑ Висланий український консул покинув РФ. РБК-Україна. Архівавана з першакрыніцы 31 мая 2021. Праверана 31.05.2021.
    57. ↑ Україна направила ноту російському дипломату. У нього є 72 години, щоб покинути країну. РБК-Україна. Архівавана з першакрыніцы 25 красавіка 2021. Праверана 31.05.2021.
    58. ↑ https://ua.interfax.com.ua/news/general/739425.html
    59. ↑ OSCE Special Monitoring Mission to Ukraine (SMM) Daily Report 256/2021 issued on 1 November 2021 (англ.). www.osce.org. OSCE. Праверана 19 January 2022.
    60. ↑ Daily Report 256/2021. www.osce.org. Праверана 19 January 2022.
    61. 1 2 От беспилотников к беспредельникам – Мир – Коммерсантъ. kommersant.ru. Праверана 23 December 2021.
    62. ↑ CNN объяснил, зачем глава ЦРУ приезжал в Москву – Газета.Ru. gazeta.ru. Праверана 23 December 2021.
    63. ↑ Алексей Резников назначен министром обороны Украины – Новости – Мир – Коммерсантъ. kommersant.ru (4 лістапада 2021). Праверана 23 December 2021.
    64. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. (14 лістапада 2021).
    65. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. (17 лістапада 2021).
    66. ↑ . 27 November 2021. {{cite news}}: Адсутнічае або пусты |title= (даведка)
    67. ↑ . 21 November 2021. {{cite news}}: Адсутнічае або пусты |title= (даведка)
    68. ↑ . 23 November 2021. {{cite news}}: Адсутнічае або пусты |title= (даведка)
    69. ↑ . 21 November 2021. {{cite news}}: Адсутнічае або пусты |title= (даведка)
    70. 1 2 3 Россия и Запад концентрируют обвинения – Газета Коммерсантъ № 208 (7170) от 17.11.2021. kommersant.ru. Праверана 23.12.2021.
    71. ↑ Ліпич, Ольга. У Росії висунули США пропозицію щодо України та Грузії у НАТО (укр.). OBOZREVATEL NEWS (19 студзеня 2022).
    72. ↑ "U.S., Russia set for Jan 10 security talks amid Ukraine tensions" [англійская]. Праверана 2022-01-02.
    73. 1 2 "Deputy Secretary Sherman's Meeting with Russian Deputy Foreign Minister Ryabkov".
    74. ↑ Briefing with Deputy Secretary Wendy R. Sherman on the U.S.-Russia Strategic Stability Dialogue
    75. ↑ "NATO-Russia Council meets in Brussels". 2022-01-12.
    76. ↑ "Deputy Minister of Defence of the Russian Federation Colonel-General Alexander Fomin at a meeting of the Russia –NATO Council brought Russian assessments of the current state in the field of euro-security". 2022-01-12.
    77. ↑ Росія не має права впливати на питання вступу України в НАТО — Столтенберг | Новини на Громадському радіо (hromadske.radio)
    78. ↑ "Russia says NATO talks 'unsuccessful' as Poland warns of war". 2022-01-13.
    79. ↑ У Росії пригрозили спалити Конституцію України на Хрещатику (ВІДЕО) — DSnews.ua (укр.). www.dsnews.ua (14 студзеня 2022). Праверана 19 студзеня 2022.
    80. ↑ НАТО вирішило прийняти Україну та Грузію, питання лише у термінах, — Столтенберг — 24 Канал (24tv.ua)
    81. ↑ Глава разведки Украины назвал протесты в Киеве подготовкой России к военному вторжению – Новости – Мир – Коммерсантъ. kommersant.ru (21 лістапада 2021). Праверана 23 December 2021.
    82. 1 2 3 Ненормандское положение вещей – Газета Коммерсантъ № 215 (7177) от 26.11.2021. kommersant.ru (25 лістапада 2021). Праверана 23 December 2021.
    83. ↑ Украина заговорила о "вторжении" – Коммерсантъ FM – Коммерсантъ. kommersant.ru (22 лістапада 2021). Праверана 23 December 2021.
    84. ↑ Саммит Украине! Героям саммит! – Мир – Коммерсантъ. kommersant.ru (7 снежня 2021). Праверана 23 December 2021.
    85. ↑ "Russia says Ukraine has deployed half its army to Donbass conflict zone".
    86. ↑ "Ukraine Angers Russia by Buying Turkish Drones and Wants To Get Its Hands On More".
    87. ↑ За нашу соседскую родину – Газета Коммерсантъ № 221 (7183) от 04.12.2021. kommersant.ru. Праверана 23 December 2021.
    88. ↑ Russia builds up forces on Ukrainian border. Politico.
    89. ↑ "Russia accuses Ukraine of mobilising artillery, feigning negotiations". 10 December 2021.
    90. ↑ "UPDATE 1-Russia accuses Ukraine of mobilising artillery, feigning negotiations". 9 December 2021.
    91. ↑ Вечерний звонок: о чем договорились Путин и Байден. Известия (31 снежня 2021).
    92. ↑ Ukraine says arrests Russian agent planning attacks in Odessa. www.msn.com.
    93. ↑ "Ukraine hit by 'massive' cyber-attack on government websites".
    94. ↑ "Russia is preparing a pretext for invading Ukraine: US official".
    95. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. (18 студзеня 2022).
    96. ↑ Неабходна задаць title= і url= для шаблона {{cite web}}. (18 студзеня 2022).

    Спасылкі

    This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.